nhỏ|Các thánh [[Phêrô và Gioan Tông đồ đặt tay truyền chức thánh. Hình minh họa năm 1873.]]
Chính thể giáo hội là hình thái chính quyền của một Hội thánh, được phân làm hai dạng là tổ chức địa phương (giáo đoàn) và tổ chức hệ phái. Chính thể giáo hội quy định các chức vụ thừa tác trong một Hội thánh và quy định cấu trúc quyền lực giữa các Hội thánh. Phạm trù chính thể giáo hội có mối liên hệ sâu sắc với khoa giáo hội học, tức là khoa thần học nghiên cứu về Hội thánh.
Lịch sử
Câu hỏi về hình thái chính quyền giáo hội đã sớm được ghi lại ngay từ các chương mở đầu sách Công vụ Tông đồ, đặt nền tảng cho các "cuộc tranh luận thần học về bản chất, vị trí của Hội thánh và vấn đề thi hành quyền bính trong Hội thánh". Hành động đầu tiên của Hội thánh được ghi chép trong sử liệu sau khi Đức Chúa Giêsu thăng thiên là bầu ra ông thánh Mátthia làm thành viên của Nhóm Mười Hai thay cho ông Giuđa Ítcariốt.
Trong cuộc Cải cách Kháng nghị, các nhà cải cách khẳng định rằng các sách Tân Ước đề xuất một hình thái chính quyền giáo hội khác so với chính quyền giáo hội của Giáo hội Công giáo và do đó, các Hội thánh Kháng Cách đã tiến hành tổ chức theo nhiều kiểu chính thể khác nhau. Cũng trong giai đoạn này, Linh mục Anh giáo Richard Hooker đã viết cuốn Of the Laws of Ecclesiastical Polity, với chương đầu tiên được xuất bản vào năm 1594, nhằm bảo vệ chính thể Giáo hội Anh bấy giờ đang chịu sự phản đối gay gắt từ phái Thanh giáo. Về chiều kích giáo hội học, Linh mục Hooker ưa thích dùng thuật ngữ chính thể hơn thuật ngữ chính quyền vì theo ông, thuật ngữ chính thể "bao gồm cả hình thái chính quyền của Hội thánh cũng như bất cứ điều gì khác thuộc về tổ chức của Hội thánh ở nơi công cộng."
Phân loại
Có 4 loại chính thể giáo hội, đó là các chính thể giám mục, liên kết, trưởng lão và hội chúng.
Chính thể giám mục
Giáo hội được đặt dưới sự cai quản của các giám mục được coi là giáo hội theo chính thể giám mục hay giáo hội giám mục chế. Từ "giám mục" bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp cổ đại là (). Trong Giáo hội Công giáo, các giám mục nắm quyền bính trên một giáo phận theo chiều kích bí tích và chiều kích chính trị; cụ thể, các giám mục có quyền truyền chức thánh, ban bí tích Thêm Sức, cử hành nghi lễ thánh hiến, giám sát các giáo sĩ giáo phận và đại diện cho giáo phận mình cả về phần thế tục lẫn trong hệ thống quản trị giáo hội.liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Foley-beach-st-timothy-anglican.jpg|nhỏ|Ba giáo sĩ [[Anh giáo, lần lượt giữ chức chấp sự, giám mục và linh mục.]]Các giám mục có thể được đặt dưới quyền bính của một giám mục cấp cao hơn (có thể là tổng giám mục, tổng giáo chủ/giám mục đô thành, thượng phụ, tùy theo truyền thống của Hội thánh; xem bài viết Giám mục). Các giám mục họp nhau trong một công đồng chung hoặc công nghị. Các công nghị này được triệu tập nhằm mục đích quản trị đối với các giáo phận tham gia công nghị hay chỉ đơn thuần là nhằm mục đích cố vấn. Trong chính thể giám mục, chức vị trưởng lão hay kỳ mục thuộc về các linh mục.
Các Hội thánh được cai quản bởi hàng giám mục không đơn thuần hoạt động theo cơ chế chuỗi mệnh lệnh. Quyền bính giáo hội thường được thực thi bởi công nghị và giám mục đoàn, còn một số quyền bính khác thuộc về các hội đồng giáo dân và hội đồng giáo sĩ. Mẫu hình quyền bính cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan như quyền lợi và danh dự được ban tặng cho một số giáo sĩ trong lịch sử.
Chính thể giám mục là hình thái quyền bính chủ đạo trong Giáo hội Công giáo, Giáo hội Chính thống giáo Đông phương, Giáo hội Chính thống giáo Cổ Đông phương và các Giáo hội Anh giáo. Hình thái này cũng phổ biến nơi các Hội thánh Giám lý, Hội thánh Luther, cùng một số Hội thánh theo truyền thống Ngũ tuần dành cho người Mỹ gốc Phi, chẳng hạn như Hội thánh của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ và Hội thánh Baptist Phúc Âm Trọn Vẹn.
Chính thể liên kết
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:The_Ordination_of_Bishop_Asbury.jpg|nhỏ|Tranh vẽ lễ tấn phong giám mục [[Francis Asbury thuộc phái Giám lý, năm 1784]]
Chính thể liên kết là một dạng phái sinh của chính thể giám mục, được nhiều Hội thánh theo Phong trào Giám lý và phái Wesley áp dụng. Chính thể liên kết nhấn mạnh rằng về bản chất, các thành viên trong Hội thánh phụ thuộc lẫn nhau ngang qua việc sống tình huynh đệ, bàn bạc, quản trị và giám sát. Một số Hội thánh Giám lý cũng có chức giám mục, tuy nhiên các chức sắc này không nắm nhiều quyền bính như các giám mục của Hội thánh giám mục chế.
Chính thể liên kết là thuật ngữ gom chung đối với các Hội thánh Kitô giáo theo thuyết liên kết () – một nguyên lý trong thần học Giám lý. Theo Hội thánh Giám lý Liên hiệp, nguyên lý liên kết là nguyên lý thần học mà trong đó "tất cả các lãnh đạo và hội chúng liên kết với nhau bằng sự trung thành và cam kết hầu nâng đỡ và thay thế những mối bận tâm của Hội thánh địa phương".
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ|Các thánh [[Phêrô và Gioan Tông đồ đặt tay truyền chức thánh. Hình minh họa năm 1873.]] **Chính thể giáo hội** là hình thái chính quyền của một Hội thánh, được phân làm hai dạng
**Công giáo**(Công giáo La Mã) (chữ Anh: _Catholicity of the Church_, chữ Hi Lạp cổ: καθολικός _katholikós_, dịch nghĩa: Tính đại công của Hội Thánh), hoặc gọi **Giáo hội phổ quát**, **Hội Thánh đại công**,
**Tách biệt giáo hội và chính phủ** (chữ Anh: separation of church and state), hoặc gọi **phân li chính giáo**, là chỉ sự chia cắt quyền lực cơ quan tôn giáo và quyền lực thống
**Giáo hội Công giáo**, gọi đầy đủ là **Giáo hội Công giáo Rôma**, là giáo hội Kitô giáo được hiệp thông hoàn toàn với vị giám mục giáo phận Rôma, hiện tại là Giáo hoàng
nhỏ|phải|Đền thờ của Giáo hội Các Thánh hữu Ngày sau của [[Giê-su|Chúa Giêsu Kitô tại Quảng trường Đền thờ, thành phố Salt Lake, tiểu bang Utah, Hoa Kỳ]] nhỏ|[[Quảng trường Đền thờ, ảnh khoảng năm
thumb|Jehovah 1, vị thần chính của Giáo hội SubGenius. **Giáo hội SubGenius** () là một tôn giáo nhại nhằm châm biếm những hệ thống tín ngưỡng nổi tiếng hơn. Tôn giáo này giảng dạy một
Giáo hội Công giáo Rôma phân chia phẩm trật giáo sĩ thành ba chức cơ bản gọi là chức thánh (hoặc thánh chức): giám mục, linh mục và phó tế. Theo Giáo hội, thuật ngữ
nhỏ|250x250px|Một nhà thờ xứ thuộc [[Giáo hội Đan Mạch tại quận Holte với lá quốc kỳ Đan Mạch tung bay ở giữa vườn trong khuôn viên nhà thờ]] **Giáo hội dân tộc** là một thuật
**Giáo hội Latinh** () là một giáo hội địa phương nghi lễ tự lập có số giáo dân đông nhất trong Giáo hội Công giáo, với hơn 1,2 tỷ tín hữu vào năm 2015. Giáo
nhỏ|phải|_Chúa Kitô Toàn năng_, tranh vẽ [[thế kỷ 6|thế kỷ thứ 6, bức linh ảnh cổ xưa tại Tu viện Thánh Catarina (Sinai).]] **Giáo hội Chính thống giáo Đông phương**, tên chính thức là **Giáo
**Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất** (viết tắt là **GHPGVNTN**), thành lập vào tháng 1 năm 1964, là một trong những tổ chức Phật giáo tại Việt Nam, từng được nhà nước Việt
nhỏ|Trụ sở Giáo hội Phật giáo Việt Nam tại chùa Quán Sứ, Hà Nội **Giáo hội Phật giáo Việt Nam** là tổ chức Phật giáo toàn quốc của Việt Nam, là đại diện Tăng, Ni,
**Biên niên sử Giáo hội Công giáo Rôma** này ghi lại nhiều sự kiện xảy ra trong lịch sử Giáo hội Công giáo Rôma trải dài gần hai nghìn năm, song song cùng lịch sử
Một **nhà nước hồi giáo** hay **Quốc gia hồi giáo** (, _dawlah islāmiyyah_) là một loại chính phủ chủ yếu dựa vào việc áp dụng luật Hồi giáo (shari'a), pháp quyền, bảo vệ luật pháp
**Việc bổ nhiệm các giám mục trong Giáo hội Công giáo** là một quá trình phức tạp. Các giám mục có thâm niên, các tín hữu, sứ thần Tòa Thánh, các thành viên khác nhau
nhỏ|[[Hoa hồng Luther]] Cộng đồng các **Giáo hội Luther** hình thành từ phong trào cải cách bên trong Cơ Đốc giáo, khởi nguồn từ những quan điểm thần học của Martin Luther được thể hiện
**Chính thống giáo Cổ Đông phương** là các Giáo hội Kitô giáo Đông phương chỉ công nhận ba công đồng đại kết đầu tiên: Công đồng Nicaea thứ nhất, Công đồng Constantinopolis thứ nhất và
**Chính thống giáo Hy Lạp** thường đề cập tới những giáo hội Chính thống giáo mà phụng vụ được cử hành bằng tiếng Hy Lạp Koine, ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh Tân Ước, chia
nhỏ|Minh họa thời trung cổ của các _giáo hội_ từ Hortus deliciarum của Herrad of Landsberg (thế kỷ 12) **Giáo hội Kitô giáo** là một thuật ngữ giáo hội thường được người theo Kháng Cách
**Giáo hội Chính thống giáo Độc lập Ba Lan** (), thường được biết đến là **Giáo hội Chính thống giáo Ba Lan**, hoặc **Giáo hội (Chính thống giáo) Ba Lan** là một trong những Giáo
**Thế vận hội Mùa hè 2008 (**), (), **tên chính thức là Thế vận hội Mùa hè lần thứ XXIX** () và được chính thức thương hiệu hóa là **Bắc Kinh 2008** (), là một
**Thánh Giuse**, là một vị thánh của Kitô giáo. Ông thường được người Việt gọi là **Thánh Giuse Thợ**, hoặc **Thánh Cả Giuse** hay **Giuse thành Nazareth**. Thánh Giuse xuất hiện đầu tiên trong các
**Giáo hội Chính thống giáo Tewahedo Ethiopia** là giáo hội lớn nhất trong số các giáo hội Chính thống giáo Cổ Đông phương. Ngày nay, giáo hội này có khoảng 45-50 triệu tín hữu [https://allafrica.com/stories/200609121188.html],
**Giáo hội Syria Malabar**, còn gọi là **Giáo hội Công giáo Syria Malabar**, là một giáo hội địa phương nghi lễ tự lập theo truyền thống Kitô giáo Đông phương của Giáo hội Công giáo,
Đã có nhiều lo ngại và tranh cãi liên quan đến Thế vận hội Mùa hè 2024, bao gồm những lo ngại về an ninh, vấn đề nhân quyền, và tranh cãi về việc cho
**Thế vận hội** hay **Olympic** , còn có tên gọi cũ là _Thế giới vận động hội_, là cuộc tranh tài trong nhiều môn thể thao giữa các quốc gia trên toàn thế giới. Thế
**Giáo hội Chính thống giáo Nga** (), tên pháp lý thay thế: **Tòa thượng phụ Moskva** (, _Moskovskiy patriarkhat_), là một trong các giáo hội Chính thống giáo Đông phương độc lập. Người đứng đầu
Huy hiệu của giáo hội nhỏ|[[Nhà thờ chính tòa Quốc gia Washington|Nhà thờ chính tòa Thánh Phêrô và Thánh Phaolô ở Washington, D.C. thường được gọi là Nhà thờ Chính tòa Quốc gia.]] **Giáo hội
**Giáo hội Giám lý Liên hiệp** (**United Methodist Church -** **UMC**) là một giáo phái Tin lành dòng chính trên toàn thế giới có trụ sở tại Hoa Kỳ, và là một phần chính của
**Giáo hội Phương Đông Assyria** tên chính thức là **Giáo hội Phương Đông Thánh thiện Tông truyền Công giáo Assyria** (tiếng Syriac: ܥܕܬܐ ܩܕܝܫܬܐ ܘܫܠܝܚܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܪܝܐ ʻIttā Qaddishtā w-Shlikhāitā Qattoliqi d-Madnĕkhā d-Āturāyē) là
**Giáo hội Tông truyền Armenia** (_Aṙak'elakan Yekeghetsi_) là giáo hội quốc gia lâu đời nhất thế giới. Đây là một phần của Chính thống giáo Cổ Đông phương và là một trong những cộng đoàn
**Giáo hội Thụy Điển** () cũng được dịch là **Giáo hội Luther Thụy Điển**, là Giáo hội Tin lành chính ở Thụy Điển. Đến năm 2015, 63,2 phần trăm của Thụy Điển thuộc về Giáo
**Thánh đường Chính Thống giáo Thánh Máccô** là nhà thờ chính tòa của Giáo hội Chính thống giáo Copt Thành Alexandria và là nơi đặt ngai tòa của đương kim Giáo chủ giáo hội này.
**Thế vận hội Mùa đông 2022** (, ; , Đệ nhị thập tứ Giới Đông quý Olympic vận động hội), và thường được gọi là **Bắc Kinh 2022**, là một sự kiện thể thao đa
**Hội đồng Giáo hội Thế giới** (**World Council of Churches,** **WCC**) là một tổ chức liên giáo hội Cơ đốc trên toàn thế giới được thành lập vào năm 1948. Các thành viên của nó
**Giáo Hội Công Giáo quốc gia Ba Lan** (viết tắc là **PNCC**) là một tổ chức Kitô giáo có trụ sở tại Hoa Kỳ và được thành lập bởi những người Ba Lan sống tại
Trang này là một danh sách chủ đề về Giáo hội Công giáo. Đối với danh mục được sắp xếp theo thể loại, xin xem :Thể loại:Giáo hội Công giáo Rôma (và các tiểu thể
**Thế vận hội Mùa hè 201**6 (, ), tên chính thức là **Thế vận hội** **Mùa hè lần thứ XXXI** () và được chính thức quảng bá với tên gọi **_Rio 2016_**, là một sự
**Giáo hội Chính thống giáo Copt thành Alexandria** là giáo hội Kitô giáo lớn nhất tại Ai Cập cũng như vùng Trung Đông. Giáo hội thuộc về khối Chính thống giáo Cổ Đông phương, là
**Thế vận hội Trẻ Mùa hè 2014** (tên gọi chính thức là **Thế vận hội Trẻ Mùa hè lần thứ II**) là Thế vận hội Trẻ Mùa hè lần thứ hai, một lễ hội văn
, tên chính thức là (), và thường được gọi là **Tokyo 1964**, là một sự kiện thể thao đa môn quốc tế được tổ chức từ ngày 10 đến ngày 24 tháng 10 năm
**Thế vận hội dành cho người khuyết tật** còn gọi là **Paralympic** (tiếng Anh: _Paralympic Games_) là một sự kiện thể thao quốc tế quan trọng, là nơi các vận động viên khuyết tật thể
nhỏ|270x270px|_[[Bức trang trí Bảy Bí Tích|Bảy Bí Tích_, một bức tranh bởi Rogier van der Weyden, ]] **Hội Thánh Công giáo có bảy bí tích**, mà theo thần học Công giáo thì các bí tích
nhỏ|phải|Trụ sở một phòng giao dịch của [[Ngân hàng Chính sách xã hội ở huyện Quế Võ (nay là thị xã Quế Võ)]] nhỏ|phải|Trụ sở của Bộ Gia đình và Chính sách Xã hội ở
**Tiếng Slav Giáo hội cổ** (còn được rút gọn thành **OCS**, từ tên tiếng Anh **Old Church Slavonic**, trong tiếng Slav Giáo hội cổ: , _slověnĭskŭ językŭ_), là ngôn ngữ Slav đầu tiên có nền
**Giáo hội Maronite** (cũng viết **Maronita**, hay đơn giản là **Maroni**; tên đầy đủ trong tiếng Syriac: __; _al-Kanīsa al-Anṭākiyya al-Suryāniyya al-Māruniyya_; ) là một Giáo hội Công giáo Đông phương hiệp thông với Tòa
**Giáo hội Trưởng lão (USA)** (viết tắt PCUSA) là một hệ phái Kháng Cách chính tuyến tại Hoa Kỳ. Giáo hội thuộc truyền thống Cải cách, có nguồn gốc của họ từ phong trào Cải
**Chủ tịch Hội đồng Trị Sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam** là người đứng đầu Hội đồng Trị sự thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam, thay mặt Giáo hội Phật giáo Việt Nam
**Giáo hội Anh** là giáo hội Kitô giáo được thiết lập chính thức ở Anh, đóng vai trò là giáo hội mẹ của Khối Hiệp thông Anh giáo trên toàn cầu. Giáo hội được chia
**Chân Giê-xu Giáo hội** hay **Hội thánh Chúa Giêsu thật** là một giáo hội tự trị Trung Hoa và là một nhánh của Hội thánh Tin Lành Ngũ Tuần của Kitô giáo. Ngụy Bảo La,
