Lucius Aurelius Commodus Antoninus (; 31 tháng 8,161-31 tháng 12,192) là Hoàng đế của Đế quốc La Mã từ năm 180. Commodus là con trai của Hoàng đế Marcus Aurelius và là một thành viên của Triều đại Antonine. Ông đã cai trị cùng Marcus Aurelius từ năm 177 đến năm 180 Aurelius chết thì ông tự cai trị. Trong thời gian trị vì của ông, Commodus chỉ lo theo đuổi những trò chơi mà ông thích chứ không lo mở mang cũng như kiến thiết cho đất nước của ông. Commodus bị một đấu sĩ ám sát bằng cách bóp cổ năm 192 trong khi ông không có con. Triều đại Antonine kết thúc từ đó.
Thời niên thiếu và vươn tới quyền lực (161-180)
Thời nhỏ
Commodus được sinh ra như là Lucius Aurelius Commodus,tại Lanuvium, gần Roma, con trai của hoàng đế đương nhiệm Marcus Aurelius. Ông đã có một anh trai sinh đôi, Titus Aurelius Fulvus Antoninus, người đã qua đời năm 165.Ngày 12 tháng 10 năm 166, Commodus được tôn làm Caesar cùng với em út của ông, Marcus Annius Verus,người mất năm 169,khi thất bại trong một cuộc hành quân, để lại Comodus là người con duy nhất của Marcus Aurelius còn sống sót. Ông được chăm sóc bởi bác sĩ của cha mình, Galen, để giữ cho ông khỏe mạnh và sống. Galen đã điều trị nhiều bệnh thông thường của Commodus.
Tuổi thanh niên
Commodus được biết là đã có mặt ở Carnuntum, trụ sở của Marcus Aurelius trong chiến tranh Marcomanni,năm 172.Bởi vì lẽ đó, ngày 15 tháng 10 năm 172, ông được tặng danh hiệu chiến thắng Germanicus với sự hiện diện của quân đội. Tiêu đề này cho thấy rằng Commodus đã có mặt tại chiến thắng của cha ông trước người Marcomanni. Vào ngày 20 Tháng 1 năm 175, Commodus đã học tại học viện giáo chủ, điểm bắt đầu của sự nghiệp chính trị.
Tháng tư năm 175, Avidius Cassius, thống đốc của Syria, tự xưng hoàng đế sau khi có tin đồn rằng Marcus Aurelius đã chết. Có được chấp nhận như là hoàng đế của Syria, Palestine và Ai Cập, Cassius tiến hành cuộc nổi loạn ngay cả sau khi nó đã trở nên rõ ràng rằng Marcus còn sống. Cassius, tuy nhiên, đã bị giết bởi một trong đội trưởng của mình trước khi các chiến dịch chống lại ông có thể bắt đầu.
Commodus sau đó đi cùng với cha mình trên một chuyến đi dài đến các tỉnh miền đông, trong đó ông tới thăm Antioch. Vị hoàng đế và con trai ông sau đó đi tới thăm Athen, nơi họ đã tham gia vào những nghi lễ Eleusinia thần bí. Sau đó họ quay trở lại Roma vào mùa thu năm 176.
Đồng cai trị với người cha
Marcus Aurelius là vị hoàng đế đầu tiên kể từ thời Vespasian có một con trai của mình, và mặc dù bản thân ông là người thứ năm trong cái gọi là Ngũ Đế giỏi mà có những người thừa kế của họ là những người con nuôi, có vẻ như ý định của ông là để Commodus trở thành người thừa kế của ông. Ngày 27 Tháng Mười Một năm 176, Marcus Aurelius nhường lại Commodus danh hiệu hoàng đế(Imperator), và giữa năm 177, là danh hiệu Augustus. Ngày 23 tháng 12 cùng năm, hai Augustus cùng cử hành một cuộc diễu hành mừng chiến thắng, và Commodus đã được trao quyền lực của quan bảo dân. Ngày 1 tháng 1 năm 177, Commodus đã trở thành chấp chính quan lần đầu tiên, mà khiến cho ông lúc này mới 15, trở thành chấp chính quan trẻ tuổi nhất trong lịch sử La Mã đến thời điểm đó. Sau đó, ông kết hôn với Bruttia Crispina trước khi đi theo cha mình tới phòng tuyến Danube một lần nữa trong năm 178, nơi mà Marcus Aurelius qua đời vào ngày 17 tháng 3 năm 180, để lại vị hoàng đế 19 tuổi Commodus là vị vua duy nhất.
Cai trị độc lập 180-192
Sau khi Commodus kế vị, ông đã làm giảm giá trị đồng tiền La Mã. Ông làm giảm trọng lượng của đồng tiền bằng bạc(denarius) từ 96 phầ trăm bảng La Mã đến 105 (3,85 gram đến 3,35 gram). Ông cũng làm giảm độ tinh khiết bạc từ 79% đến 76% trọng lượng bạc giảm từ 2,57 gram đến 2,34 gram. Năm 186, ông tiếp tục giảm trọng lượng tinh khiết và bạc đến 74% và 2,22 gram tương ứng, bằng 108 bảng La Mã . Sự giảm giá trị đồng tiền bằng bạc trong thời gian cai trị của ông là lớn nhất kể từ khi sự giảm giá đồng tiền của đế chế kể từ lần đầu tiên dưới triều đại của Nero.
nhỏ|Tượng bán thân của Commodus giữa các năm 180 và 192 Công Nguyên, [[bảo tàng La Mã-Đức, Köln.]]
Trong khi triều đại của Marcus Aurelius đã được đánh dấu bởi những cuộc chiến tranh gần như liên tục, mặc dù ông thích những cuốn sách hơn là chiến tranh, triều đại của Commodus là tương đối hòa bình về mặt quân sự nhưng đã được đánh dấu bởi những xung đột chính trị và hành vi ngày càng độc đoán và thất thường của hoàng đế.
Commodus ở lại với quân đội Danube trong một thời gian ngắn trước khi đàm phán một hiệp ước hòa bình với các bộ lạc Danube. Ông sau đó trở về Roma và tổ chức một cuộc diễu binh chiến thắng cho việc kết thúc cuộc chiến tranh vào ngày 22 tháng 10 năm 180. Không giống như các hoàng đế trước Trajan, Hadrianus, Antoninus Pius và Marcus Aurelius, ông dường như đã có ít quan tâm đến công việc bận rộn của chính quyền và có xu hướng trong suốt triều đại của ông bỏ lại các hoạt động quản lý nhà nước và hướng sự quan tâm đến những sở thích của mình, bắt đầu từ thời gian này với Saoterus, một nô lệ tự do từ Nicomedia người đã trở thành thị thần của ông.
Sự không hài lòng với tình trạng này sẽ dẫn đến một loạt các âm mưu và cố gắng đảo chính, mà cuối cùng khiến cho Commodus nắm quyền quản lý các vấn đề, mà ông đã làm cho ngày càng độc đoán.
Âm mưu năm 182
Vào giai đoạn đầu triều đại của ông, Commodus,lúc này 19 tuổi, được thừa hưởng nhiều cố vấn cấp cao của cha mình, đặc biệt là Tiberius Claudius Pompeianus (người chồng thứ hai của chị Commodus Lucilla), cha vợ của ông Gaius Bruttius Praesens, Titus Fundanius Vitrasius Pollio, và Aufidius Victorinus, người là thái thú của thành phố Roma. Ông cũng đã có năm chị em còn sống, tất cả trong số họ với người chồng là đối thủ tiềm năng. Bốn người chị em của ông lớn tuổi hơn ông, trong đó Lucilla người lớn tuổi nhất, đã giữ tước vị Augusta vì là vợ góa của người chồng đầu tiên của bà Lucius Verus.
Cuộc khủng hoảng đầu tiên của triều đại đến vào năm 182, khi Lucilla đã lên kế hoạch một âm mưu chống lại em trai của bà. Động cơ của bà bị cho là ghen tị với hoàng hậu Crispina. Chồng bà, Pompeianus, không tham gia, nhưng hai người đàn ông bị cáo buộc đã được những người tình của bà, Marcus Ummidius Quadratus Annianus (chấp chính quan của năm 167, cũng là người anh họ đầu tiên của bà) và Appius Claudius Quintianus, đã cố gắng để giết Commodus khi ông bước vào nhà hát. Họ vụng về khi tiến hành và đã bị bắt giữ bởi vệ sĩ của hoàng đế. Quadratus và Quintianus bị hành quyết; Lucilla bị lưu đày tới Capri và sau đó bị giết. Pompeianus đã phải rút lui khỏi đời sống chính trị. Một trong hai thái thú pháp quan, Tarrutenius Paternus, đã thực sự được tham gia vào âm mưu này nhưng đã không bị phát hiện vào thời điểm này, và hậu quả, ông và đồng nghiệp của mình Sextus Tigidius Perennis đã có thể sắp đặt để sát hại Saoterus, viên thị thần đáng ghét.
Tổ tiên
Trong phim ảnh
Comodus còn là nhân vật trong bộ phim nổi tiếng "Võ sĩ giác đấu", trong phim này, ông là người đã giết cha để đoạt ngôi và áp bức nhân vật chính của phim, sau đó ông bị chết trong một trận quyết đấu.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Lucius Aurelius Commodus Antoninus** (; 31 tháng 8,161-31 tháng 12,192) là Hoàng đế của Đế quốc La Mã từ năm 180. Commodus là con trai của Hoàng đế Marcus Aurelius và là một thành viên
**_Caenorhinus commodus_** là một loài bọ cánh cứng trong họ Rhynchitidae. Loài này được Sawada miêu tả khoa học năm 1987.
**_Notiophygus commodus_** là một loài bọ cánh cứng trong họ Discolomatidae. Loài này được John miêu tả khoa học năm 1953.
**_Piliscus commodus_** là một loài ốc biển nhỏ with a transparent internal shell, là động vật thân mềm chân bụng sống ở biển trong họ Velutinidae. Because the shell is mostly internal, the snail resembles
**_Stenotarsus commodus_** là một loài bọ cánh cứng trong họ Endomychidae. Loài này được Blackburn miêu tả khoa học năm 1895.
**_Conoderus commodus_** là một loài bọ cánh cứng trong họ Elateridae. Loài này được Blackburn miêu tả khoa học năm 1895.
**_Bruchidius commodus_** là một loài bọ cánh cứng trong họ Bruchidae. Loài này được Motschulsky miêu tả khoa học năm 1874.
**_Astragalus commodus_** là một loài thực vật có hoa trong họ Đậu. Loài này được (Bunge) Maassoumi miêu tả khoa học đầu tiên năm 1998.
**_Ichneumon commodus_** là một loài tò vò trong họ Ichneumonidae.
**_Võ sĩ giác đấu_** (tựa tiếng Anh: _Gladiator_) là một bộ phim sử thi lịch sử của Mỹ phát hành năm 2000 của đạo diễn Ridley Scott, với sự tham gia của Russell Crowe, Joaquin
**Marcus Aurelius Antoninus Augustus** (ngày 26 tháng 4 năm 121 – 17 tháng 3 năm 180) là một Hoàng đế La Mã, trị vì từ năm 161 đến khi ông mất vào năm 180. Ông
Sự thay đổi về cương thổ của Cộng hòa La Mã, Đế quốc La Mã và Đế quốc Đông La Mã qua từng giai đoạn phát triển. Hình động, click vào để xem sự thay
**Dacia thuộc La Mã** (còn gọi là _Dacia Traiana_ và _Dacia Felix_) là một tỉnh của đế quốc La Mã (từ năm 106-271/275 CN). Lãnh thổ của nó bao gồm phía đông và phía đông
**Joaquin Rafael Phoenix** (; nhũ danh **Botttom**; sinh 28 tháng 10 năm 1974) là một diễn viên, nhà sản xuất, và nhà hoạt động vì quyền động vật người Mỹ. Anh thường vào vai những
**Đế quốc La Mã** hay **Đế quốc Rôma** ( ; ) là giai đoạn tiếp nối Cộng hòa La Mã cổ đại. Chính thể Đế chế La Mã, được cai trị bởi các quân chủ
**Victor** (Latinh: _Victor I_) là vị giáo hoàng thứ 14 của Giáo hội Công giáo. Năm sinh của ông không được xác định, tại một tỉnh Bắc Phi thuộc đế quốc La Mã. Ông qua
**Publius Helvius Pertinax**, thường được gọi là **Pertinax** (1 tháng 8 năm 126 – 28 tháng 3 năm 193), là một hoàng đế La Mã người trị vì một thời gian ngắn từ 31 tháng
**Các cuộc chiến tranh Marcomanni** (thường được người La Mã biết đến với tên gọi "Chiến tranh với người German và Sarmatia" - _Bellum Germanicum et Sarmaticum_) là một loạt các cuộc chiến tranh kéo
(tiếng Anh: Four Horsemen of the Apocalypse) được miêu tả trong cuốn sách cuối cùng của Kinh Tân Ước, gọi là sách Khải Huyền của Jesus để lại cho thánh John Evangelist ở Chương 6:1-8.
**Lịch Julius**, hay như trước đây phiên âm từ tiếng Pháp sang là **lịch Juliêng**, được Julius Caesar giới thiệu năm 46 TCN và có hiệu lực từ năm 45 TCN (709 _ab urbe condita_).
**Lucius Septimius Severus** (; 11 tháng 4 năm 145 – 4 tháng 2 năm 211) là Hoàng đế của Đế quốc La Mã (193–211). Severus sinh ra ở châu Phi và đã vươn tới quyền
Hải đăng Alexandria **Hải đăng Alexandria**, đôi khi được gọi **Hải đăng của Alexander** (; tiếng Hy Lạp cổ đại: ὁ Φάρος τῆς Ἀλεξανδρείας, Koine đương thời ), là một Hải đăng được xây trong
**Elagabalus** (_Marcus Aurelius Antoninus Augustus_, khoảng 203 – 11 tháng 3 năm 222), còn gọi là **Heliogabalus**, là Hoàng đế La Mã gốc Syria từ năm 218 đến 222. Là một thành viên của nhà
**Cassius Dio** hay **Dio Cassius** (; ) là chính khách và nhà sử học La Mã gốc Hy Lạp. Ông đã xuất bản 80 tập của bộ sử về thời La Mã cổ đại, bắt
**Pescennius Niger** (; khoảng 135/140 – 194) là Hoàng đế La Mã từ năm 193 đến 194 trong suốt thời kỳ động loạn Năm ngũ đế. Ông đã tự mình xưng đế nhằm đáp lại
**_Gladiator: Road to Freedom_** (グラディエーター ロード トゥー フリーダム), được biết với tên **_Colosseum: Road to Freedom_** khi phát hành ra thị trường quốc tế là một trò chơi điện tử thuộc thể loại hành động
**Biên thành Danube** hay **Biên thành Donau** () đề cập đến biên giới quân sự hay Biên thành La Mã dọc theo sông Danube ngày nay thuộc các quốc gia Đức, Áo, Slovakia, Hungary, Croatia,
Ngày **31 tháng 12** là ngày thứ 365 (366 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Đây là ngày cuối cùng trong năm trước khi chuyển giao từ năm cũ sang năm mới. ## Sự kiện
**Giải BAFTA cho nam diễn viên phụ xuất sắc nhất** là một giải BAFTA dành cho nam diễn viên đóng vai phụ trong một phim, được bầu chọn là xuất sắc nhất trong năm. Giải
**Lanuvio** là một đô thị ở tỉnh Roma trong vùng Latium thuộc Ý, có cự ly khoảng 30 km về phía đông nam của Roma, trên đồi Alban. Lanuvio giáp các đô thị: Aprilia, Ariccia, Genzano
Ảnh loài dế _[[Gryllus assimilis_.]] **Dế** là một loài bọ có sáu chân bụng mềm, có hai râu ở cuối mông. Dế rất khó kiếm, nhưng thường được tìm thấy ở các bụi cỏ hay
**Bộ Cánh thẳng** (danh pháp khoa học: **_Orthoptera_**, từ tiếng Hy Lạp _orthos_ = "thẳng" và _pteron_ = "cánh") là một bộ côn trùng với biến thái không hoàn toàn, bao gồm các loài châu
**Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus** (15 tháng 12 năm 37 – 9 tháng 6 năm 68), tên khai sinh là **Lucius Domitius Ahenobarbus**, còn được gọi là **Nero Claudius Caesar Germanicus**, là vị Hoàng đế
Claude Galien. Bản khắc trên đá do Pierre Roche Vigneron thực hiện. (Paris: Lith de Gregoire et Deneux, ca. 1865) **Aelius Galenus** hoặc **Claudius Galenus** (129 – 200/217), hay còn gọi là **Galen vùng Pergamon**
**Calixtô I** (Latinh: _Callistus I_), năm sinh và nơi sinh của ông không được xác định. Tuy nhiên một số nguồn cho rằng ông sinh tại Roma và mất vào năm 222. Ông là vị
**Hoàng đế La Mã** là danh hiệu mà giới sử học dùng để gọi những người cai trị La Mã trong thời đại đế chế. Về mặt từ nguyên, từ "hoàng đế" (tiếng Anh:Emperor, tiếng
nhỏ|phải|Lucius Verus **Lucius Aurelius Verus** (ngày 15 tháng 12 năm 130-169), sinh là **Lucius Ceionius Commodus**, được gọi đơn giản là **Lucius Verus**, là hoàng đế La Mã cùng với Marcus Aurelius (161-180), từ năm
Tái hiện một cảnh chiến đấu của các võ sĩ giác đấu thời La Mã cổ đại **Võ sĩ giác đấu** hay **đấu sĩ La Mã** (tiếng Latinh: "_Gladiator_", có nghĩa là "_kiếm sĩ_", từ
phải|Augustus, Hoàng đế La Mã đầu tiên của chế độ Nguyên thủ. Danh hiệu ‘"Hoàng đế La Mã"’ được các nhà sử học về sau dùng để gọi người đứng đầu nhà nước La Mã
**Didius Julianus **(tiếng Latin: Marcus Didius Severus Julianus Augustus; 30 tháng 1 năm 133 hoặc 2 tháng 2 năm 137 – 1 tháng 6 năm 193), là Hoàng đế La Mã trong ba tháng vào
**_Conoderus_** là một chi bọ cánh cứng trong họ Elateridae. Chi này được miêu tả khoa học năm 1829 bởi Eschscholtz. ## Các loài Các loài trong chi này gồm: * _Conoderus abbreviatus_ Germar, 1839
**Athenaios của Naucratis** (, , _Athēnaios Naukratitēs_; ) là một nhà tu từ học và ngữ học người Hy Lạp, sinh sống vào khoảng cuối thế kỉ thứ và đầu thế kỉ 3 sau Công
**Geta** (;; 189 – 211), là Hoàng đế La Mã đồng trị vì với cha ông là Septimius Severus và người anh Caracalla từ năm 209 đến 211, về sau bị ám sát theo lệnh
Trong kinh tế, **hàng hóa** là một mặt hàng có thể trao đổi được sản xuất để thỏa mãn các mong muốn hoặc nhu cầu. Hàng hóa toàn cầu gồm hàng hóa và dịch vụ.
nhỏ|Năm vị hoàng đế La Mã: Pertinax, Didius Julianus, Pescennius Niger, Clodius Albinus và Septimius Severus **Năm ngũ đế** là chỉ đến năm 193 mà năm có năm người tranh giành hoàng vị Hoàng đế
Bản đồ của đế quốc La Mã vào năm 125 SCN, dưới triều đại hoàng đế [[Hadrianus, cho thấy **Legio III Cyrenaica**, đóng quân tại Bostra (Busra, Syria), thuộc tỉnh Arabia Petraea, từ năm 125
nhỏ|phải|Đồng tiền xu này được hoàng đế La Mã [[Gallienus phát hành để tôn vinh V _Macedonica_. Dòng chữ khắc trên mặt trái đọc là LEG V MAC VI P VI F, nghĩa là "Legio
Đồng xu [[Antoninianus của Zenobia hiển thị danh hiệu của bà, _Augusta_ và cho thấy bức tượng bán thân đội vương miện và được che phủ bởi quần áo của mình trên một lưỡi liềm
**As-Suwayda** (/La tinh hóa ALA-LC: _as-Suwaydā_', ), cũng đánh vần _Sweida_ hoặc _Swaida_, là một thành phố trọng điểm của người Druze nằm ở phía tây nam Syria, gần biên giới với Jordan. Đây là