✨Dải Gaza

Dải Gaza

Dải Gaza là một dải đất hẹp ven biển dọc theo Địa Trung Hải, ở Trung Đông, về mặt pháp lý không được quốc tế công nhận là một phần của bất kỳ quốc gia có chủ quyền nào. Tên của nó được đặt theo tên thành phố chính Gaza. Đây là một trong những vùng lãnh thổ có mật độ dân số cao nhất trên Trái Đất, với khoảng 1.4 triệu người sống trên khu vực diện tích 360 km². Dải Gaza thuộc quyền tài phán của Chính quyền Palestine, và họ cũng kiểm soát biên giới của Dải Gaza với Ai Cập. Israel kiểm soát không phận và đường bờ biển. Theo lập trường chính thức của Palestine vùng đất này vẫn nằm dưới sự chiếm đóng quân sự, và rằng Israel giữ quyền chiếm giữ quyền lực. Chính phủ Israel không chấp nhận điều đó, đặc biệt sau sự rút quân của Israel năm 2005.

Bối cảnh

Về mặt địa lý, Dải Gaza là phần cực tây của các lãnh thổ Palestine ở Tây Nam Á, có biên giới trên bộ với Ai Cập ở phía tây nam và Israel ở phía bắc và phía đông. Ở phía tây, nó giáp với Biển Địa Trung Hải.

Các biên giới của Dải Gaza ban đầu được xác định bởi các ranh giới đình chiến giữa Ai Cập và Israel sau Chiến tranh Ả rập-Israel năm 1948, diễn ra sau sự tan rã của nước Palestine ủy trị của Anh. Nó bị Ai Cập chiếm (trừ giai đoạn bốn tháng xâm chiếm của Israel trong cuộc Khủng hoảng Suez) cho tới khi bị người Israel chiếm năm 1967 trong cuộc Chiến tranh sáu ngày. Năm 1993, sau những thỏa thuận hòa bình giữa Palestine-Israel, được gọi là Thỏa thuận Oslo, đa phần Dải Gaza được chuyển nằm dưới quyền kiểm soát giới hạn của Chính quyền Palestine. Tháng 2, 2005 chính phủ Israel biểu quyết áp dụng kế hoạch đơn phương rút quân của Thủ tướng Ariel Sharon khỏi Dải Gaza bắt đầu từ ngày 15 tháng 8 năm 2005. Kế hoạch này yêu cầu dỡ bỏ toàn bộ các khu định cư của người Israel tại đó, và dời toàn bộ người định cư cùng các căn cứ quân sự khỏi Dải Gaza, một tiến trình được hoàn thành vào ngày 12 tháng 12 năm 2005 khi chính quyền Israel chính thức tuyên bố kết thúc giai đoạn cai trị quân sự ở Dải Gaza sau 38 năm kiểm soát. Việc rút quân bị tranh cãi gay gắt bên trong những người theo đường lối chủ nghĩa quốc gia cấp tiến ở Israel, đặc biệt là những người theo xu hướng chủ nghĩa quốc gia tôn giáo, và một số người ủng hộ những xu hướng đó hiện coi Dải Gaza là một phần lãnh thổ Israel bị chiếm đóng. Sau khi rút quân, Israel vẫn giữ quyền kiểm soát lãnh hải và không phận Dải Gaza. Israel đã rút khỏi "Đường Philadelphi" liền sát với biên giới của Dải Gaza với Ai Cập sau một thỏa thuận với nước này nhằm bảo đảm biên giới phía họ. Tương lai tình trạng chính trị của Dải Gaza vẫn còn chưa được quyết định, và được coi là một phần của bất kỳ một nhà nước Palestine nào trong tương lai.

Nhân khẩu học

Địa lý

Dải Gaza nằm ở Trung Đông (tại ). Nó có biên giới dài 51 km với Israel, và biên giới dài 11 km với Ai Cập, gần thành phố Rafah. Khan Yunis nằm cách 7 km về phía đông bắc Rafah, và nhiều thị trấn nằm dọc theo bờ biển giữa nó và Thành phố Gaza. Beit Lahia và Beit Hanoun nằm ở phía bắc và đông bắc Thành phố Gaza.

Khối Gush Katif của những khu định cư Israel được dùng làm nơi đi ra gần nhất của Rafah và Khan Yunis, dọc theo bờ phía tây nam dài 40 km của Biển Địa Trung Hải.

Dải Gaza có khí hậu ôn hòa, với mùa đông ấm áp, mùa hè nóng và thường bị hạn hán. Đất đai phẳng hay nhấp nhô, có nhiều cồn cát gần bờ biển. Điểm cao nhất là Abu 'Awdah (Joz Abu 'Auda), ở mức 105 mét trên mực nước biển. Các nguồn tài nguyên thiên nhiên gồm đất đai có thể trồng cấy (khoảng một phần ba diện tích được tưới tiêu), và gần đây đã khám phá ra khí gas tự nhiên. Các vấn đề môi trường gồm sa mạc hóa; mặn hóa nguồn nước ngọt; xử lý nước thải; các bệnh từ nguồn nước; suy thoái đất; và giảm sút cùng ô nhiễm nguồn nước ngầm. Đây được coi là một trong mười lăm vùng đất được gọi là "Cái nôi của Nhân loại."

Hiện nó còn giữ những di tích cổ nhất còn lại của một đám lửa đốt rác do con người tạo ra và một số trong những bộ xương người cổ nhất thế giới.

Kinh tế

Sản xuất kinh tế của Dải Gaza đã giảm một phần ba từ 1992 đến 1996. Sự sụt giảm này phần lớn vì tham nhũng và quản lý kém của Yasser Arafat và các chính sách phong tỏa của Israel—sự ép buộc đóng cửa biên giới để trả đũa các vụ tấn công khủng bố vào Israel—đã phá vỡ các mối quan hệ thị trường lao động và hàng hóa được lập nên trước đó giữa Israel và Dải Gaza. Hậu quả tồi tệ nhất của sự suy giảm này là tình trạng thất nghiệp gia tăng.

Việc áp dụng biện pháp phong tỏa toàn diện của Israel đã giảm bớt trong những năm gần đây và vào năm 1988, Israel đã đưa ra các biện pháp mới nhằm giảm bớt các hậu quả của việc phong tỏa và các biện pháp an ninh khác đối với việc di chuyển hàng hòa và lao động của Palestine vào Israel. Những thay đổi đó đã khiến cho nền kinh tế Dải Gaza phục hồi đáng kể trong ba năm liền. Sự phục hồi kinh tế này chỉ chấm dứt khi phong trào al-Aqsa Intifada nổ ra vào ba tháng cuối năm 2000. al-Aqsa Intifada khiến cho các lực lượng an ninh Israel (IDF) kiểm soát và phong tỏa chặt chẽ biên giới cũng như thường xuyên hạn chế việc đi lại bên trong những vùng tự trị của người Palestine, gây ảnh hưởng lớn đến di chuyển thương mại và lao động. Năm 2001, và thậm chí còn nghiêm trọng hơn vào đầu năm 2002, sự xáo động quốc tế và những biện pháp quân sự của Israel trong những vùng tự trị của Palestine đã phá hủy các cơ sở kinh tế và hành chính của vùng này, mở rộng việc phong tỏa khiến GDP của Dải Gaza giảm mạnh. Một nhân tố chính khác khiến giảm sút thu nhập của vùng là việc hạn chế số người Palestine được phép vào làm việc tại Israel. Sau khi Israel rút quân khỏi Dải Gaza, một lần nữa họ lại cho phép công nhân Palestine vào Israel làm việc nhưng từ sau khi Hamas lên nắm quyền sau cuộc bầu cử nghị viện năm 2006., Israel đang có ý định giảm bớt và thậm chí là chấm dứt cho phép người Palestine được vào Israel làm việc.

Trong thời gian những người định cư Israel còn ở tại Dải Gaza, họ đã xây dựng những nhà kính và thực nghiệm những biện pháp canh tác mới. Những nhà kính đó cũng là nơi cung cấp hàng trăm việc làm cho người Palestine ở Gaza. Khi Israel rút quân khỏi Dải Gaza vào mùa hè năm 2005, các nhà kính đó được Ngân hàng thế giới mua lại và trao cho người dân Palestine để khôi phục nền kinh tế của họ. Đa số những nhà kính đó hiện được các nông dân Palestine sử dụng, dù đã có những vụ cướp phá xảy ra ở vài nơi.

Theo CIA World Factbook, GDP năm 2001 giảm 35% xuống mức thu nhập trên đầu người còn $625 một năm, và 60% dân số hiện sống dưới mức nghèo khổ. Các ngành công nghiệp tại Dải Gaza nói chung là nhỏ và đều là kiểu sản xuất gia đình với các sản phẩm dệt may, xà phòng, điêu khắc trên gỗ cây ô liu và các đồ thủ công mỹ nghệ làm từ vỏ trai; người Israel đã thành lập một số ngành công nghiệp ở mức độ nhỏ tại một trung tâm công nghiệp. Điện do Israel cung cấp. Các sản phẩm nông nghiệp chính là ô liu, chanh, các loại rau, thịt bò, và các sản phẩm sữa. Xuất khẩu chính là chanh và hoa, trong khi nhập khẩu gồm thực phẩm, các loại hàng tiêu thụ, và các vật liệu xây dựng. Đối tác thương mại chính của Dải Gaza là Israel, Ai Cập, và Bờ Tây.

Sức khỏe

Một cuộc nghiên cứu do Đại học Johns Hopkins (USA) và Đại học Al-Quds (tại Jerusalem) tiến hành cho CARE International vào cuối năm 2002 cho thấy tỷ lệ thiếu ăn rất cao trong số dân Palestine. Việc nghiên cứu cho biết 17.5% trẻ em 6 tuổi–59 tháng bị suy dinh dưỡng kinh niên. 53% phụ nữ ở tuổi sinh đẻ và 44% trẻ em bị thiếu máu. Hậu quả của việc rút quân Israel từ tháng 8 và tháng 10 2005, hệ thống chăm sóc sức khỏe ở Gaza tiếp tục phải đối mặt với nhiều thách thức. [http://news.yahoo.com/s/nm/20051017/lf_nm/mideast_gaza_health_dc].

Giao thông và thông tin liên lạc

nhỏ|Phần đã bị hư hại của [[Sân bay quốc tế Yaser Arafat]]

Dải Gaza có một hệ thống đường sá nhỏ và kém phát triển. Nó cũng có một đường sắt đơn theo khoảng cách tiêu chuẩn chạy dọc toàn bộ chiều dài từ phía bắc đến phía nam; tuy nhiên, nó đã bị bỏ hoang và không được sửa chữa, và chỉ ít phần tuyến đường còn sót lại. Tuyến đường này từng được nối với hệ thống đường sắt Ai Cập ở phía nam và hệ thống đường sắt Israel ở phía bắc.

Vì sự bùng nổ của phong trào Al-Aqsa Intifada, cảng duy nhất của Dải Gaza đã không bao giờ được hoàn thành. Sân bay của Dải Gaza, Sân bay quốc tế Gaza, đã mở cửa vào ngày 24 tháng 11 1998 như một phần trong những điều kiện của thỏa thuận Oslo II và Bản ghi nhớ sông Wye ngày 23 tháng 10 1998. Sân bay đã bị đóng cửa vào tháng 10 năm 2000 theo lệnh của Israel, và đường băng của nó đã bị Các lực lượng phòng vệ Israel phá hủy vào tháng 12 năm 2001. Từ đó nó được đổi tên thành Sân bay quốc tế Yaser Arafat.

Dải Gaza có một hệ thống dịch vụ viễn thông yếu kém dùng dây dẫn trần cũng như các dịch vụ điện thoại di động do PalTel (Jawwal) hay các nhà cung cấp dịch vụ của Israel như Cellcom điều hành. Tại Dải Gaza có bốn nhà cung cấp dịch vụ internet hiện đang cạnh tranh nhau về các dịch vụ dial-up và ADSL. Đa số các gia đình tại Dải Gaza đều có một TV (70%+), và khoảng 20% có một máy tính cá nhân. Người dân sống tại Dải Gaza có thể sử dụng dịch vụ vô tuyến vệ tinh (Al-Jazeera, và các chương trình giải trí của Liban và Ai Cập vân vân), các kênh tư nhân địa phương và các chương trình TV của Công ty truyền hình Palestine, Cơ quan truyền hình Israel và Cơ quan truyền hình số hai Israel.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
💫 Dải Gaza
**Dải Gaza** là một dải đất hẹp ven biển dọc theo Địa Trung Hải, ở Trung Đông, _về mặt pháp lý_ không được quốc tế công nhận là một phần của bất kỳ quốc gia
💫 Cuộc chiến từ địa đạo của người Hamas ở dải Gaza
thumbnail|right|Một địa đạo ở dải Gaza bị [[Lực lượng Phòng vệ Israel phát hiện]] Hamas, lực lượng quản lý trên thực tế ở dải Gaza, đã xây dựng một mạng lưới địa đạo
💫 Israel phong tỏa Dải Gaza (2023–nay)
nhỏ|phải|Biểu tình phản đối Israel phong tỏa Dải Gaza, tự do cho Palestine **Israel phong tỏa Dải Gaza** (_Israeli blockade of the Gaza Strip_) là việc Israel áp đặt một lệnh phong tỏa toàn diện
💫 Chiến tranh Gaza (2008–2009)
**Chiến tranh Gaza** - gọi là **Chiến dịch Chì Đúc** (tiếng Hebrew: מבצע עופרת יצוקה Mivtza Oferet Yetzuka) bởi Lực lượng Phòng vệ Israel và còn được gọi với cái tên **Thảm sát Gaza** (tiếng
💫 Gaza
**Gaza** ( __, , _Azza_ ), cũng được gọi là _Thành phố Gaza_, là một thành phố của người Palestine ở Dải Gaza, thành phố có khoảng 450.000 người và là thành phố lớn nhất
💫 Các cuộc biểu tình biên giới Gaza 2018
Vào ngày 30 tháng 3 năm 2018, một chiến dịch kéo dài sáu tuần bao gồm một loạt các cuộc biểu tình đã được thực hiện tại Dải Gaza, gần biên giới Gaza-Israel. Được gọi
💫 Đường hầm buôn lậu dải Gaza
**Đường hầm buôn lậu dải Gaza** là những đường đi được đào dưới Philadelphi Corridor, một dải đất hẹp, dài 14 km (8.699 miles), nằm dọc theo biên giới giữa dải Gaza và Ai Cập. Sau
💫 Diệt chủng Gaza
Theo một Ủy ban Đặc biệt của Liên Hợp Quốc, Tổ chức Ân xá Quốc tế, cùng một số chuyên gia về nhân quyền khác, Israel đang thực hiện hành vi diệt chủng đối với
💫 Gaza (định hướng)
**Gaza** có thể là * **Gaza**, thành phố Gaza trong khu tự trị người Palestine * **Dải Gaza**, một dải đất hẹp ven biển dọc theo Địa Trung Hải, ở Trung Đông trong khu tự
💫 Cái chết của Muhammad al-Durrah
Ngày 30 tháng 9 năm 2000, trong ngày thứ hai của phong trào Intifada lần thứ hai, Muhammad al-Durrah (tiếng Ả Rập: محمد الدرة, _Muḥammad ad-Durra_), 12 tuổi, bị giết chết ở dải Gaza trong
💫 Chiến tranh Gaza 2014
**Chiến tranh Gaza 2014**, còn được biết đến với tên gọi **Chiến dịch Vành đai Bảo vệ** là một chiến dịch quân sự do Lực lượng Phòng vệ Israel tiến hành ở Dải Gaza của
💫 Xung đột Rafah 2009
Các vụ **đụng độ nhau trên dải Gaza** là một trận đánh giữa cảnh sát Hamas với phe Hồi giáo cực đoan Jund Ansar Allah. Dải Gaza là phần đất do nhóm Hamas kiểm soát.
💫 Khan Yunis
nhỏ|phải|Quang cảnh thành phố Khan Yunis, năm 2023 thì nó đã bị quân Israel phá hủy gần như hoàn toàn **Khan Yunis** (tiếng Ả rập: خان يونس, còn gọi là **Khan Younis** hay **Khan Yunus**)
💫 Quỹ Nhân đạo Gaza
**Quỹ Nhân đạo Gaza** (; viết tắt: **GHF**) là một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Delaware, Hoa Kỳ, thành lập vào tháng 2 năm 2025 với mục đích được tuyên bố
💫 [HCM]Bộ sưu tập tiền 52 tờ từ 28 nước trên thế giới - [Other]
Lì Xì Tết Độc với bộ tiền thật 52 tờ tiền 28 nước trên thế giới được sưu tầm từ nhiều quốc gia trên thế giới các bạn ơi!Hãy gom hết may mắn của 28
💫 Rafah
nhỏ|phải|Thành đường Hồi giáo ở Rafah bị nhà nước Do Thái không kích tan hoang nhỏ|phải|Hình chụp từ trong nhà về hậu quả từ một cuộc không kích của Nhà nước Do Thái **Rafah** (tiếng
💫 Bệnh viện Al-Shifa
nhỏ|phải|Trẻ em phải nhập viện trong cuộc không kích năm 2023 **Bệnh viện Al-Shifa** (tiếng Ả rập: مستشفى الشفاء/_Mustašfā š-Šifāʾ_) là khu phức hợp y tế và bệnh viện trung tâm lớn nhất ở dải
💫 Đánh bom bằng động vật
**Đánh bom bằng động vật** là việc sử dụng động vật làm hệ thống vận chuyển chất nổ. Chất nổ được buộc vào động vật thồ có thể là ngựa, la hoặc là lừa. Con
💫 Chiến dịch Rafah
nhỏ|phải|Lực lượng IDF đã chiếm Rafah nhỏ|phải|Đống đổ nát ở Khoza'a **Chiến dịch Rafah** (_Rafah offensive_) là một chiến dịch quân sự do Israel tiến hành vào ngày 6 tháng 5 năm 2024 tại thành
💫 Trung Đông
**Trung Đông** (tiếng Anh: Middle East, tiếng Ả Rập: الشرق الأوسط, tiếng Hebrew: המזרח התיכון, tiếng Ba Tư: خاورمیانه) là chỉ bộ phận khu vực trung tâm của 3 Châu Lục: Á, Âu, Phi, từ
💫 Trận pháo kích trường al-Fakhora
**Sự kiện trường al-Fakhora** là một sự kiện giết chết ít nhất 42 thường dân và làm bị thương hàng chục người khác, trong số những người đã tới lánh nạn tại đó và các
💫 Liên đoàn Ả Rập
**Liên đoàn Ả Rập** ( **'), tên chính thức là **Liên đoàn các Quốc gia Ả Rập** ( **'), là một tổ chức khu vực của các quốc gia Ả Rập nằm tại và xung
💫 Kênh đào Suez
Bản đồ kênh đào Suez **Kênh đào Suez** (phiên âm tiếng Việt: **Xuy-ê**) là kênh giao thông nhân tạo nằm trên lãnh thổ Ai Cập, chạy theo hướng Bắc-Nam đi ngang qua eo Suez tại
💫 Jericho
**Jericho** ); là một thành phố nằm gần Sông Jordan ở Bờ Tây thuộc các vùng lãnh thổ Palestine. Đây là thủ phủ của tỉnh Jericho và có số dân trên 20.000 người. Nằm ở
💫 Chính quyền Dân tộc Palestine
**Chính quyền Dân tộc Palestine** (**PNA** hay **PA**; _Al-Sulṭa Al-Waṭaniyyah Al-Filasṭīniyyah_) là tổ chức hành chính được lập ra để cai quản các vùng của lãnh thổ Palestine gồm Bờ Tây và Dải Gaza. Chính
💫 Israel
**Israel** ( , ), tên gọi chính thức là **Nhà nước Israel** ( ; ), là một quốc gia tại Trung Đông, nằm trên bờ đông nam của Địa Trung Hải và bờ bắc của
💫 Xung đột Israel–Palestine
**Cuộc xung đột Israel–Palestine** (; ) là cuộc xung đột đang tiếp diễn giữa Israel và Palestine, đã bắt đầu từ giữa thế kỷ 20. Rất nhiều nỗ lực đã được thực hiện để giải
💫 Yasser Arafat
**Mohammed Abdel Rahman Abdel Raouf Arafat al-Qudwa al-Husseini** (, 24 tháng 8 năm 1929 – 11 tháng 11 năm 2004), thường được gọi là **Yasser Arafat** () hay theo kunya của ông **Abu Ammar** (),
💫 Nhà nước Palestine
**Palestine** (), quốc hiệu là **Nhà nước Palestine** () là một quốc gia có chủ quyền về mặt pháp lý tại khu vực Trung Đông, được 147 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc công
💫 Lịch sử Israel
Bài **Lịch sử Israel** này viết về lịch sử quốc gia Israel hiện đại, từ khi được tuyên bố thành lập năm 1948 cho tới tới hiện tại. Nền độc lập của Nhà nước Israel
💫 Kinh tế Palestine
nhỏ|phải|Kinh tế tại Bờ Tây nhỏ|phải|Kinh tế hoàn cảnh tại Bờ Tây **Kinh tế Palestine** (_Economy of the State of Palestine_) đề cập đến hoạt động kinh tế của Nhà nước Palestine. Kinh tế Palestine
💫 Chiến dịch Trụ cột Phòng thủ
**Chiến dịch Trụ cột Phòng thủ** (, _ʿAmúd ʿAnán_, nghĩa là: "Cột Phòng vệ") là chiến dịch quân sự của Lực lượng Phòng vệ Israel tiến hành ở dải Gaza. Chiến dịch bắt đầu từ
💫 Palestine (khu vực)
**Palestine** ( , hoặc ; tiếng Hebrew: פלשתינה _Palestina_) là một khu vực địa lý tại Tây Á, nằm giữa Địa Trung Hải và sông Jordan. Đôi khi nó được cho là bao gồm các
💫 Mairead Corrigan
nhỏ|Mairead Corrigan in July 2009 **Mairead Corrigan** (sinh 27 tháng 1 năm 1944), cũng gọi là **Máiread Corrigan-Maguire** hoặc **Mairead Maguire**, là nhà hoạt động hòa bình người Ireland. Bà là người đồng sáng lập
💫 Lịch sử Palestine
**Lịch sử Palestine** là một lĩnh vực nghiên cứu về quá khứ trong khu vực của Palestine, nói chung được xác định là một khu vực địa lý ở Nam Levant giữa Biển Địa Trung
💫 Khủng hoảng Israel–Palestine 2021
Vào ngày 6 tháng 5 năm 2021, người Palestine bắt đầu biểu tình tại Jerusalem để phản đối dự định ra phán quyết về việc trục xuất người Palestine khỏi Sheikh Jarrah, một khu dân
💫 Amira Hass
**Amira Hass** (tiếng Hebrew: |עמירה הס), sinh ngày 28.7.1956) là một nhà văn, nhà báo cánh tả nổi tiếng người Israel vì các bài viết trên nhật báo _Ha'aretz_, nhất là các bài tường thuật
💫 Quan hệ Israel – Thổ Nhĩ Kỳ
Mối **quan hệ ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ - Israel** được thiết lập tháng 3 năm 1949 khi Thổ Nhĩ Kỳ trở thành quốc gia đa số người Hồi giáo đầu tiên (trước Iran vào
💫 BM-21
**BM-21 "Grad"** () là một loại pháo phản lực bắn loạt tự hành cỡ nòng 122 mm thiết kế tại Liên Xô. Hệ thống cùng với rocket M-210F được phát triển từ những năm 1960 và
💫 Thảm sát nhạc hội Re'im
Ngày 07 tháng 10 năm 2023, nhóm thánh chiến Hồi Giáo Hamas phát động một cuộc xâm lược vào Israel từ Dải Gaza, giết hại 364 thường dân, làm bị thương một số lượng lớn
💫 Chiến tranh Israel – Hamas
Ngày 7 tháng 10 năm 2023, các nhóm chiến binh Palestine do Hamas dẫn đầu đã phát động một cuộc xâm lược và tấn công quy mô vào Israel từ Dải Gaza, vượt qua
💫 Ehud Olmert
**Ehud Olmert** (, , sinh ngày 30 tháng 9 năm 1945) là một nhân vật chính trị Israel, và cựu Thủ tướng Israel đã cầm quyền từ năm 2006 tới năm 2009. Olmert từng là
💫 Người tị nạn Palestine
nhỏ|phải|Trẻ em Palestin ở trại tị nạn Shatila **Người tị nạn Palestine** (_Palestinian refugees_) là công dân của nhà nước Palestine và con cháu của họ, những người Palestin (_người Pa-le-xtin_) khổ hạnh đã chạy
💫 Bờ Tây
Bản đồ Bờ Tây. **Bờ Tây** (Tây Ngạn, West Bank) là một vùng lãnh thổ nằm kín trong lục địa tại Trung Đông, là một lãnh thổ đất liền gần bờ biển Địa Trung Hải
💫 Địa lý Israel
phải|frame|Bản đồ Israel Bản đồ Israel trái|Ảnh chụp từ vệ tinh Israel tháng 1 năm 2003 **Israel** nằm ở rìa phía đông của Biển Địa Trung Hải. Nó có biên giới phía bắc giáp với
💫 Desmond Tutu
**Desmond Mpilo Tutu** (sinh ngày 7 tháng 10 năm 1931 - mất ngày 26 tháng 12 năm 2021) là nhà hoạt động người Nam Phi và tổng Giám mục Anh giáo nghỉ hưu, người đã
💫 Shimon Peres
**Shimon Peres** (; ; tên khai sinh **Szymon Perski**; 2 tháng 8 năm 1923 – 28 tháng 9 năm 2016) là Tổng thống thứ 9 của Nhà nước Israel (2007 – 2014). Peres từng hai
💫 Xung đột Ả Rập – Israel
**Xung đột Ả Rập – Israel** (, ) là những hành vi thù địch và căng thẳng chính trị đã kéo dài khoảng một thế kỷ. Nó liên quan tới sự thành lập Nhà nước
💫 Tỉnh của Palestine
**Các tỉnh của Chính quyền Dân tộc Palestine** là đơn vị hành chính tại các vùng lãnh thổ Palestine. Sau khi ký kết Hiệp ước hòa bình Oslo, Bờ Tây và Dải Gaza do Israel
💫 Chủ tịch Chính quyền Dân tộc Palestine
**Chủ tịch Chính quyền Dân tộc Palestine** () là lãnh đạo cao nhất (nguyên thủ quốc gia) của Chính quyền Dân tộc Palestine. Chủ tịch bổ nhiệm Thủ tướng từ Hội đồng Lập pháp Palestine.