✨Đa Minh Hoàng Minh Tiến
Đa Minh Hoàng Minh Tiến (sinh ngày 7 tháng 1 năm 1969) là một giám mục người Việt Nam của Giáo hội Công giáo Rôma, hiện là Giám mục chính tòa của Giáo phận Hưng Hóa, giáo phận rộng lớn nhất tại Việt Nam
Hoàng Minh Tiến sinh tại Lâm Đồng, thuộc giáo phận Đà Lạt trong một gia đình khó khăn. Sau quá trình tu học phổ thông, cậu theo học nghề tại Thủ Đức và sau hoàn thành chương trình học, ông hành nghề tại Cà Mau. Sau khi tìm hiểu chương trình tu học, cậu trở thành chủng sinh của giáo phận Hưng Hóa.
Sau quá trình tu học khó khăn và hoàn thành chương trình tu học vào năm 1998, chủng sinh Tiến hỗ trợ các công tác mục vụ tại giáo phận Hưng Hóa cho đến khi được truyền chức linh mục năm 2006. Thời kỳ linh mục, linh mục Tiến dành nhiều thời gian du học tại Học viện Mục vụ Đông Á, Philippines và Đại chủng viện Thánh Carolo, Hoa Kỳ, tốt nghiệp văn bằng Thạc sĩ Thần học.
Sau khi hoàn tất quá trình tu học, linh mục Hoàng Minh Tiến trở về Việt Nam, lần lượt đảm trách chức vụ Chủ tịch Ủy ban Mục vụ Ơn gọi giáo phận Hưng Hóa, Quản lý và Tổng Đại diện Giáo phận Hưng Hóa. Cùng với việc hồi hưu của giám mục Hưng Hóa Gioan Maria Vũ Tất, ông trở thành Đại diện Giám quản dưới thời giám mục giám quản Phêrô Nguyễn Văn Viên.
Tháng 12 năm 2021, Tòa Thánh bổ nhiệm linh mục Tiến làm giám mục chính tòa Hưng Hóa và lễ tấn phong đã được cử hành tại Nhà thờ chính tòa Sơn Tây vào tháng 2 năm 2022.
Thân thế và tu học
Giám mục Hoàng Minh Tiến sinh ngày 7 tháng 1 năm 1969, tại Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng, thuộc giáo xứ Thiện Lộc, giáo phận Đà Lạt; Gia đình sinh sống phụ thuộc vào một mảnh đất thổ cư và thân phụ ông dùng trồng chuối để tặng, nuôi dưỡng các con và một phần để bán. Cậu bé Tiến theo học chương trình phổ thông từ năm 1975 đến năm 1986, sau đó theo học trường dạy nghề Thủ Đức từ năm 1987 đến năm 1989. Riêng chủng sinh Hoàng Minh Tiến trở về Hưng Hóa hỗ trợ mục vụ tại nhiều nơi: giúp việc văn phòng Tòa Giám mục Hưng Hóa (1998-2002), hỗ trợ mục vụ Giáo xứ Thiện Lộc, Đà Lạt (2002-2003), trợ tá Giám mục Hưng Hóa (2003-2005). Vị chủ sự nghi thức truyền chức cho cả hai dịp truyền chức đều là giám mục Antôn Vũ Huy Chương (giám mục Hưng Hóa). Khẩu hiệu linh mục Đa Minh Tiến chọn là Hãy ký thác đường đời cho Chúa. Trong nhóm 13 chủng sinh này, chỉ có 11 người được truyền chức, 2 người đã từ bỏ con đường tu trì.
Trở về Việt Nam, từ năm 2012, linh mục Tiến đặc trách Tiền Chủng viện giáo phận Hưng Hóa cho đến khi đảm trách vai trò Chủ tịch Ủy ban Mục vụ Ơn gọi giáo phận Hưng Hóa – Đặc trách Chủng Sinh năm 2014. Ông đảm nhận vai trò này cho đến khi được bổ nhiệm giám mục. Song song với vai trò trên, từ năm 2014 đến năm 2020, ông là Quản lý Giáo phận Hưng Hóa.
Ngoài chức vụ Tổng Đại diện Giáo phận Hưng Hóa, ông cũng kiêm nhiệm chức vụ Chánh xứ Nhà thờ chính tòa Sơn Lộc, Đây là lần đầu tiên trong đời linh mục, linh mục Tiến đảm trách vai trò chính xứ của một giáo xứ. Giáo xứ chính tòa Sơn Lộc có số giáo dân tương đương giáo họ nhỏ, nhưng có vai trò quan trọng trong giáo phận. Số giáo dân gốc giáo xứ ít và thiếu nhân sự làm cho việc quản lý mục vụ gặp nhiều khó khăn.
Từ ngày 29 tháng 8 năm 2020, ông đảm nhận chức Đại diện Giám quản Tông Tòa Hưng Hóa. Với tin bổ nhiệm này, tân giám mục chính thức trở thành giám mục trẻ nhất của hàng giám mục của Việt Nam, thay thế tân giám mục Giuse Đỗ Quang Khang vừa được tấn phong. Giám mục tân cử trở thành người lãnh đạo của giáo phận lớn nhất về diện tích, với địa giới hành chính là trọn vẹn các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Phú Thọ, Sơn La, Yên Bái, cũng như một phần thành phố Hà Nội, các tỉnh Hòa Bình, Hà Giang và Tuyên Quang.
Thông cáo từ Tòa giám mục Hưng Hóa ấn ký trong ngày công bố tin bổ nhiệm, linh mục Chưởng ấn Phêrô Lê Quốc Hưng công bố tiểu sử tân giám mục, đề nghị các linh mục trong giáo phận loan báo tin bổ nhiệm và xướng tên tân giám mục trong kinh nguyện thánh thể. Thông cáo này cũng cho biết ngày lễ tấn phong sẽ được ấn định sau. Một ngày sau đó, trong thông cáo đính chính thông tin trước đó, linh mục Hưng cho biết, với hướng dẫn của văn phòng thư ký Hội đồng Giám mục Việt Nam, việc xướng tên giám mục tân cử chỉ được tiến hành sau lễ tấn phong và nhậm chức của vị này. Trong thời gian này, tiếp tục cầu nguyện cho Giám quản Tông Tòa Phêrô Nguyễn Văn Viên.
Nhân dịp thăm và tặng quà các gia đình Công giáo khó khăn nhân dịp lễ Giáng sinh thuộc giáo xứ chính tòa Sơn Lộc, bà Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc thành phố Hà Nội Nguyễn Lan Hương đã có cuộc gặp với tân giám mục Hoàng Minh Tiến vào sáng ngày 19 tháng 12. Trong hồi đáp cảm ơn, tân giám mục cho biết ông sẽ vận động đồng bào đồng hành với chính quyền xây dựng đất nước giàu mạnh. Bà cũng gửi lời chúc mừng tân giám mục và cho rằng đây là một sự kiện quan trọng đối với cá nhân giám mục tân cử và giáo dân giáo phận Hưng Hóa trong mùa Giáng sinh.
Trả lời phỏng vấn từ báo Công giáo và Dân tộc, Hoàng Minh Tiến cho biết ông cần thời gian cầu nguyện sau khi tin bổ nhiệm được đưa đến để hỏi ý kiến ông. Giám mục Tiến cho rằng đây là một quyết định khó khăn và ông cũng đầy sự lo lắng trước trách vụ mới. Chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với VietCatholic, giám mục Tiến cho rằng ông cảm thấy lo sợ hãi và lo lắng, cảm nhận sâu sắc cảm giác của Phêrô trong đoạn kinh thánh nói về mẻ cá lạ lùng, cuộc gặp gỡ và lời an ủi của Giêsu: đừng sợ!
Cảm nhận về hiện trạng giáo phận Hưng Hóa
Nói về tình hình đào tạo linh mục cho giáo phận, tân giám mục cho biết ông đánh giá với tình hình như hiện tại (2022), khoảng từ 6 đến 8 năm sau đó, số linh mục mới tạm đủ cho số giáo dân, nhưng để đáp ứng nhu cầu mục vụ, trong vòng 10 năm nữa khó có thể đáp ứng [đủ số linh mục]. Ông cho biết số ơn gọi tu sĩ có giảm hơn trước và bên cạnh vấn đề đào tạo linh mục, vấn đề [đào tạo] ơn gọi tu sĩ cũng cần thiết. Chia sẻ về tâm tư và cảm xúc trên cương vị giám mục Hưng Hóa, tân giám mục Tiến cho biết ông luôn ý thức về sứ vụ giám mục, cố gắng trong đời sống tâm linh để hoàn thành sứ vụ; giáo phận có địa giới rộng lớn và thiếu nhân lực; các linh mục tu sĩ thiếu, dân trí thấp, thiếu hiểu biết về giáo lý và thiếu điều kiện kinh tế cũng như sự tham gia của giáo dân hỗ trợ giáo hội còn ít. Nói về khẩu hiệu giám mục Hiệp nhất và Yêu thương, giám mục tân cử cho rằng đây là điều kiện lý tưởng với giáo hữu trong mọi giáo phận. Giám mục Tiến cho rằng ông không có ý định xây dựng một giáo phận lý tưởng nhưng thực tế rằng các chia rẽ là trở ngại đối với việc [loan báo] Tin Mừng, do đó ông cố gắng gây ý thức về sự hiệp nhất và yêu thương cho mọi người.
Hoàng Minh Tiến chọn huy hiệu có nhiều hình ảnh biểu tượng: thanh gươm và tấm khiên cho Đức tin và Thần Khí, ruộng bậc thang đại diện cho vùng Tây Bắc thuộc giáo phận Hưng Hóa, Thánh giá cho sự dấn thân vì Tin Mừng, bồ câu đại diện cho Chúa Thánh Thần, trái tim và ngọn lửa lần lượt đại diện cho lòng yêu thương và nhiệt thành; hai cành vạn tuế đại diện cho sự hiệp nhất nhờ máu của các thánh tử đạo. Nhân chứng cho nghi thức là Tổng giám mục Đại diện không thường trú của Tòa Thánh tại Việt Nam Marek Zalewski và giám mục giám quản Hưng Hóa Phêrô Nguyễn Văn Viên. Tham dự nghi thức cũng có môt số giám mục có mặt sớm tại Hưng Hóa và các giáo dân. và giáo phận Đà Lạt. Đồng tế có hai giám mục phụ phong Gioan Maria Vũ Tất, nguyên giám mục Hưng Hóa và Giám quản Tông Tòa Hưng Hóa Phêrô Nguyễn Văn Viên. Cùng đồng tế có Đại diện Tòa Thánh không thường trú tại Việt Nam Marek Zalewski, chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam Giuse Nguyễn Chí Linh., Tổng giám mục Tổng giáo phận Hà Nội Giuse Vũ Văn Thiên, Tổng giám mục Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh Giuse Nguyễn Năng, Hồng y Phêrô Nguyễn Văn Nhơn và nhiều giám mục khác. Hàng ngũ linh mục tham dự lễ tấn phong có Viện phụ Đan viện Châu Sơn Đơn Dương, các linh mục trong và ngoài giáo phận Hưng Hóa gồm các giáo sư chủng viện, thư ký Hội đồng Giám mục và các linh mục đảm nhận các chức vụ quan trọng trong các giáo phận và các dòng tu. Một số giám mục Việt Nam không thể tham dự vì tình hình dịch bệnh tại nhiều địa phương còn phức tạp.
Lễ Tạ ơn và chúc mừng
Ngày 15 tháng 2 năm 2022, giám mục Hoàng Minh Tiến tham dự lễ tạ ơn và chia tay của nguyên giám mục giám quản Hưng Hóa Nguyễn Văn Viên tại nhà nguyện Tòa giám mục Hưng Hóa. Phó giám đốc Công an thành phố Hà Nội, Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn và đại diện phòng chức năng công an thành phố đã đến thăm và chức mừng giám mục tân cử Hoàng Minh Tiến nhân dịp tân giám mục được tấn phong. Phó giám đốc công an đánh giá việc tấn phong không chỉ là vinh dự cho cá nhân tân giám mục mà còn là niềm vui chung cho giáo phận Hưng Hóa, đồng thời nêu lên mong muốn rằng trên cương vị giám mục, Giám mục Tiến sẽ hợp tác với công an địa bàn để bảo đảm an ninh trật tự và phát triển kinh tế địa phương. Đại diện công an Hà Nội cũng tặng quà và chia tay nguyên giám quản Hưng Hóa Phêrô Nguyễn Văn Viên. Sáng ngày 16 tháng 2, Trưởng Ban Tôn giáo chính phủ Việt Nam Vũ Hoài Bắc dần đầu đoàn đến Tòa giám mục Hưng Hóa để thăm hỏi, chúc mừng tân giám mục. Tại cuộc gặp, ông trưởng ban đề nghị tân giám mục cùng các linh mục tu sĩ tiếp tục đoàn kết, thực hiện tốt các chính sách, đường lối và tích cực tham gia các phong trào địa phương. Giám mục tân cử cũng nêu lên mong muốn được ban tôn giáo chính phủ và các cấp chính quyền quan tâm và tạo điều kiện, khẳng định sẽ hướng dẫn giáo sĩ, giáo dân thực hiện tốt các chính sách và tham gia phòng chống Covid tại địa phương.
Mục vụ
Sau khi chính thức nhậm chức giám mục giáo phận, ngày 12 tháng 4 năm 2022, Giám mục Hoàng Minh Tiến đã ra văn thư bổ nhiệm các vị trí trong giáo phận gồm Tổng Đại diện, Chưởng ấn và Đại diện Tư pháp. Các linh mục này đảm nhận chức vụ trong nhiệm kỳ 5 năm từ năm 2022 đến năm 2027.
Các giám mục Việt Nam từ 27 giáo phận họp Đại hội XV Hội đồng Giám mục Việt Nam tại trung tâm Mục vụ Tổng giáo phận Hà Nội vào đầu tháng 10 năm 2022. Trong khuôn khổ đại hội, các giám mục đã sắp xếp và bầu chọn nhân sự trong hội đồng và quyết định chọn Giám mục Hoàng Minh Tiến đảm trách vai trò Chủ tịch Uỷ ban Loan báo Tin mừng trực thuộc Hội đồng Giám mục trong nhiệm kỳ 2022 – 2025.
- Giám mục Chủ phong: giám mục Antôn Vũ Huy Chương, nguyên giám mục chính tòa Giáo phận Hưng Hóa và Giáo phận Đà Lạt.
- Hai giám mục Phụ phong: giám mục Gioan Maria Vũ Tất, nguyên giám mục chính tòa Giáo phận Hưng Hóa và giám mục Phêrô Nguyễn Văn Viên, Giám quản Tông Tòa Hưng Hóa, giám mục phụ tá Giáo phận Vinh.
Giám mục Đa Minh Hoàng Minh Tiến là Chủ phong trong nghi thức truyền chức cho giám mục:
- Năm 2025, giám mục Phaolô Nguyễn Quang Đĩnh, hiện đang là Giám mục phụ tá Giáo phận Hưng Hóa
Giám mục Đa Minh Hoàng Minh Tiến là Phụ phong trong nghi thức truyền chức cho giám mục:
- Năm 2023, giám mục Phêrô Lê Tấn Lợi, hiện đang là Giám mục chính tòa Giáo phận Cần Thơ.
- Năm 2024, giám mục Giuse Vũ Công Viện, hiện là Giám mục phụ tá Tổng giáo phận Hà Nội.
Dưới đây là sơ đồ tính Tông truyền từ giám mục Việt Nam đầu tiên được giám mục ngoại quốc chủ phong cho đến đời Giám mục Hoàng Minh Tiến.