Chiến tranh Đại Colombia – Peru (1828—1829) là cuộc chiến giữa Peru và Đại Colombia.
Bối cảnh
Năm 1563, Khán giả Hoàng gia ở thành phố Quito được thành lập như một phần của vương quốc Peru thuộc Tây Ban Nha, vào năm 1717, thuộc thẩm quyền của sự phụ thuộc mới của Phó vương quốc Tân Granada. Do sự vắng mặt tại thời điểm đó của các bản đồ địa lý tốt và ít quan tâm đến các vùng lãnh thổ dân cư thưa thớt, ranh giới của các khu vực nằm dưới sự kiểm soát của các cơ quan này được xác định khá thô.
Theo sắc lệnh hoàng gia năm 1802, sự kiểm soát của quân đội và tôn giáo đối với tỉnh Mainas đã được chuyển sang sự phụ thuộc của Peru, nhưng không rõ ràng từ sắc lệnh này có phải lãnh thổ cũng được chuyển nhượng hay không. Một trường hợp tương tự đã xảy ra vào năm 1803, khi vương miện Tây Ban Nha trao lại quyền quản lý các vấn đề quân sự của tỉnh Guayaquil cho Lima.
Trước khi bắt đầu giải phóng Nam Mỹ khỏi sự cai trị của Tây Ban Nha, Simón Bolívar đã tuyên bố nguyên tắc "Uti possidetis judis" trong (tiếng Latinh có nghĩa là để sử dụng quyền sở hữu, trong đó tuyên bố rằng biên giới của các quốc gia mới sẽ dựa trên biên giới của các đơn vị hành chính Tây Ban Nha hiện có. Điều này dẫn đến thực tế là một số ranh giới đã gây tranh cãi. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến Peru, nơi muốn sửa chữa vùng biên giới của nó ở cả phía bắc và phía đông.
Audiencia hoàng gia của Charcas ban đầu phụ thuộc vào sự trung thành của Peru, và chỉ đến năm 1776 mới được chuyển sang sự phụ thuộc của Rio de la Plata. Tên lịch sử của vùng lãnh thổ được kiểm soát là Núi Thượng Peru, và Lima ở gần đó hơn so với Buenos Aires, vì vậy khi bang Bolivia xuất hiện ở đó vào năm 1826, ý tưởng hợp nhất Bolivia và Peru trở nên phổ biến. Khi cuộc nổi dậy ở Chukisak bắt đầu vào năm 1827, người Peru đã ngay lập tức tận dụng dịp này và quân đội dưới sự lãnh đạo của Augustine Gamarra đã xâm chiếm Bolivia, tiến vào La Paz vào ngày 18 tháng 5 năm 1828 và buộc Tổng thống Sucre phải từ chức.
Diễn biến của sự kiện
Tìm hiểu về các sự kiện ở Bolivia, Bolivar tuyên chiến với Peru vào ngày 3 tháng 6 năm 1828 và bổ nhiệm Sucre làm chỉ huy quân đội Colombia. Vào ngày 3 tháng 7 năm 1828, Tổng thống Peru, ông Jose de la Mar đã tuyên chiến với Đại Colombia và ra lệnh huy động quân đội và hải quân bắt đầu. Vào tháng Tám, hạm đội Peru ra khơi để chặn cổng Colombia của Guayaquil. Ngày 19 tháng 1 năm 1829 thành phố đầu hàng.
Vào ngày 13 tháng 2 năm 1829, quân đội Peru đã chiếm thành phố Loja của Colombia và tiến về thành phố Guayaquil, nhưng vào ngày 27-28/2, quân đội Colombia do Sucre và Flores lãnh đạo đã đánh bại quân đội Peru ở vùng Cuenca. Không có sự hỗ trợ từ vùng đất, sự chiếm đóng của Peru ở Peru không có ý nghĩa gì, nhưng người Colombia không thể nhận ra yêu sách của họ đối với tỉnh Mainas và Jaen. Có một khoảng dừng trong cuộc chiến.
Trong khi đó, một cuộc đảo chính quân sự đã xảy ra ở Peru và Tướng Gamarra lên nắm quyền. Công ước Chiron đã quyết định khôi phục biên giới giữa các bang bang theo cách họ đi qua giữa các vương quốc trước khi giành độc lập (nghĩa là, trong khi vẫn duy trì mọi vấn đề gây tranh cãi). Thỏa thuận đình chiến Piura được ký kết vào ngày 10 tháng 7 năm 1829 đã công nhận việc sáp nhập thành phố Great Colombia và vào ngày 22 tháng 9, hòa bình đã chính thức được ký kết. Nguyên tắc của Ut Uti possidetis Juris, đã được xác nhận, nhưng tài liệu cho phép những thay đổi nhỏ trong việc vượt qua biên giới theo điều kiện tự nhiên, đã mở đường cho việc giải quyết xung đột một cách hòa bình. Cả hai bên đã đồng ý tạo ra một ủy ban song phương để xác định ranh giới giữa các quốc gia.
Kết quả và ý nghĩa
Sau sự sụp đổ của Great Colombia vào năm 1831 và sự hình thành của các quốc gia độc lập Venezuela, Ecuador và Cộng hòa Tân Granada ở vị trí của nó, Peru tuyên bố rằng do sự biến mất của nhà nước, tất cả các hiệp ước đã ký với ông đều hết hạn và một lần nữa đưa tranh chấp lãnh thổ vào chương trình nghị sự.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Chiến tranh Đại Colombia – Peru** (1828—1829) là cuộc chiến giữa Peru và Đại Colombia. ## Bối cảnh Năm 1563, Khán giả Hoàng gia ở thành phố Quito được thành lập như một phần của
**Chiến tranh thế giới thứ hai** (còn được nhắc đến với các tên gọi **Đệ nhị thế chiến**, **Thế chiến II** hay **Đại chiến thế giới lần thứ hai**) là một cuộc chiến tranh thế
**Đại Colombia** (, ), tên chính thức là **Cộng hòa Colombia**, là tên gọi hiện nay để chỉ một nhà nước bao gồm phần lớn miền bắc Nam Mỹ và một phần miền nam của
**Chiến tranh ma túy Mexico** (, hay còn được biết đến với tên gọi **Chiến tranh chống _narco**_; ) Mặc dù các tổ chức buôn lậu ma túy ở Mexico đã tồn tại trong nhiều
**Cách mạng Đại Tây Dương** (22 tháng 3 năm 1765 – 4 tháng 12 năm 1838) là một chuỗi các cuộc cách mạng ở Châu Mỹ và Châu Âu bắt đầu vào cuối thế kỷ
Ước tính gần 70.000 người đã chết trong **chiến sự nội bộ tại Peru** từ lúc bắt đầu năm 1980 và, mặc dù vẫn đang tiếp diễn, tình hình đã lắng xuống rất nhiều từ
**Colombia** (), tên chính thức là **Cộng hòa Colombia** (; ) là một quốc gia tại Nam Mỹ. Colombia giáp Venezuela và Brasil về phía đông; giáp Ecuador và Peru về phía nam; giáp Đại
**Perú** (, cũng thường viết không dấu là **Peru**), tên chính thức là **Cộng hòa Perú** (, ), là một quốc gia nằm ở phía Tây Nam Mỹ. Về phía bắc, Perú có biên giới
**Phó vương quốc Peru** hay **Phó vương phủ Peru** (tiếng Tây Ban Nha:_Virreinato del Perú_) là một đơn vị hành chính thuộc địa của Tây Ban Nha được thành lập vào năm 1542. Lãnh thổ
**Danh sách các trận chiến** này được liệt kê mang **tính địa lý, theo từng quốc gia với lãnh thổ hiện tại**. ## Áo * Trận đồng Marchfeld (**Trận Dürnkrut và Jedenspeigen**) - 1278 *
Thuật ngữ **nội chiến** và **chiến tranh trong nước** thường được sử dụng thay thế cho nhau, nhưng từ nội chiến được sử dụng nhiều hơn. Nó ám chỉ bất kỳ cuộc xung đột nào
**Viện Đại học Harvard** (tiếng Anh: _Harvard University_), còn gọi là **Đại học Harvard**, là một viện đại học tư thục, thành viên của Liên đoàn Ivy nằm ở Cambridge, Massachusetts, Hoa Kỳ. Với lịch
**Lịch sử thế giới hiện đại** theo mốc từng năm, từ năm 1910 đến nay. ## Thập niên 1910 * 1910: Bắt đầu cuộc cách mạng México. George V trở thành vua của Vương quốc
**Nghị quyết 2758 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc** được thông qua vào ngày 25 tháng 10 năm 1971, về "_vấn đề khôi phục quyền lợi hợp pháp của nước Cộng hòa Nhân dân
**Hội Quốc Liên** là một tổ chức liên chính phủ được thành lập vào ngày 10 tháng 1 năm 1920 theo sau Hội nghị hòa bình Paris nhằm kết thúc Thế Chiến 1. Đây là
**Dassault Mirage III** là một mẫu máy bay tiêm kích siêu âm của Pháp do hãng Dassault Aviation thiết kế chế tạo trong thập niên 1950, nó được sản xuất ở Pháp và một số
**Hugo Rafael Chávez Frías** (; 28 tháng 7 năm 1954 – 5 tháng 3 năm 2013) là Tổng thống Venezuela từ năm 1999 cho đến khi qua đời vào năm 2013. Ông từng là lãnh
nhỏ|phải|Các kệ hàng trống do việc mua đồ hoản loạn ở [[Lufkin, Texas, Hoa Kỳ, vào ngày 13 tháng 3 năm 2020.]] Nền kinh tế toàn cầu đã bị ảnh hưởng rất lớn bởi sự
**USS _Vesole_ (DD-878)** là một tàu khu trục lớp _Gearing_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo vào giai đoạn cuối Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất của
**USS _Myles C. Fox_ (DD-829/DDR-829)** là một tàu khu trục lớp _Gearing_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo vào giai đoạn cuối Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến thứ
**USS _Greenfish_ (SS-351)** là một được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất của Hải quân Hoa Kỳ được đặt cái tên
**Hiệp ước San Francisco** hay **Hiệp ước hòa bình San Francisco** giữa các lực lượng Đồng Minh và Nhật Bản được chính thức ký kết bởi 49 quốc gia vào ngày 8 tháng 9 năm
**USS _Trumpetfish_ (SS-425)** là một được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất của Hải quân Hoa Kỳ được đặt cái tên
**USS _Harwood_ (DD/DDE-861)** là một tàu khu trục lớp _Gearing_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo vào giai đoạn cuối Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến duy nhất của
**USS _Barry_ (DD-933)** là một tàu khu trục lớp _Forrest Sherman_ từng hoạt động cùng Hải quân Hoa Kỳ trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh. Nó là chiếc tàu chiến thứ ba của Hải quân
**USS _Hambleton_ (DD-455/DMS-20)** là một tàu khu trục lớp _Gleaves_ được Hải quân Hoa Kỳ chế tạo trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó đã tham gia suốt Thế Chiến II, cải biến thành
nhỏ|phải|Châu Nam cực nhìn từ [[vệ tinh.]] **Hiệp ước Nam Cực** (tiếng Anh, **Antarctic Treaty**) và các hiệp định liên quan được gọi chung là **Hệ thống Hiệp ước Nam Cực** (gọi tắt là **ATS**),
**Simón Bolívar** (tên đầy đủ: **Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios**, 1783 – 1830), là nhà cách mạng nổi tiếng người Venezuela, người lãnh đạo các phong trào giành độc lập
**Đế quốc Tây Ban Nha** () là một trong những đế quốc lớn nhất thế giới và là một trong những đế quốc toàn cầu đầu tiên trên thế giới. Đạt tới thời kỳ cực
**Bogotá**, tên chính thức **Bogotá, D. C.** (D.C. viết tắt của _Distrito Capital_, "quận thủ đô" hay "đặc khu") là thủ đô của Colombia, và cũng là thành phố lớn nhất quốc gia này với
**Israel Aircraft Industries Kfir** (Hebrew: **כפיר**, "Lion Cub - Sư tử con") là một máy bay tiêm kích đa vai trò, bay trong mọi thời tiết được Israel chế tạo. Nó được phát triển dựa
**APEC Peru 2008** là một loạt các cuộc họp chính trị được tổ chức ở Peru giữa 21 nền kinh tế thành viên của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình
**Thế kỷ 20** là khoảng thời gian tính từ ngày 1 tháng 1 năm 1901 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2000, nghĩa là bằng 100 năm. Thế kỷ 20 bị chi phối bởi
**Dassault Mirage 5** là một mẫu máy bay cường kích do hãng Dassault Aviation của Pháp thiết kế chế tạo vào thập niên 1960, nó được sản xuất ở cả Pháp và một số quốc
**Phó vương quốc Tân Tây Ban Nha** ( ) là vùng lãnh thổ thiết yếu của Đế quốc Tây Ban Nha, được thành lập bởi nhà Habsburg Tây Ban Nha. Nó bao phủ một khu
**Nỗi ô nhục Gijón** () là một khái niệm để chỉ trận đấu giữa hai đội tuyển bóng đá quốc gia Tây Đức và Áo tại sân vận động El Molinón ở Gijón, Tây Ban
**Lionel Andrés** "**Leo**" **Messi** (; sinh ngày 24 tháng 6 năm 1987) là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Argentina hiện đang thi đấu ở vị trí tiền đạo và là đội trưởng
**Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London** (tiếng Anh: _The London School of Economics and Political Science_, viết tắt **LSE**), là một cơ sở nghiên cứu và giáo dục công lập chuyên về
**Rừng mưa Amazon** (tiếng Bồ Đào Nha Brasil: Floresta Amazônica hay Amazônia; tiếng Tây Ban Nha: Selva Amazónica hay Amazonía) hay **rừng nhiệt đới Amazon**, gọi tắt là **Rừng Amazon**, là một khu rừng lá
**Luis Fernando Muriel Fruto** (sinh ngày 16 tháng 4 năm 1991) là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Colombia hiện đang thi đấu ở vị trí tiền đạo cho câu lạc bộ Atalanta
**Phó vương quốc Tân Granada** (tiếng Tây Ban Nha: _Virreinato de la Nueva Granada_) là tên được đặt vào ngày 27 tháng 5 năm 1717 cho thuộc địa của Tây Ban Nha ở phía bắc
(14 tháng 9 năm 1769 - 6 tháng 5 năm 1859), thường được biết đến với tên **Alexander von Humboldt** là một nhà khoa học và nhà thám hiểm nổi tiếng của Vương quốc Phổ.
Những người tử vì đạo trong thế kỷ 20 (Tu viện Westminster), từ trái sang phải: [[Mẹ Elizabeth của Nga; Mục sư Martin Luther King, Tổng giám mục Oscar Romero; Mục sư Dietrich Bonhoeffer]] **Thần
**Tổ chức các Quốc gia châu Mỹ** (, , , , viết tắt là **OAS** hoặc **OEA**) là một tổ chức quốc tế với trụ sở đặt ở Washington, DC, Hoa Kỳ. Thành viên là
nhỏ|409x409px|Bản đồ các thuộc địa châu Mỹ của Tay Ban Nha vào thế kỷ 18. **Thuộc địa Tây Ban Nha ở Châu Mỹ** dùng để chỉ tên tập thể của các thuộc địa thuộc sở
**Công ước chống Tra tấn của Liên Hợp Quốc,** tên đầy đủ là Công ước về chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ
nhỏ|phải|Trụ sở chính của Interpol tại Lyon. **Interpol** là tên gọi chính thức của **Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế** (tiếng Anh: **_Inter**national Criminal **Pol**ice Organization_), một số tài liệu tiếng Việt gọi
**Công ước Viên về quan hệ ngoại giao** năm 1961 là một hiệp ước quốc tế xác định khuôn khổ cho quan hệ ngoại giao giữa các nước độc lập. Nó chỉ định các đặc
**Argentina** (phiên âm tiếng Việt: _Ác-hen-ti-na_, ), tên gọi chính thức là **Cộng hòa Argentina** (tiếng Tây Ban Nha: República de Argentina) là quốc gia lớn thứ hai ở lục địa Nam Mỹ theo diện
**Ecuador**, quốc hiệu là **Cộng hoà Ecuador**, là một quốc gia ở Nam Mỹ, giáp với Colombia ở phía bắc, Perú ở phía đông và nam, và với Thái Bình Dương ở phía tây. Nước