Chu lễ (chữ Hán phồn thể: 周禮; giản thể: 周礼), còn gọi là Chu quan (周官) hoặc Chu quan kinh (周官经), là một bộ sách xuất hiện vào thời Chiến Quốc ghi chép về chế độ quan lại cùng những tập tục lễ nghi của đời Chu, có thể coi là một lý tưởng về chế độ chính trị và chức trách của bách quan, tương truyền do Chu công chế định. Chu lễ cùng với Nghi lễ và Lễ ký là một trong tam lễ được liệt vào hàng kinh điển của Nho giáo.
Nội dung
Nội dung của Chu lễ rất phong phú, đồ sộ, bao gồm các chế độ luật lệ, quy phạm hành vi và nghi thức lễ tiết của các mặt chính trị, kinh tế, quân sự, pháp luật, hôn nhân gia đình, đạo đức luân lý và phong tục tập quán của Trung Quốc cổ đại. Toàn sách chủ yếu nói về quan chế đời Chu gồm 6 thiên: Thiên quan, Địa quan, Xuân quan, Hạ quan, Thu quan và Đông quan. Sách Chu lễ lúc đầu có tên gọi là Chu quan,đến cuối đời Tây Hán được xếp vào loại sách kinh, thuộc Kinh Lễ, dân gian vẫn thường gọi là kinh Chu quan. Sách này được coi là do Chu công soạn ra mà văn bản do Hà Gian Hiến vương Lưu Đức sưu tầm được. Tuy sách nói về quan chức chế độ nhà Chu, nhưng qua khảo cứu thấy có nhiều điều không phù hợp với thời Tây Chu. Tuy biết có vấn đề đó, nhưng trước sau Nho giáo cả ở Trung Quốc và Việt Nam vẫn coi Chu lễ là sách thuộc hệ thống kinh điển từ xưa tới giờ.
Trong Chu lễ có rất nhiều quy định, do nhà nước cưỡng chế thi hành có hiệu lực pháp luật. Ví dụ các chư hầu nếu không theo định kỳ đến lễ bái vua nhà Chu sẽ bị trừng phạt, quý tộc vi phạm lễ vượt quy chế cũng sẽ bị trừng phạt. Vua đối đãi với bề tôi bằng lễ, bề tôi thờ vua bằng lòng trung thành, như thế vua nhà Chu cũng phải làm việc và đối xử bề tôi theo Chu lễ. Chu lễ không chỉ là điều chỉnh quan hệ nội bộ quý tộc, mà quan trọng hơn là đã quy định một số chế độ cơ bản của nhà nước chế độ nô lệ, bao gồm chế độ đẳng cấp tông pháp. Thông qua Chu lễ, Tây Chu đã kết hợp quan hệ tông pháp và tổ chức chính quyền nhà nước, làm cho đẳng cấp tông pháp kết hợp với đẳng cấp chính trị, dẫn đến giữa người và người, thân với sơ có khác nhau, cao với thấp có thứ tự, đẳng cấp rất nghiêm ngặt không thể vượt quá. Chu lễ cũng giống như pháp luật là thể hiện ý chí của giai cấp chủ nô, là công cụ chuyên chính của chủ nô lệ.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Chu Lệ Vương** (chữ Hán: 周厲王; 890 TCN - 828 TCN) còn gọi là **Chu Lạt vương** (周剌王) hay **Chu Phần vương** (周汾王), là vị quân chủ thứ 10 của nhà Chu trong lịch sử
**_Chu lễ_** (chữ Hán phồn thể: 周禮; giản thể: 周礼), còn gọi là **_Chu quan_** (周官) hoặc **_Chu quan kinh_** (周官经), là một bộ sách xuất hiện vào thời Chiến Quốc ghi chép về chế
**Chu Lệ Kỳ** hay **Châu Lệ Kỳ** có tên tiếng Anh là Niki Chow (sinh ngày 30 tháng 08 năm 1979 tại Hồng Kông thuộc Anh) là một nữ diễn viên truyền hình-diễn viên điện
**Ga Chu Lễ** là một nhà ga xe lửa tại xã Hương Thủy, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Nhà ga là một điểm trên tuyến đường sắt Bắc Nam tiếp nối sau ga Thanh
**Lê Thái Tổ** (chữ Hán: 黎太祖 10 tháng 9 năm 1385 – 5 tháng 10 năm 1433), tên thật là **Lê Lợi** (黎利) là một nhà chính trị, nhà lãnh đạo quân sự, người đã
Trong đời sống hôn nhân của người Việt Nam, khi trai gái lấy nhau, người Việt gọi là **đám cưới**, **lễ cưới** hoặc gọn hơn là **cưới**, gọi theo tiếng Hán-Việt là **giá thú**. Đối
**Nhà Chu** ( ) là vương triều thứ ba trong lịch sử Trung Quốc. Là triều đại tiếp nối nhà Thương, nhà Chu cũng là triều đại cuối cùng thực thi chế độ phong kiến
**Nhà Lê** (chữ Nôm: 茹黎, chữ Hán: 黎朝, Hán Việt: _Lê triều_), hay còn được gọi là **nhà Tiền Lê** (chữ Nôm: 家前黎, Chữ Hán: 前黎朝, Hán Việt: _Tiền Lê triều_) là một triều đại
**Lê Thái Tông** (chữ Hán: 黎太宗 22 tháng 12 năm 1423 – 7 tháng 9 năm 1442), tên húy **Lê Nguyên Long** (黎元龍), là vị hoàng đế thứ hai của hoàng triều Lê nước Đại
Vua [[Bảo Đại ngồi trong ngự liễn (kiệu) trên đường tới Đàn Nam Giao làm lễ tế năm 1942]] **Lễ tế giao** (chữ Hán: / ), thường gọi **lễ tế Nam Giao** (chữ Hán: ),
**Lễ cưới** (hay **hôn lễ**, **đám cưới**, **lễ đường**) là một phong tục văn hóa trong hôn nhân nhằm thông báo rộng rãi về sự chấp nhận và/hoặc sự chứng kiến của gia đình, xã
**Lê Sát** (chữ Hán: 黎察, ? – 1437) là chính khách, nhà quân sự, thừa tướng Đại Việt thời Lê sơ. Ông là người làng Bỉ Ngũ, thuộc Lam Sơn, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa,
Lê Lợi (tức Lê Thái Tổ) đã cho khắc hai bài thơ lên vách đá, một ở núi Pú Huổi Chỏ (nay thuộc xã Lê Lợi, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu), một ở núi
**Chu Tuyên Vương** (chữ Hán: 周宣王; 846 TCN - 782 TCN) là vị quân chủ thứ 11 của nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc. Ông trị vì tổng cộng 46 năm, từ năm 828
**_Nghi lễ_** (chữ Hán:儀禮) là một trong thập tam kinh của Nho giáo, nội dung ghi chép các loại lễ nghi trước thời Tần, trong đó chủ yếu ghi chép lễ nghi của sĩ đại
right|thumb|Hán Lệ trên bia miếu Hoa Sơn thời [[nhà Hán]] **Lệ thư** (tiếng Trung: giản thể: 隶书; phồn thể: 隸書, bính âm: lì shū, tiếng Triều Tiên: 예서 ye seo, tiếng Nhật: れいしょたい Reisho tai),
**Lễ hội Cầu mùa** là một lễ hội của người đồng bào dân tộc Tà Ôi, để cầu mong Giàng làm cho họ một mùa màng bội thu, cộng đồng luôn dồi dào sức khỏe.
**Tiền tệ Việt Nam thời Tiền Lê** phản ánh những vấn đề liên quan tới tiền tệ lưu thông vào thời nhà Tiền Lê (980-1009) trong lịch sử Việt Nam. ## Tiền trong đời sống
**Lê Ngân** (chữ Hán: 黎銀, ?-1437) là công thần khai quốc nhà Lê sơ trong lịch sử Việt Nam, người xã Đàm Di, thuộc Lam Sơn, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa, Việt Nam. Lê Ngân
**Lê Thụ** (; ?-1460), là một tướng lĩnh, khai quốc công thần nhà Lê sở trong lịch sử Việt Nam. Lê Thụ phục vụ dưới bốn triều vua Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê
**Lễ hội Minh thề** hay **Lễ hội Minh thệ** là một lễ hội truyền thống, di sản văn hóa cấp quốc gia, diễn ra hàng nằm vào ngày 14 tháng Giêng tại Miếu thờ Thành
Lễ đăng quang của Nữ vuơng Elizabeth II của Vuơng quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland và các vuơng quốc khác thuộc khối Thịnh vượng chung được diễn ra ngày 02 tháng 6 năm
Thời kỳ **Cộng hòa** (chữ Hán: 共和; 841 TCN-828 TCN) hay **Chu Thiệu Cộng hòa** (周召共和) trong lịch sử cổ đại Trung Quốc là một khoảng thời gian ngắn thời Tây Chu không có vua
**Lễ cưới M'Nông** là một nghi lễ của dân tộc M'Nông Preh ở Việt Nam. Một hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian mang đậm bản sắc riêng biệt của người M’nông. ## Lễ
**Lê Khôi** (; ? - 1446), tên thụy là **Vũ Mục**, công thần khai quốc nhà Lê sơ. Ông là con trai của Lê Trừ- anh thứ hai của Lê Lợi, tham gia khởi nghĩa
**Lê Long Đĩnh** (chữ Hán: 黎龍鋌 15 tháng 11 năm 986 – 19 tháng 11 năm 1009) là vị hoàng đế thứ 3 cũng là vị hoàng đế cuối cùng của nhà Tiền Lê trong
**Hạ Thương Chu đoạn đại công trình** () - _Dự án xác định niên đại Hạ Thương Chu_ -là một dự án đa ngành, kết hợp giữa các bộ môn khoa học tự nhiên với
**Lễ cưới Dao** là một nghi lễ của người đồng bào dân tộc Dao: Dao đỏ, Dao quần trắng. Lễ cưới diễn ra chủ yếu ở nhà trai, còn nhà gái chỉ tổ chức 1
**Lễ mở cửa tháp**, hay **lễ Pơ Bang Yang**, **Pơh băng yang**, là lễ mở đầu cho năm lễ cúng tế đền tháp của người dân tộc Chăm ở vùng Nam Trung Bộ Việt Nam.
**Lễ cúng bến nước** là một lê hội của người M'Nông. Theo phong tục người dẫn sẽ cõng nước từ đầu nguồn về nhà để làm nghi lễ tạ ơn cúng tổ tiên và mời
**Lễ hội Ksaisatíp** hay **Lễ hội lộc hoa** là lễ hội của người đồng bào dân tộc Xinh mun, Tây Bắc. Nét đặc trưng văn hóa là cầu lộc, cầu mùa, cầu phúc, cho con
**Lê Bôi** (1380-?), tên thật là **Phạm Bôi**, người làng Địa Linh, nay thuộc làng Đông Linh, xã An Bài, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình nhưng sinh ra và lớn lên tại xã Tình
**Lê Hiểm** (chữ Nho: 黎獫; 1392 – 1436) hay **Lê Kiệm** (chữ Nho: 黎儉) là tướng lĩnh, khai quốc công thần nhà Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế Theo các lệnh
**Lễ đổ đầu** tiếng Chăm **Quoai chơ ruh a kơh** là một nghi lễ của người đồng bào dân tộc Chăm H'roi. Lễ để tạ ơn Giàng, thần linh đã cho mình sáng cái đầu,
**Lê Duy Vĩ** (chữ Hán: 黎維禕; 1745 - 1772), hay **Lê Hựu Tông** (黎佑宗), còn gọi là **An Định Thái Tử** (安定太子), là một Hoàng thái tử dưới thời nhà Lê Trung Hưng trong lịch
**Lễ hội nào cống** là lễ hội của các đồng bào dân tộc thiểu số H'Mông, Dao, Giáy. Xuất hiện từ thập kỷ 50 về trước, Tả Van có một ngôi miếu thờ 3 gian.
**Lễ hội nhảy lửa** là một lễ hội của đồng bào dân tộc Dao đỏ, Hà Giang. Những người xa quê chuyến đi đầu xuân trở về quê hương, dự lễ hội khai xuân. ##
**Lễ cúng Bến nước** hay **Tết Giọt nước**, **Tết bến nước** là 1 trong những nghi lễ quan trọng của dân tộc Êđê, Tây Nguyên. ## Đặc điểm Lễ cúng được tổ chức hàng năm,
**Sái Lệ hầu** (chữ Hán: 蔡厲侯; ?-864 TCN), là vị vua thứ năm của nước Sái – chư hầu nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc. Sái Lệ hầu là con của Sái Cung hầu
**Lê Quang Trị** (chữ Hán: 黎光治 1508 - 28 tháng 07, 1516) là một vị hoàng đế nhà Lê sơ trong lịch sử Việt Nam. Do được lập lên ngôi và phế truất trong thời
**Chu U vương** (chữ Hán: 周幽王; 800 TCN - 771 TCN), tên là **Cơ Cung Tinh** (姬宮湦), là vị vua thứ 12 của nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc. Ông cũng là vị vua
**Người chủ trì** hay **người cử hành** là nhân vật dẫn dắt chính thức của một buổi lễ, buổi tiệc, sự kiện có dàn cảnh, có tổ chức, buổi hội thảo, hội nghị hay bất
**Lễ hội Cầu mùa của người Thái** hay **Lễ cơm mới**, tiếng Thái: **Lệ hạy**, **Kin khảu maứ**, là một lễ hội của dân tộc Thái, miền tây Nghệ An, Việt Nam. Lễ này bày
**Phân họ Le nâu** (danh pháp khoa học: **_Dendrocygninae_**) là một phân họ trong họ Vịt (họ chứa vịt, thiên nga, ngỗng, le nâu v.v) (_Anatidae_). Trong các kiểu tiếp cận phân loại học khác
**Lễ hội đập trống** là một lễ hội của người Ma Coong, một tộc thuộc dân tộc Bru - Vân Kiều, tại Bố Trạch, miền tây Quảng Bình. Lễ hội đập trống mừng mùa trăng
**Lễ hội cầu mùa của người Khơ Mú**, hay lễ hội **Pa Sưm** theo tiếng Khơ mú, là một lễ hội của người đồng bào dân tộc Khơ Mú, Nghệ An. Đây là lễ cầu
**Chu Hiển Vương** (chữ Hán: 周顯王; trị vì: 368 TCN - 321 TCN), tên thật là **Cơ Biển** (姬扁), là vị vua thứ 35 của nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc. ## Thân thế
**Chu Di Vương** (chữ Hán: 周夷王; 924 TCN - 878 TCN), là vị quân chủ thứ 9 của Nhà Tây Chu trong lịch sử Trung Quốc. Ông trị vì 12 năm, từ năm 885 TCN
**Lê Duẩn** (7 tháng 4 năm 1907 – 10 tháng 7 năm 1986) là một chính trị gia người Việt Nam, Bí thư Thứ nhất Đảng Lao động Việt Nam từ năm 1960 đến năm
Tranh "Victory over the Grave" (Chiến thắng sự chết), của Bernhard Plockhorst, thế kỷ 19 **Lễ Phục sinh** thường được xem là một trong những ngày lễ quan trọng nhất trong năm của người theo