Dân chủ Tiến bộ Đảng (, tiếng Anh: Democratic Progressive Party) thường được gọi tắt là Dân Tiến Đảng (DPP; 民進黨) là một chính đảng tại Đài Loan, và là đảng chiếm ưu thế trong Liên danh Xanh (Phiếm Lục). Đảng được thành lập vào năm 1986, và là đảng đối lập theo đúng nghĩa đầu tiên tại Đài Loan. Đảng có truyền thống tích cực hỗ trợ cho nhân quyền và tính bản địa của Đài Loan, bao gồm cả việc vận động Đài Loan độc lập. Chủ tịch hiện nay của đảng là Lại Thanh Đức. Dân Tiến Đảng là thành viên của Quốc tế Tự do và là một thành viên đồng sáng lập Hội đồng vì Tự do và Dân chủ châu Á. Đảng cũng là đại diện của Đài Loan trong Tổ chức các Quốc gia và Dân tộc không có đại diện (UNPO), 1 tổ chức phi chính phủ. Dân Tiến Đảng và các đảng liên minh được nhìn nhận một cách rộng rãi là "tự do" bởi quan điểm nhấn mạnh nhân quyền và một hệ thống chính trị đa nguyên trong khi Quốc Dân đảng trong quá khứ có quan điểm bảo thủ về các vấn đề này. Tuy nhiên là việc nhìn nhận này không hẳn tiêu biểu trong mọi trường hợp và các thảo luận về cánh tả hay cánh hữu ít khi xuất hiện ở Đài Loan vì cánh hữu luôn là nền tảng trong đời sống chính trị và xã hội rất sâu sắc ở quốc gia này.
Lịch sử
Dân Tiến Đảng có nguồn gốc hình thành từ những người đối lập với hệ thống quyền lực độc đảng của Trung Quốc Quốc dân Đảng. Tổ chức này ban đầu có tên là phong trào "đảng ngoại". Phong trào này lên đến đỉnh với sự hình thành của Dân Tiến Đảng vào ngày 28 tháng 9 năm 1986. Đảng mới này sau đó đã tham gia cuộc bầu cử năm 1986 mặc dù vào lúc đó điều này là trái phép. Các thành viên đầu tiên của đảng đã thu hút được sự ủng hộ của gia quyến và luật sư biện hộ cho các tù nhân chính trị cũng như các thành phần tri thức và nghệ sĩ đã từng có dịp tiếp xúc với bên ngoài. Các đảng viên cam kết một cách mạnh mẽ về việc thay đổi chính trị sẽ bảo đảm sự hỗ trợ về pháp lý để Đài Loan tiến tới tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do hội họp và lập hội. Đảng này ban đầu không tiến hành hỗ trợ cho Đài Loan độc lập vì điều này có thể sẽ tạo điều kiện cho Quốc Dân đảng đàn áp. Cương lĩnh của đảng lúc đó là ủng hộ môi trường và ủng hộ dân chủ. Các đòi hỏi của đảng tăng lên trong suốt thập kỷ 1990 với các cuộc bầu cử trực tiếp Tổng thống và các Dân biểu cho Hành chính viện, đảng cũng mở đầu các cuộc tranh luận về các vụ đàn áp tại Đài Loan trong quá khứ và biểu tượng cho việc này là Vụ việc 228 và một thời gian dài áp dụng thiết quân luật gây ra hậu quả vô cùng lớn và kêu gọi xây dựng một không khí chính trị cởi mở. Các đảng viên bắt đầu tiến hành việc xúc tiến một đặc tính quốc gia-dân tộc Đài Loan riêng biệt với Trung Quốc. Dân Tiến Đảng ủng hộ việc cải cách Hiến pháp theo hướng chính thức công nhận rằng chính phủ Đài Loan chỉ đại diện cho người dân Đài Loan và chấm dứt việc tuyên bố chủ quyền với Trung Quốc đại lục và Ngoại Mông (tức nước Mông Cổ ngày nay).
Dân Tiến Đảng dự định khi có dân biểu trong Hành chính viện, đảng sẽ sử dụng nơi này như một diễn đàn để thách thức chính quyền. Tuy nhiên, điều này đã không xảy cho đến năm 1991, khi các thành viên cao tuổi của Hành chính viện được bầu từ các tỉnh ở đại lục vào năm 1948 về hưu. Sự khiếp sợ về việc Dân Tiến Đảng nắm quyền kiểm soát viện này đã khiến Tổng thống sau này là Lý Đăng Huy thúc đẩy một loạt các sửa đổi để củng cố quyền lực của Tổng thống như tước bỏ quyền bổ nhiệm Thủ tướng của Hành chính viện.
2000-2008
nhỏ|trái|Cựu Tổng thống [[Trần Thủy Biển]]
Dân Tiến Đảng đã thắng cử trong cuộc bầu cử Tổng thống với chiến thắng của Trần Thủy Biển vào tháng 3 năm 2000, chấm dứt hơn một nửa thế kỷ nắm quyền của Quốc Dân đảng tại Đài Loan. Trần Thủy Biển đã làm dịu lập trường của đảng trong các vấn đề độc lập để thu hút các cử tri ôn hòa, vận động Hoa Kỳ và xoa dịu Trung Quốc. Ông cũng hứa sẽ không thay đổi các biểu tượng quốc gia và chính thức độc lập trừ khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tấn công Đài Loan.
Dân Tiến Đảng đã trở thành chính đảng lớn nhất trong Hành chính viện lần đầu tiên vào năm 2002 sau cuộc bầu cử vào năm trước. Tuy nhiên, một liên minh đa số giữa Quốc Dân đảng, Thân Dân đảng và Tân Đảng (được gọi là Phiếm Lam) đã ngăn cản được Dân Tiến Đảng kiểm soát viện.
Năm 2004, Tổng thống Trần Thủy Biển đã tái cử thành công với một đa số nhỏ sau một vụ ám sát hụt nhắm vào ông và phó Tổng thống Lã Tú Liên chỉ vài giờ trước cuộc bầu cử. Ông đã giành thắng lợi sít sao trước Liên Chiến. Liên Chiến sau đó đã yêu cầu kiểm phiếu lại và kết quả là Trần Thủy Biển vẫn được tuyên bố thẳng cử nhưng với số dư ít hơn (25.563 thay vì 29.518 so với trước đó).
Dân Tiến Đảng đã thất bại trong cuộc bầu cử cấp địa phương vào tháng 12 năm 2005. Phiếm Lục đã giành chiến thắng tại 16 trong tổng số 23 huyện thị trong đó có chức vụ quan trọng là Thị trưởng Đài Bắc.
Kết quả này đã tác động tới chủ tịch Dân Tiến Đảng là Tô Trinh Xương. Ông đã phải trao lại chức vụ chủ tịch đảng sau khi kết quả bầu cử được công bố. Trước đó ông từng cam kết sẽ từ chức nếu Dân Tiến Đảng thất bại tại huyện Đài Bắc hay không giành được tối thiểu 10 trong số 23 thị trưởng/huyện trưởng. Phó Tổng thống Lã Tú Liên được bổ nhiệm làm quyền chủ tịch Đảng. Tổng thư ký văn phòng Tổng thống Du Tích Khôn trong cuộc bầu chủ tịch đảng vào năm 2006 với 54,4% tổng số phiếu.
Thủ tướng Tạ Trường Đình, người tổ chức cuộc bỏ phiếu và là nguyên thị trưởng Cao Hùng đã hai lần đệ trình đơn từ chức bằng miệng ngay sau cuộc bầu cử, nhưng đơn của ông đã không được Tổng thống chấp thuận cho đến ngày 17 tháng 1 năm 2006 sau khi cuộc bỏ phiếu chủ tịch đảng kết thúc. Cựu chủ tịch Dân Tiến Đảng Tô Trinh Xương đã thay thế Tạ Trường Đình giức chức vụ Thủ tướng. Thủ tướng Tạ và nội các đã từ chức vào ngày 24 tháng 1 để mở đường cho Tô Trinh Xương và nội các mới của ông. Tổng thống Trần Thủy Biển đã đề nghị cựu thủ tướng ở lại chính quyền, nhưng ông đã từ chối và rời nhiệm sở và phê phán Trần Thủy Biển về quan hệ xấu đi với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Bản địa hóa
Vào ngày 30 tháng 9 năm 2007, Dân Tiến Đảng phê chuẩn một nghị quyết tách biệt khỏi đặc tính Trung Quốc và kêu gọi ban hành một Hiến pháp mới của "một quốc gia bình thường". Điều này có nghĩa là sẽ chỉ sử dụng tên hiệu "Đài Loan" là tên đất nước và từ bỏ tên hiệu Trung Hoa Dân Quốc.
2008-nay
nhỏ|Chủ tịch đương nhiệm (sau này là tổng thống) Thái Anh Văn
Trong cuộc bầu cử toàn quốc vào những tháng đầu của năm 2008, Dân Tiến Đảng chỉ giành được 38,2% số phiếu và chỉ đạt được dưới 25% số ghế của Hành chính viện khóa mới trong khi tại cuộc bầu cử tổng thống, cựu thị trưởng Cao Hùng là Tạ Trường Đình đã thất cử trước ứng cử viên tổng thống của Trung Quốc Quốc dân Đảng là Mã Anh Cửu với chênh lệch phiếu lớn (41,55% và 58,45%).
Những tháng đầu tiên sau cuộc bầu cử, các phương tiện truyền thông tràn ngập tin về tham nhũng của tổng thống Trần Thủy Biển và phu nhân. Vào ngày 15 tháng 8 năm 2008 Trần Thủy Biển từ chức cương vị tại đảng và rút khỏi đảng với lời xin lỗi tới toàn thể đảng viên và người ủng hộ. Chủ tịch Dân Tiến Đảng là bà Thái Anh Văn đã tôn trọng và chấp thuận việc này."
Trước những e ngại của công chúng về đảng. Nữ chủ tịch Thái Anh Văn đã tuyên bố rằng Dân Tiến Đảng cần phải ghi nhớ bài học lịch sử này, bảo vệ chủ quyền của Đài Loan và an ninh quốc gia, và giữ vững niềm tin.
Đảng tiếp tục nổi lên trên chính trường Đài Loan sau khi Tổng thống Mã Anh Cửu kết thúc năm đầu tiên của nhiệm kỳ. Dân Tiến Đảng tổ chức kỷ niệm rầm rộ tại Đài Bắc và Cao Hùng. Bà chủ tịch đảng nói trước đám đông tại Đài Bắc vào hôm 17 tháng 5 rằng sẽ bảo vệ Đài Loan và nền dân chủ.
Ngày 16 tháng 1 năm 2016, trong cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan 2016, bà Thái Anh Văn - ứng cử viên của đảng này đã giành chiến thắng áp đảo trước ứng cử viên của Trung Quốc Quốc dân Đảng là ông Chu Lập Luân với 56,1% số phiếu ủng hộ. Đến ngày 20 tháng 5 năm 2016, bà chính thức nhậm chức tổng thống Đài Loan, đồng thời bà trở thành nhân vật thứ hai của đảng này lên làm lãnh đạo đảo Đài Loan, và cũng là nữ tổng thống đầu tiên của đất nước này.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Dân chủ Tiến bộ Đảng** (, tiếng Anh: Democratic Progressive Party) thường được gọi tắt là **Dân Tiến Đảng** (DPP; 民進黨) là một chính đảng tại Đài Loan, và là đảng chiếm ưu thế trong
**Phong trào độc lập Đài Loan** hay **Đài độc** (**臺獨** hoặc **台獨**) là một phong trào chính trị theo đuổi sự độc lập chính thức cho Đài Loan. Các mục tiêu của việc độc lập
Một cuộc trưng cầu ý dân về việc bổ sung Điều 1-1 vào Tu chính Hiến pháp Trung Hoa Dân Quốc được tổ chức tại Đài Loan vào ngày 26 tháng 11 năm 2022. Đề
**Trung Hoa Dân quốc** () là đảo quốc và quốc gia có chủ quyền thuộc khu vực Đông Á. Ngày nay, do ảnh hưởng từ vị thế lãnh thổ cùng nhiều yếu tố chính trị
**Trung Hoa Dân Quốc dời sang Đài Loan** còn được gọi là **Quốc Dân Đảng dời sang Đài Loan** hay **Cuộc rút lui vĩ đại **đề cập đến cuộc di cư của chính phủ Trung
[[Tập tin:Two Chinas.svg|thumb|293x293px|Quan hệ ngoại giao giữa các quốc gia trên thế giới và Đài Loan.
]] **Trung Hoa Dân Quốc (THDQ)**, thường được gọi là **Đài Loan**, hiện tại có quan hệ ngoại
Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi đã đến thăm Đài Loan, tên chính thức là Trung Hoa Dân Quốc, vào ngày 2 tháng 8 năm 2022. Bà được hộ tống bởi một phái
**Vụ du khách Việt Nam bỏ trốn tại Đài Loan 2018** (hoặc **Chuyên án Quan Hồng** Năm 2015, Đài Loan ban hành chương trình thị thực Quan Hồng cho nhóm gồm số lượng từ năm
Cuộc **bầu cử tổng thống và phó tổng thống lần thứ 15 của Trung Hoa Dân Quốc** được tổ chức tại Đài Loan vào thứ bảy ngày 11 tháng 1 năm 2020. Quá trình bầu
**Trác Vinh Thái** (; sinh ngày 22 tháng 1 năm 1959) là chính trị gia người Đài Loan. Ông hiện là Thủ tướng Đài Loan. Ông phục vụ trong Hội đồng thành phố Đài Bắc
**Cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan** được tổ chức vào ngày 16 tháng 1 năm 2016. Ứng cử viên Đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP) Thái Anh Văn cùng với người bạn tranh cử
Giới thiệu các **đảng chính trị tại Đài Loan** (Trung Hoa Dân Quốc), cũng như các đảng phái chính trị đã ngừng hoạt động tại Đài Loan. ## Các đảng phái ### Đảng phái chính
nhỏ|[[Bảo tàng Cố cung Quốc gia tại Đài Bắc]] nhỏ|Tòa nhà [[Đài Bắc 101 tại Đài Bắc]] nhỏ|[[Đài Tưởng niệm Tưởng Giới Thạch tại Đài Bắc]] nhỏ|Vị trí [[Vườn quốc gia Thái Lỗ Các tại
Khu vực eo biển Đài Loan Sự tranh cãi về **vị thế chính trị Đài Loan** xoay quanh tại việc Đài Loan, gồm cả quần đảo Bành Hồ (_Pescadores_ hoặc _Penghu_), có nên tiếp tục
**Đảo Đài Loan** (Chữ Hán chính thể: 臺灣 hoặc 台灣; Chữ Hán giản thể: 台湾; Bính âm: _Táiwān_; Wade-Giles: _T'ai-wan_; tiếng Đài Loan: _Tâi-oân_) là một hòn đảo ở khu vực Đông Á, ngoài khơi
, cũng thường được gọi với tên phiên âm của nó là **Kuomintang** (**KMT**; ), là chính đảng do Tôn Trung Sơn và các chí sỹ của ông sáng lập và tồn tại cho đến
**Văn hoá Đài Loan** là sự pha trộn giữa nhà Khổng giáo và các nền văn hoá thổ dân Đài Loan, thường được hiểu theo nghĩa truyền thống và hiện đại. Kinh nghiệm chính trị
**Đài Loan dưới sự cai trị của Nhật Bản** là khoảng thời gian giữa năm 1895 và năm 1945, trong đó đảo Đài Loan và quần đảo Bành Hồ là lãnh thổ phụ thuộc của
**Sự kiện Mẫu Đơn Xã** () là một sự kiện quân sự và ngoại giao xảy ra ở Đài Loan vào năm 1874. Nhật Bản đã lấy cớ rằng thủy thủ đoàn trên thuyền vương
**Làn sóng Đài Loan** hay **Đài lưu** (tiếng Nhật: 台流), hay còn gọi đầy đủ là **làn sóng văn hóa Đài Loan**, là tên gọi bắt nguồn từ Nhật Bản để chỉ sự lan toả
nhỏ|Một tờ lịch kỷ niệm năm đầu tiên của nền Cộng hòa cũng như cuộc bầu cử của Tổng thống lâm thời [[Tôn Trung Sơn, .]] **16/7/2010 nguyên Dân quốc** hay **Lịch Dân quốc** (phồn
**Đài Loan Đoàn kết Liên minh** (**Taiwan Solidarity Union**; ) là một đảng chính trị chủ trương tự do xã hội. Đảng này được chính thức thành lập ngày 12 tháng 8 năm 2001 và
**Đảng Nhân dân Đài Loan** (**TPP**) là một đảng chính trị trung tả ở Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan). Nó được chính thức thành lập vào ngày 6 tháng 8 năm 2019 bởi Kha
**Trung Hoa Dân Quốc** () là một chính thể tiếp nối sau triều đình nhà Thanh năm 1912, chấm dứt hơn 2000 năm phong kiến Trung Quốc. Đây là chính thể cộng hòa hiện đại
Không rõ về những cư dân đầu tiên đã định cư tại **Đài Loan**, nối tiếp họ là những người Nam Đảo (Austronesia). Hòn đảo bị người Hà Lan thuộc địa hóa vào thế kỷ
**Hôn nhân cùng giới ở Đài Loan** trở thành hợp pháp vào ngày 24 tháng 5 năm 2019. Điều này khiến Đài Loan trở thành quốc gia đầu tiên ở châu Á thực hiện hợp
**Lịch sử Đài Loan** từ ngày 25 tháng 10 của năm 1945 đến nay là một phần của lịch sử Trung Hoa Dân quốc dưới sự cai trị của Trung Hoa Dân quốc. ## Tóm
nhỏ|[[Tháp Tokyo (2021)]] **Quan hệ Đài Loan – Nhật Bản** có thể phân thành các giai đoạn: Trước năm 1895 khi Đài Loan thuộc quyền thống trị của chính quyền Minh Trịnh và Đại Thanh;
**Tiêu Mỹ Cầm** (Hsiao Bi-khim, ; tên khai sinh **Bi-khim Louise Hsiao** và là một nhân vật quan trọng trong nhóm phụ trách chính sách đối ngoại của Đảng này. Trước đó bà từng là
**Người Mỹ gốc Đài Loan** (, ) là người Mỹ mang nguồn gốc tổ tổ tiên toàn phần hoặc một phần từ đảo Đài Loan hiện đang tranh chấp ở Đông Á. Điều này bao
**Trần Thủy Biển** (chữ Hán: 陳水扁, Bính âm Hán ngữ: _Chén Shuǐbiǎn_, Bính âm thông dụng: _Tân Chúi-píⁿ_, Sinh ngày 12 tháng 10 năm 1950) là tổng thống thứ 5 của Trung Hoa Dân Quốc,
**Đài Loan dưới sự cai trị của nhà Thanh** đề cập đến sự cai trị của nhà Thanh đối với Formosa (khu vực ven biển của Đài Loan ngày nay) từ năm 1683 đến năm
**Thái Anh Văn** (, sinh ngày 31 tháng 8 năm 1956 ở huyện Bình Đông, Đài Loan) là cựu Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc trong gian đoạn 2016-2024, và là nữ tổng thống đầu
**Cuộc tập trận quân sự của Trung Quốc quanh Đài Loan năm 2023** () là một loạt các cuộc tập trận quân sự được thực hiện bởi Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA)
**Nhà đương cục Đài Loan** () còn gọi là **Nhà chức trách Đài Loan** (台湾有关方面), **Nhà cầm quyền Đài Loan** (台灣方面) gọi tắt là **Đài đương cục** (台当局), nghĩa là **Nhà đương cục Đài Loan,
Một loạt các cuộc biểu tình chống phong tỏa COVID-19 đã bắt đầu ở Trung Quốc đại lục từ đầu tháng 11 năm 2022. Sự kiện còn được gọi với tên khác không chính thức
**Trương Tuấn Hùng** (), sinh ngày 23 tháng 3 năm 1938 là một chính trị gia Đài Loan. Ông là cựu Thủ tướng Trung Hoa Dân Quốc. Ông được bổ nhiệm làm hai nhiệm kỳ
**Đài phát thanh Quốc tế Đài Loan** (tiếng Trung: 中央廣播電台; bính âm: Zhōngyāng Guǎngbō Diàntái; tiếng Anh: **Radio Taiwan International** - viết tắt **RTI**), trước đây là tên hiệu của **Hệ thống truyền thanh Trung
nhỏ|Thổ dân Đài Loan **Thổ dân Đài Loan** hay **Dân tộc thiểu số Đài Loan** () hoặc **người Cao Sơn** là thuật ngữ mà thường dùng để chỉ những người bản địa của Đài Loan.
**Lại Thanh Đức** () sinh ngày 6 tháng 10 năm 1959. Ông là một chính trị gia Trung Hoa Dân Quốc, là đương kim Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc, từng có thời gian làm
Tập tin:Taiwan film clapperboard.svg **Điện ảnh Đài Loan** hay **phim điện ảnh Đài Loan** (tức **phim lẻ Đài Loan**) là nền nghệ thuật và công nghiệp điện ảnh của Đài Loan, đây là một trong
**Tỉnh Đài Loan ** (Phồn thể: 臺灣省 hay 台灣省, Giản thể: 台湾省, Bính âm: Táiwān shěng) là một tên gọi mang tính chính trị được Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và một số nước
**Dân chủ** là một phương pháp ra quyết định tập thể trong đó mọi thành viên đều có quyền ngang nhau khi tham gia ra quyết định. Dân chủ cũng được hiểu là một hình
thumb|_Eduskunta_, quốc hội của [[Đại công quốc Phần Lan (lúc đó là một phần của Nga), có quyền bầu cử phổ thông vào năm 1906. Một số tiểu bang và vùng lãnh thổ có thể
**Nhóm ngôn ngữ Đài Loan** hay **nhóm ngôn ngữ Formosa** là một nhóm gồm những ngôn ngữ của thổ dân Đài Loan. Thổ dân Đài Loan chiếm khoảng 2,3% dân số toàn đảo Đài Loan.
**Đồ Tỉnh Triết** () là chính khách Đài Loan. Ông là Bộ trưởng Bộ Y tế Đài Loan từ 2002 đến 2003 và sau đó đã phục vụ trong Lập pháp viện Trung Hoa Dân
**Lâm Tích Diệu** (; sinh ngày 25 tháng 12 năm 1961) là một chính trị gia người Đài Loan. ## Đầu đời Lâm Tích Diệu theo học ngành kỹ thuật xây dựng dân dụng tại
**Lưu Thế Phương** (; sinh ngày 15 tháng 8 năm 1959) là một nữ chính trị gia người Đài Loan. Bà tốt nghiệp Đại học bang Oklahoma và là thành viên của Đảng Dân chủ
**Lịch sử quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan** giới thiệu thay đổi về lịch sử quan hệ giữa hai bờ eo biển từ xưa đến nay. Các ghi chép sớm nhất trong lịch
**Hiến pháp Trung Hoa Dân Quốc** () là bản hiến pháp thứ năm và hiện hành của Trung Hoa Dân Quốc (ROC), được Quốc Dân Đảng phê chuẩn trong kỳ họp Quốc hội Lập hiến