nhỏ|phải|Cửu châu được phác họa trong sách Kinh thư
Vị trí của các châu trong bản đồ nhà Đông Hán: Liang - Lương, Yi - Ích, Jiao - Giao, Bing - Tịnh, Sili - Dĩnh, Jing - Kinh, You - U, Ji - Kí, Yan - Duyện, Yu - Dự, Qing - Thanh, Xu - Từ, Yang - Dương
Cửu châu () là đơn vị hành chính trong văn hóa cổ đại Trung Quốc, còn được gọi là thần châu xích huyện (), thập nhị châu (). Địa danh này thường được nhắc đến là khu vực địa lý sinh sống của người Hán. Các sắc tộc khác sống ngoài cửu châu. Trong thời nhà Thanh, Liêu Ninh bị cắt ra khỏi 18 tỉnh nội địa; 18 tỉnh nội địa do triều đình Nhà Thanh quy định là nơi sinh sống của người Hán phân biệt với các khu vực khác do người Mãn, người Tân Cương, người Tây Tạng và các sắc tộc khác sinh sống.
Phạm vi của cửu châu bao gồm "Ngũ nhạc, Ngũ trấn, Tứ độc" (năm núi cao, năm thành và bốn sông). Các khu vực xung quanh khác được gọi "Nam Hạ", "Tây Hạ" chỉ các vùng đất phía nam và tây của Cửu châu.
Cửu châu hướng Đông về phía Đông Hải, bao gồm cả Liêu Đông. Ở phía bắc, sa mạc Gobi và dãy núi Yên Sơn được coi là biên giới giữa sinh sống của người Hán và vùng du mục vùng thảo nguyên. Phía tây giáp Ngọc môn quan và sông Hoàng Thủy về phía đông của hồ Thanh Hải. Tại phía Tây Nam là Ba Thục là khu vực thuộc Amdo và Kham ngày nay. Ở phía nam, trung và hạ lưu của lưu vực sông châu, phía đông sát khu vực Lĩnh Nam của Bách Việt.
Nguồn gốc
Sách Kinh Thư ghi chép rằng, Đại Vũ phân chia thiên hạ thành chín khu vực, bao gồm Kí châu, Duyệt châu, Thanh châu, Từ châu, Dương châu, Kinh châu, Lương châu, Ung châu và Dự châu. Đến thời kỳ vua Thuấn, Kí châu bị phân chia thành 3 châu. Cùng với Cửu châu nguyên bản, Cửu châu đôi khi còn được gọi là Thập nhị châu.
nhỏ|phải|Bản đồ Cửu châu
Sách Nhĩ Nhã cũng ghi chép về cửu châu, tuy nhiên không có Thanh châu, Lương châu thay vào đó là U châu, Doanh châu. Sách Chu lễ có U châu, Tịnh châu, không có Từ châu, Lương châu. Sách Lã Thị Xuân Thu có U châu không có Lương châu.
Theo truyền thuyết, các học giả ghi chép rằng, Cửu châu ghi lại trong Kinh thư là hệ thống hành chính nhà Hạ, Nhĩ Nhã ghi lại hệ thống của triều đại Thương, và Chu Lễ ghi lại hệ thống triều đại Chu. Tuy nhiên, theo Lã Thị Xuân Thu Việc giải thích Cửu châu, vùng Cửu châu, phản ánh quan niệm địa lý của người dân về giai đoạn Xuân Thu chiến quốc.
Hoa Lâm tin rằng Cửu châu phản ánh quan niệm địa lý của người dân trong thời kỳ Thu xuân Thu Chiến Quốc và "châu" là bộ phận hành chính thực sự chỉ thời Đông Hán.
Dự châu là châu nằm giữa sông Hà Thủy và Hán Thủy, nhà Chu;
Kí châu nằm giữa 2 dòng sông, thuộc Tấn quốc;
Duyệt châu năm giữa Hà Thủy và Tế Thủy, tại Vệ quốc;
Thanh châu tại phía đông, thuộc Tề quốc;
Từ châu nằm tại phía trên tứ thủy, tại Lỗ quốc;
Dương châu ở phía Đông Nam, tại Việt quốc;
Kinh châu nằm phía Nam, tại Sở quốc;
Ung châu nằm ở phía Tây, tại Tần quốc;
U châu nằm ở phía Bắc, tại Yên quốc.
Sau đó, thời kỳ Chiến Quốc, người Tề thuộc Âm Dương gia là Trâu Diễn tuyên bố thành lập Đại cửu châu, "Kinh thư" ghi rằng Cửu châu là tiểu cửu châu, cùng nhau hợp thành một châu, được gọi là "Thần châu Xích huyện", tiểu cửu châu như vậy tạo thành Trung cửu châu được bao quanh bởi biển (tiểu hải), có chín trung cửu châu, cùng với nhau tạo thành Đại cửu châu va bao quanh bởi biển lớn. Theo tuyên bố này, Trung Quốc được chia làm 81 châu. Hoài Nam Tử gọi là Cửu châu là Thần châu, Thứ châu, Nhung châu, Yểm châu, Kí châu, Đài châu, Bạc châu, Tế châu, Dương châu. Dương Thụ Đạt nghĩ rằng Hoài Nam Tử do Trâu Diễn lập luận cửu châu sở quốc là trung cửu châu.
Sở quốc cũng tổn tại khái niệm cửu châu.
Phạm vi địa lý
Đại Hán
Tây Hán
Tây Hán bao gồm 13 châu, phân biệt thành Tinh châu, Kí châu, U châu, Thanh châu,dĩnh châu, Duyện châu, Dự châu, Từ châu, Dương châu, Giao châu, Kinh châu, Ích châu, Sóc Phương cùng Lương châu, thời kỳ giữa Ích châu tức là trung cửu châu Lương châu. U châu và Tịnh châu do Kì châu phân tách thành. Lương châu ban đầu thuộc Ung châu. Giao châu được đặt dưới Dương châu trong thời kỳ 12 châu. Sóc Phương do Ung châu phân thành.
Cửu châu Tây Hán bị phân chia như sau:
Đông Hán
Vào năm Kiến An thứ 18 (năm 213), khu vực hành chính của Cửu châu được phân như sau:
Kí châu phạm vi tương đương tỉnh Liêu Ninh, Hà Bắc, Sơn Tây, Bắc Kinh, Thiên Tân và một phần Nội Mông ngày nay; Ung châu phạm vi ngày nay Thiểm Tây, Cam Túc, Ninh Hạ, Tứ Xuyên, Trùng Khánh, Vân Nam, Quý Châu, một phần Quảng Tây; Kinh châu phạm vi ngày nay gồm Quảng Đông, Quảng Tây, Hồ Bắc, Hồ Nam.
Nhà Tấn
Tấn Thư ghi chép phạm vi cửu châu như sau
Nhà Tùy
Theo một số ghi chép Cửu châu được phân chia như sau
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|phải|Cửu châu được phác họa trong sách Kinh thư Vị trí của các châu trong bản đồ nhà Đông Hán: Liang - Lương, Yi - Ích, Jiao - Giao, Bing - Tịnh, Sili - Dĩnh,
**Hội Nghiên cứu UFO Trung Quốc** (, viết tắt **CURO**) là một tổ chức nghiên cứu UFO của Trung Quốc, tiền thân là "Văn phòng Liên lạc Người Đam mê UFO Trung Quốc" được thành
Đỉnh đồng [[nhà Thương, hiện lưu giữ tại bảo tàng Thượng Hải]] **Cửu đỉnh** (chữ Hán:九鼎) là bộ gồm chín cái đỉnh (vạc) tượng trưng cho quyền lực phong kiến tại các nước Á Đông.
, cũng thường được gọi với tên phiên âm của nó là **Kuomintang** (**KMT**; ), là chính đảng do Tôn Trung Sơn và các chí sỹ của ông sáng lập và tồn tại cho đến
phải|nhỏ| Chuỗi đảo thứ nhất và thứ hai trong [[Chiến lược chuỗi đảo của Mỹ, được nghiên cứu bởi các chiến lược gia quân sự Trung Quốc để tránh bị bao vây ]] **Chính sách
Chính phủ Trung Quốc tham gia vào các hoạt động gián điệp ở nước ngoài, được chỉ đạo bằng nhiều phương thức thông qua Bộ An ninh Quốc gia, Ban Công tác Mặt trận Thống
thumb|nhỏ|phải|210x210px|Đại sứ quán Trung Quốc tại thủ đô [[Seoul, Hàn Quốc]] thumb|nhỏ|phải|210x210px|Đại sứ quán Hàn Quốc tại thủ đô [[Bắc Kinh, Trung Quốc]] **Quan hệ Trung Quốc – Hàn Quốc** là quan hệ ngoại giao
**Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc** (giản thể: 中国国际广播电台, phồn thể: 中國國際廣播電臺, phanh âm: _Zhōngguó guójì guǎngbō diàntái_; Hán-Việt: Trung Quốc quốc tế quảng bá điện đài) là đài phát thanh đối ngoại cấp
thumb|Quan điểm về Trung Quốc năm 2022, dựa trên Chỉ số Nhận thức Dân chủ
**Chủ nghĩa bài Trung Quốc** hay còn gọi là, **Chủ nghĩa bài
Có 6 ngôi chùa Thiếu Lâm ở Trung Quốc: ## Bắc Thiếu Lâm Tự Bàn Sơn ### Tọa lạc Chùa **Bắc Thiếu Lâm Bàn Sơn** thuộc tỉnh Hà Bắc tọa lạc trên đỉnh Tử Cái
**Nam Bắc triều** (, 420-589) là một giai đoạn trong lịch sử Trung Quốc, bắt đầu từ năm 420 khi Lưu Dụ soán Đông Tấn mà lập nên Lưu Tống, kéo dài đến năm 589
thumb|Cổng vào trường Đại học Nhân dân **Đại học Nhân dân Trung Quốc** (**RUC**; ) là một trường đại học công lập trọng điểm quốc gia tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Trường có liên kết
thumb|right|Trung Quốc thumb|[[Cờ năm màu (Ngũ sắc kỳ 五色旗), biểu thị khái niệm Ngũ tộc cộng hòa. ]] thumb|[[Lương Khải Siêu, người đưa ra khái niệm Dân tộc Trung Hoa. ]] [[Vạn Lý Trường Thành,
**Lịch sử Trung Quốc** đề cập đến Trung Hoa, 1 trong 4 nền văn minh cổ nhất thế giới, bắt nguồn từ lưu vực phì nhiêu của hai con sông: Hoàng Hà (bình nguyên Hoa
**Đảng Cộng sản Trung Quốc** (; Hán-Việt: Trung Quốc Cộng sản Đảng), một số văn kiện tiếng Việt còn gọi là **Đảng Cộng sản Tàu**, là đảng chính trị thành lập và điều hành Cộng
**Biểu tình bài Nhật tại Trung Quốc năm 2012** là một loạt các cuộc biểu tình bài Nhật Bản được tổ chức ở các thành phố lớn tại Trung Quốc và Đài Loan trong khoảng
So sánh GDP TQ **Nền kinh tế của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa** là một nền kinh tế đang phát triển định hướng thị trường kết hợp kinh tế kế hoạch thông qua các
**Hà Nam** (), là một tỉnh ở miền trung của Trung Quốc. Tên gọi tắt là _Dự_ (豫), đặt tên theo Dự châu, một châu thời Hán. Tên gọi Hà Nam có nghĩa là _phía
**Ban liên lạc đối ngoại Uỷ ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc**, tên gọi giản lược **Trung liên bộ** (chữ Anh: _International Department, Central Committee of CPC_, chữ Trung giản thể: 中国共产党中央委员会对外联络部 hoặc
**Quan hệ La Mã – Trung Quốc** là các tiếp xúc chủ yếu gián tiếp, quan hệ mậu dịch, luồng thông tin và các lữ khách đi lại không thường xuyên giữa đế quốc La
**Đại học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc** (tên tiếng Anh: **National University of Defense Technology** (**NUDT**; ) trực thuộc Quân ủy Trung ương Trung Quốc, là một trường đại học trọng điểm quốc gia
**Nội chiến Trung Quốc** hay **Quốc Cộng nội chiến** (), kéo dài từ tháng 4 năm 1927 đến tháng 5 năm 1950, là một cuộc nội chiến tại Trung Quốc đại lục (với chính quyền
**Ẩm thực Trung Quốc** (, ) là một phần quan trọng của văn hóa Trung Quốc, bao gồm ẩm thực có nguồn gốc từ các khu vực đa dạng của Trung Quốc, cũng như từ
**Viện Khoa học xã hội Trung Quốc**; ), trực thuộc Quốc vụ viện Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, là tổ chức nghiên cứu khoa học xã hội hàng đầu và cao nhất của Cộng
**Giải bóng đá siêu cấp Trung Quốc** (, Hán-Việt: _Trung Quốc túc cầu hiệp hội siêu cấp liên trại_, tiếng Anh: _Chinese Football Association Super League_, thường được gọi là **Chinese Super League** - **CSL**)
Dưới đây là danh sách ghi nhận về những cuộc nhường ngôi trong lịch sử Trung Quốc: ## Tự nguyện nhường ngôi ### Nhường ngôi nhưng vẫn giữ quyền nhiếp chính # Năm 299 TCN,
thumb|Các tỉnh của Trung Quốc bị ảnh hưởng của lũ lụt Từ cuối tháng 5 năm 2020, mưa lớn theo mùa bắt đầu gây ra lũ lụt ở Trung Quốc đại lục. Trong tháng 6,
Hình ảnh tái hiện một buổi trình diễn nhạc cụ truyền thống cổ của Trung Quốc (nhã nhạc cung đình [[nhà Thanh)]] nhỏ|Nhóm nghệ sĩ [[người Nạp Tây hòa tấu nhạc cụ cổ truyền]] **Những
thumb|[[Biểu tình tại Hồng Kông 2019]] Quan hệ giữa người dân ở Hồng Kông và Trung Quốc đại lục tương đối thù địch vào đầu thập niên 2000. Nguyên nhân chủ yếu là do các
Tại Trung Quốc, thuật ngữ "Danh thắng cấp quốc gia" (tiếng Trung: 国家级 风景 名胜 区, bính âm: _Guójiājí Fēngjǐng Míngshèngqū_) để đề cập đến các di tích văn hóa, khoa học, cảnh quan thiên
**Đại hội đại biểu Toàn quốc Đảng Cộng sản Trung Quốc** () hay còn được gọi là được gọi là **Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc** được tổ chức 5 năm 1 lần do
thumb|[[Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) gặp nhau tại Hamburg, Đức tháng 7 năm 2017.]] thumb|Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Trung Quốcthumb|Đại sứ quán
**Trung Quốc** hiện là quốc gia có dân số đông thứ hai trên thế giới. Từ thời Chu Tuyên Vương, đã có điều tra nhân khẩu tại Trung Quốc, có thống kê nhân khẩu chi
**Bộ Công an Trung Quốc** () là một bộ của chính phủ Trung Quốc phụ trách an ninh công cộng và chính trị. Bộ Công an quản lý hơn 1,9 triệu cảnh sát thi hành
**Tiếng Trung Quốc** (), còn gọi là **tiếng Trung**, **tiếng Hoa**, **tiếng Hán**, **tiếng Tàu**, **Trung văn** (中文 _Zhōng wén_), **Hoa ngữ** (華語/华语 _Huá yǔ_), **Hoa văn** (華文/华文), **Hán ngữ** (漢語/汉语 _Hàn yǔ_), là một
Theo sự phân chia hành chính ở nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thì có ba cấp đô thị, cụ thể: trực hạt thị là thành phố trực thuộc trung ương đồng cấp với
nhỏ|Biểu trượng của Cục Hải dương Nhà nước Trung Quốc **Cục Hải dương Nhà nước** (, Hán Việt: _Quốc gia Hải dương cục_) là một đơn vị trực thuộc bộ Tài nguyên lãnh thổ Trung
**Nhân khẩu Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc** đặc trưng bởi một dân số lớn với độ tuổi thanh niên khá nhỏ, một phần là kết quả của "chính sách một con" của đất nước.
**Quan hệ Việt Nam – Trung Quốc** (_Quan hệ Việt-Trung_, ) là mối quan hệ giữa hai nước láng giềng vì có chung biên giới trên bộ và trên biển, hai nước có chung thể
**Lịch sử chiến tranh Việt Nam–Trung Quốc** là những cuộc xung đột, chiến tranh, từ thời cổ đại đến thời hiện đại giữa các chính thể trong quá khứ của những quốc gia Việt Nam
thumb|upright|Một mẩu [[giáp cốt có khắc Giáp cốt văn khai quật ở Ân Khư, phát hiện được nhiều phiếu bình chọn nhất.]] Năm 2001, Viện Khảo cổ, Viện Khoa học xã hội Trung Quốc đã
**Giáo hội Công giáo tại Trung Quốc** ở Đại lục (gồm cả các lãnh thổ riêng biệt như Hồng Kông và Ma Cao) hiện tại được Tòa Thánh Vatican tổ chức theo không gian địa
**Chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc** (còn được gọi tắt là **Thương chiến Mỹ Trung**) khởi đầu vào ngày vào ngày 22 tháng 3 năm 2018 khi Tổng thống Hoa Kỳ
**Đồng tính luyến ái** trong nền văn hóa Trung Hoa còn tương đối chưa rõ ràng mặc dù lịch sử có những ghi chép về đồng tính luyến ái trong các triều đại phong kiến.
**Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc** (, Hán Việt: _Trung Quốc Khoa học Viện_), trước đây gọi là **Academia Sinica** (Viện hàn lâm Trung Quốc), là viện hàn lâm quốc gia về các ngành
**Đội tuyển bóng đá U-23 quốc gia Trung Quốc**, bao gồm **Đội tuyển Olympic Trung Quốc** (国奥队) cùng các cấp độ đội tuyển từ **U-21** đến **U-23**, đại diện cho Trung Quốc trong các giải
Dưới đây là danh sách về các sự kiện lịch sử quan trọng đã diễn ra trong Lịch sử Trung Quốc. Xem Lịch sử Trung Quốc, Niên biểu lịch sử Trung Quốc ## Thượng Cổ
**Danh sách báo chí Trung Quốc** (giản thể: 中国报纸列表; bính âm: Zhōngguó bàozhǐ lièbiǎo). Số lượng báo chí ở đại lục Trung Quốc đã tăng từ năm 1942, gần như tất cả tờ báo của
**Bộ An ninh Quốc gia Nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa** (chữ Hán: 中华人民共和国国家安全部, Trung Hoa Nhân dân Cộng hòa quốc Quốc gia An toàn Bộ), còn được gọi tắt là **Bộ Quốc An**,
nhỏ **Lịch sử giáo dục ở Trung Quốc** bắt đầu từ khi nền văn minh Trung Hoa ra đời. Giới quý tộc thường lập ra các cơ sở giáo dục dành riêng cho con cháu