✨Cách mạng Quyền lực Nhân dân

Cách mạng Quyền lực Nhân dân

Cách mạng Quyền lực Nhân dân (còn gọi là Cách mạng EDSACách mạng Philippines 1986) là một loạt hành động thị uy của quần chúng tại Philippines bắt đầu vào năm 1983 và đạt đỉnh trong ngày 22-25 tháng 2 năm 1986. Đây là một chiến dịch bất phục tùng dân sự duy trì liên tục chống lại bạo lực của chế độ và gian lận bầu cử. Cách mạng bất bạo động khiến Tổng thống Ferdinand Marcos phải lưu vong và khôi phục chế độ dân chủ tại Philippines.

Sự kiện cũng được gọi là Cách mạng Vàng do các ruy băng màu vàng xuất hiện trong các buổi thị uy sau khi Thượng nghị sĩ Benigno "Ninoy" Aquino, Jr. bị ám sát của tổng thống đương thời Ferdinand Marcos, và được tóm tắt tiêu đề tin chính là "cuộc cách mạng khiến thế giới ngạc nhiên".

Đa số các buổi thị uy diễn ra trên một đoạn dài của Đại lộ Epifanio de los Santos thuộc Metro Manila từ ngày 22 đến 25 tháng 2 năm 1986. Có đến hơn hai triệu thường dân Philippines tham dự thị uy, cùng với đó là một số tổ chức chính trị và quân sự, và các tổ chức tôn giáo dưới quyền lãnh đạo của Tổng giám mục Manila Jaime Sin và Tổng giám mục Cebu Ricardo Vidal. Các cuộc kháng nghị được kích động từ những kháng cự và phản đối trong nhiều năm trước cách cai trị tham nhũng của Marcos, đỉnh điểm là việc nhà độc tài phải rời khỏi Cung điện Malacañang để sang Hawaii lưu vong. Corazon Aquino được tuyên bố là tổng thống của Philippines sau cách mạng.

Bối cảnh và lịch sử

thumb|Tổng thống [[Ferdinand Marcos]] Ferdinand E. Marcos đắc cử tổng thống vào năm 1965, chiến thắng tổng thống đương nhiệm là Diosdado Macapagal với tỷ lệ 52% so với 43%. Trong thời gian này, Marcos rất tích cực khởi xướng các dự án công trình công cộng và tăng cường thu thuế. Marcos và chính phủ của mình tuyên bố rằng họ "xây thêm nhiều đường hơn toàn bộ những người tiền nhiệm cộng lại, và nhiều trường học hơn bất kỳ chính phủ nào trước đó." Trong khi bị các đảng đối lập cáo buộc mua phiếu và gian lận bầu cử, Marcos tái đắc cử tổng thống vào năm 1969, lần này đối thủ của ông là Sergio Osmeña, Jr..

Nhiệm kỳ tổng thống thứ nhì của Marcos bị ảnh hưởng từ các cáo buộc của Đảng Tự do đối lập về nạn tham nhũng tràn lan. Theo những phần tử cánh tả nổi loạn trong "Bão táp Quý I" năm 1970, gia tăng chênh lệch của cải giữa những người rất giàu và rất nghèo vốn chiếm đa số dân chúng Philippines dẫn đến gia tăng tội phạm và bất ổn dân sự trên toàn quốc. Các yếu tố này, bao gồm sự kiện Quân đội Nhân dân Mới thành lập vào năm 1968 nhân sinh nhật Mao Trạch Đông, một cuộc khởi nghĩa cộng sản được Trung Quốc ủng hộ về tài chính và quân sự, và một phong trào ly khai Hồi giáo đẫm máu tại đảo Mindanao do Mặt trận Giải phóng Dân tộc Moro lãnh đạo với hậu thuẫn từ Malaysia và cũng bị cáo buộc là từ Thượng nghị sĩ Đảng Tự do Ninoy Aquino, góp phần gia tăng nhanh chóng nỗi bất mãn của dân chúng và náo loạn trong nước.

Ngày 23 tháng 9 năm 1972, viện lý do 15 sự kiện đánh bom và một cuộc khởi nghĩa cộng sản vũ trang dâng cao, Marcos tuyên bố thiết quân luật bằng một tuyên cáo tổng thống. The Washington Post tiết lộ vào năm 1989 rằng những người cộng sản âm mưu vụ đánh bom Plaza Miranda vào năm 1971 để kích động Marcos đàn áp thắng tay các đối thủ của mình và do đó khiến họ gia tăhg thành viên mới để sử dụng viện trợ vũ khí và tài chính từ Trung Quốc. cáo buộc rằng không thể có bất kỳ cuộc trưng cầu dân ý hợp pháp nào được tổ chức từ 10 đến 15 tháng 1 năm 1973 do 35.000 hội đồng của công dân chưa từng họp và rằng bỏ phiếu tại các khu tự quản thực hiện bằng cách giơ tay.

Do Marcos bị cấm tranh cử nhiệm kỳ tổng thống thứ ba vào năm 1973, có cáo buộc rằng ông ban hành thiết quân luật để kéo dài thời gian tại vị của mình. Rigoberto Tiglao, cựu thư ký báo chí và cựu phần tử cộng sản bị tống giam trong thiết quân luật, lập luận rằng các đảng tự do và cộng sản kích thích việc áp đặt thiết quân luật. Một hội nghị lập hiến được triệu tập vào năm 1970 nhằm thay thế hiến pháp năm 1935 từ thời Thịnh vượng chung, tiếp tục công việc lập khung hiến pháp mới sau khi tuyên bố thiết quân luật. Hiến pháp mới có hiệu lực vào đầu năm 1973, đổi hình thức chính phủ từ thể chế tổng thống chế sang thể chế nghị viện và cho phép Marcos giữ quyền lực sau năm 1973. Hiến pháp được 95% cử tri phê chuẩn trong một cuộc bỏ phiếu phổ thông.

Thông qua sắc lệnh này và việc sau đó nó được cử tri tán thành, Marcos giành được quyền lực khẩn cấp khiến ông kiểm soát hoàn toàn quân sự của Philippines và có quyền lực đàn áp và bãi bỏ tự do ngôn luận, tự do báo chí và nhiều quyền tự do dân sự khác. Marcos cũng bãi bỏ Quốc hội Philippines và đóng cửa các tổ chức truyền thông chỉ trích chính phủ Marcos. và là người phái đối lập chuẩn bị để kế nhiệm Marcos sau bầu cử năm 1973. Trong khi các cuộc phỏng vấn với các cựu thủ lĩnh cộng sản tiết lộ rằng Aquino cung cấp cho cộng sản vũ khí, khu vực huấn luyện và nơi tạm trú để lật đổ Marcos, ông bác bỏ bản thân là một thủ lĩnh cộng sản hay một phần tử cộng sản. Trong bài phát biểu chưa được công bố của ông khi trở về từ Hoa Kỳ vào ngày 21 tháng 8 năm 1983, Aquino nói rằng "Tôi bị tuyên án tử vì bị cho là thủ lĩnh cộng sản hàng đầu. Tôi không phải là người cộng sản, chưa từng và sẽ không bao giờ."

Năm 1978, trong khi vẫn ở trong tù, Aquino thành lập chính đảng Lakas ng Bayan (viết tắt "LABAN"; nghĩa là quyền lực của nhân dân) để chạy đua chức vụ trong Batasang Pambansa (Nghị viện) lâm thời. Toàn bộ ứng cử viên của LABAN thất cử, trong đó có bản thân Ninoy và Alex Boncayao, một người về sau liên kết với Nhóm sát thủ cộng sản Philippines là Lữ đoàn Alex Boncayao.

Trên thực tế toàn bộ đối thủ chính trị của Marcos đã bị bắt giữ và sống lưu vong, tuyên bố thiết quân luật phủ đầu của Marcos vào năm 1972 và cử tri phê chuẩn hiến pháp mới cho phép Marcos hợp pháp hóa hữu hiệu chính phủ của mình và giữ quyền lực thêm 14 năm sau hai nhiệm kỳ tổng thống ban đầu. Trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh, Marcos duy trì sự ủng hộ của Hoa Kỳ nhờ cam kết đánh dẹp chủ nghĩa cộng sản tại Philippines và đảm bảo Hoa Kỳ được tiếp tục sử dụng các căn cứ lục quân và hải quân tại Philippines.

Ám sát Ninoy Aquino

Bất chấp cảnh bảo từ các nhóm quân sự và thân Marcos khác, Ninoy Aquino quyết tâm trở về Philippines. Đương thời, hộ chiếu của Ninoy đã hết hạn và việc thay mới bị bác bỏ. Ninoy do đó lấy một hộ chiếu giả với giúp đỡ từ Rashid Lucman, là người sáng lập Phong trào Giải phóng Bangsamoro, đào tạo khoảng 30.000 quân du kích Bangsamoro và cử 90 quân du kích đến Malaysia để đào tạo chiến tranh du kích dưới trướng Quân đội Malaysia và Trung đoàn Gurkha.

Ngày 21 tháng 8 năm 1983, sau ba năm sống lưu vong tại Hoa Kỳ, Aquino bị ám sát sau khi xuống một chuyến bay thương mại của Đài Loan tại Sân bay quốc tế Manila. Vụ ám sát gây sửng sốt và xúc phạm nhiều người Philippines, hầu hết họ mất tin tưởng vào chính phủ Marcos. Sự kiện khiến gia tăng nghi ngờ đối với chính phủ, khiến quần chúng bất hợp tác và cuối cùng dẫn đến bất phục tùng dân sự hoàn toàn. Nó cũng làm náo động chính phủ Marcos, vốn dĩ khi đó suy yếu một phần do sức khỏe Marcos yếu đi và cuối cùng mắc bệnh hiểm nghèo.

Sự kiện ám sát Ninoy Aquino khiến kinh tế Philippines càng xấu đi, chính phủ chìm sâu trong nợ. Đến cuối năm 1983, Philippines trong tình trạng suy thoái kinh tế, giảm 6.8%.

Năm 1984, Marcos bổ nhiệm một ủy ban do Chánh án Enrique Fernando đứng đầu để tiến hành điều tra về sự kiện ám sát Aquino. Bất chấp kết luận của ủy ban, Tổng giám mục Manila là Jaime Sin bác bỏ một đề xuất tham gia ủy ban và bác bỏ quan điểm của chính phủ về sự kiện ám sát.

Pablo Martinez là một trong các phần tử bị kết tội trong sự kiện ám sát Ninoy Aquino Jr. thú nhận rằng người thân của Ninoy Aquino Jr. là Danding Cojuangco, họ hàng của vợ ông Corazon Cojuangco Aquino, là người ra lệnh ám sát Ninoy Aquino Jr. trong khi Marcos đang hồi phục sau khi cấy ghép thận.

Kêu gọi bầu cử

Ngày 3 tháng 11 năm 1985, sau khi có áp lực từ chính phủ Hoa Kỳ, Marcos bất ngờ công bố rằng một cuộc bầu cử tổng thống sẽ diễn ra trong năm sau, tức là trước một năm sau với kế hoạch, để hợp pháp quyền kiểm soát của ông. Cuộc bầu cử được hợp pháp hóa khi quốc hội do Marcos kiểm soát thông qua Luật Quốc gia số 883.

Phong trào phản kháng ngày gia tăng khuyến khích góa phụ của Ninoy Aquino là Corazon Aquino tranh cử tổng thống. Thủ lĩnh Đối lập Thống nhất (UNIDO) là, Salvador Laurel trước đó đệ đơn làm ứng cử viên chính thức của UNIDO trong bầu cử tổng thống, song ông nhường lại cho Cory theo một thỏa hiệp chính trị mà sau này Cory không giữ lời khi đắc cử. Theo nhật ký của Salvador Laurel, Cory đề xuất rằng Laurel sẽ là thủ tướng, rằng bà sẽ từ chức sau hai năm, rằng Laurel sẽ bổ nhiệm 30% trong nội các còn bà sẽ bổ nhiệm 70% còn lại. Salvador Laurel cuối cùng là người đồng tranh cử với Cory Aquino cho chức phó tổng thống. Marcos vận động tái cử, với Arturo Tolentino là người đồng tranh cử dưới danh nghĩa đảng Kilusang Bagong Lipunan (KBL)., Phong trào Quốc gia vì Bầu cử Tự do (NAMFREL) thì cho rằng Aquino giành chiến thắng với 7.835.070 phiếu so với 7.053.068 phiếu của Marcos.

Việc tiến hành bầu cử bị ảnh hưởng do các tường thuật phổ biến về bạo lực và giả mạo kết quả bầu cử, mà đỉnh điểm là việc 35 kỹ thuật viên máy tính COMELEC đình công để phản đối các thao tác có chủ ý kết quả bầu cử chính thức để có lợi cho Ferdinand Marcos. Cuộc đình công được nhận định là một trong các "tia lửa" ban đầu của Cách mạng Quyền lực Nhân dân.

Do các báo cáo về cáo buộc gian lận, Hội đồng Giám mục Công giáo Philippines (CBCP) thông qua Tổng giám mục Ricardo Vidal ban hành một tuyên bố chỉ trích bầu cử. Thượng nghị viện Hoa Kỳ cũng thông qua một nghị quyết có chỉ trích tương tự. Đáp lại các phản đối, COMELEC tuyên bố Marcos chiến thắng với 53% số phiếu trước Aquino. Tuy nhiên, NAMFREL lại cho rằng Aquino giành chiến thắng trước Marcos với 52% số phiếu.

Ngày 15 tháng 2, Marcos được COMELEC và Batasang Pambansa tuyên bố giành chiến thắng trong lúc có tranh cãi. Toàn bộ 50 thành viên đối lập trong Nghị viện đình công nhằm phản đối. Người dân Philippines từ chối chấp thuận kết quả, quả quyết rằng rằng Aquino là người chiến thắng thực sự. Cả hai "người chiến thắng" đều tuyên thệ nhậm chức tại hai địa điểm khác nhau, trong đó Aquino giành được ủng hộ lớn hơn của quần chúng. Aquino cũng kêu gọi đình công có phối hợp và tẩy chay hàng loạt các cơ quan truyền thông và doanh nghiệp do bạn thân của Marcos sở hữu. Do đó, nhiều ngân hàng, tập đoàn và cơ quan truyền thông bị ảnh hưởng nặng, và phần của họ trên thị trường chứng khoán rơi xuống mức kỷ lục.

Bất chấp nhận thức phổ biến rằng Marcos gian lận bầu cử, một số người cho rằng Marcos là người bị gian lận bởi NAMFREL do số phiếu tại khu vực miền bắc vốn là thành trì của ông được chuyển đến rất muộn tại trung tâm lập bảng. Số phiếu tại vùng Ilocos đủ để áp đảo thế dẫn trước của Cory tại Metro Manila và các địa phương khác. Cựu phóng viên của tạp chí Asiaweek là Tony Lopez nói rằng sau khi Cory nắm quyền tổng thống, NAMFREL tiến hành kiểm lại phiếu bầu bầu cử. Kết quả kiểm phiếu vẫn cho thấy Marcos là người chiến thắng thực sự song chỉ dẫn trước 800.000 phiếu.

Tổng giám mục Vidal sau kết quả bầu cử đã ra tuyên bố nhân danh giáo sĩ Giáo hội Philippines nói rằng "một chính phủ không tự mình sửa chữa cái xấu họ gây ra cho nhân dân thì đó là một nghĩa vụ đạo đức quan trọng của chúng tôi do là người để nó như vậy." Tuyên bố cũng yêu cầu "mọi thành viên trung thành của Giáo hội, mọi cộng đồng tín hữu, hình thành phán đoán của họ về bỏ phiếu ngày 7 tháng 2" và nói với tất cả người Philippines, "Hiện là lúc cất tiếng. Hiện là lúc sửa sai. Sai trái được sắp xếp có tổ chức. Do đó phải sửa chữa nó. Tuy nhiên trong bản thân bầu cử, vốn phụ thuộc hoàn toàn vào người dân; dựa trên điều họ ước muốn và sẵn sàng thực hiện."

Sự kiện

Đảo chính nửa chừng

Trước các sai phạm bầu cử rõ ràng, Phong trào Cải cách Lực lượng Vũ trang khở xướng một âm mưu đảo chính Marcos. Kế hoạch ban đầu là để một đội tấn công Cung điện Malacañan và bắt giữ Ferdinand Marcos. Các đơn vị quân sự khác sẽ chiếm giữ các hạ tầng chiến lược trọng yếu, như sân bay, căn cứ quân sự, hay các giao lộ chính nhằm hạn chế binh sĩ thân Marcos phản công. Gregorio Honasan lãnh đạo đội quân chuẩn bị tấn công Cung điện Malacañan.

Tuy nhiên, sau khi Marcos biết về âm mưu, ông ra lệnh bắt giữ những người đứng đầu, và đưa ra trước báo chí quốc tế và địa phương một số người lập mưu bị bắt giữ, Thiếu tá Saulito Aromin và Thiếu tá Edgardo Doromal.

Bị đe dọa sẽ bị tống giam, Bộ trưởng Quốc phòng Enrile và những người đồng mưu quyết định yêu cầu giúp đỡ từ Phó Tổng tham mưu trưởng là Trung tướng Fidel Ramos, cũng là người đứng đầu Cảnh sát Philippines. Ramos đồng ý từ chức và ủng hộ những người lập mưu. Enrile cũng tiếp xúc với Tổng giám mục Manila Jaime Sin có ảnh hưởng lớn nhằm tìm kiếm ủng hộ.

Vào lúc 6:30 tối ngày 22 tháng 2, Enrile và Ramos tổ chức họp báo tại Trại Aguinaldo, tại đó họ tuyên bố rằng mình từ bỏ các chức vụ trong nội các của Marcos và đã rút lại ủng hộ cho chính phủ. Bản thân Marcos sau đó tiến hành họp báo riêng kêu gọi Enrile và Ramos đầu hàng, thúc giục họ "dừng trò ngu ngốc này."

Sau khi Tổng giám mục Vidal chỉ trích kết quả gian lận bầu cử, một thông điệp được phát trên Đài phát thanh Veritas vào khoảng 9 giờ tối, Tổng giám mục Sin hô hào người Philippines tại thủ đô giúp đỡ các thủ lĩnh nổi loạn bằng cách đi đến phần đường EDSA giữa Trại Crame và Trại Aguinaldo và thể hiện hỗ trợ về tình cảm, thực phẩm và tiếp tế khác. Đối với nhiều người đây dường như là một quyết định không thận trọng do thường dân không thể tránh khỏi việc bị quân đọi chính phủ giải tán. Nhiều người vẫn kéo đến EDSA, đặc biệt là linh mục và nữ tu.

Quần chúng tăng cường ủng hộ

thumb|Trong lúc cao điểm của cách mạng, ước tính có ba trăm đến năm trăm nghìn người lấp kín một đoàn dài đại lộ EDSA. Bình minh Chủ Nhật, binh sĩ chính phủ đến phá dỡ máy phát chính của Đài phát thanh Veritas, cắt chương trình phát đến người dân tại các tỉnh. Đài chuyển sang một máy phát dự phòng có quy mô phát sóng hạn chế. là bài ca ái quốc của phái đối lập từ 1980. Mọi người thường xuyên thể hiện ký hiệu 'LABAN', là một chữ "L" tạo thành từ ngón cái và ngón trỏ. 'Laban' là một từ trong tiếng Tagalog nghĩa là 'đấu tranh', song cũng là viết tắt của Lakas ng Bayan, tức đảng của Ninoy Aquino.

Sau bữa trưa ngày 23 tháng 2, Enrile và Ramos quyết định củng cố vị trí của họ. Enrile vượt đại lộ EDSA từ Trại Aguinaldo đến Trại Crame trong tiếng hoan hô của đám đông. Các nữ tu cầm chuỗi tràng hạt quỳ trước xe tăng và mọi người nam nữ nối tay nhau để ngăn binh sĩ. Chuẩn tướng Artemio Tadiar yêu cầu đám đông tránh ra, song họ không nhúc nhích. Cuối cùng, các binh sĩ rút lui mà không nổ súng. Phi đội đã bí mật đào tẩu từ trước nên họ quay sang tấn công Trại Crame, đổ bộ lên đó và được đám đông hoan hô. (sử dụng hạ tầng tịch thu của ABS-CBN) tuyên bố rằng ông không từ chức. Sau đó người ta suy đoán rằng báo cáo sai sự thật là một động thái có tính toán chống lại Marcos để khuyến khích thêm việc đào tẩu. tại Greenhills, cách khoảng một km từ Trại Crame. Bà tuyên thệ cùng với Phó Tổng thống Laurel. Người giữ cuốn Kinh Thánh mà Aquino đọc tuyên thệ là Aurora Aquino, mẹ của Ninoy Aquino. Tham dự buổi lễ có Ramos, người về sau được thăng làm tướng, Enrile, và các chính trị gia khác. Việc phát sóng sự kiện bị gián đoạn do phiến quân chiếm giữ thành công các đài khác. Marcos biểu thị thất vọng sau một lúc tạm ngừng. Đến chiều, Marcos nói với Enrile, yêu cầu hành lang an toàn cho ông, gia đình và đồng minh thân cận như Tướng Ver.

Đến nửa đêm giờ địa phương, gia đình Marcos lên một chiếc máy bay trực thăng HH-3E Rescue của Không lực Hoa Kỳ

Đệ nhất gia đình bị phế truất và người giúp việc của họ sau đó đi trên các máy bay DC-9 Medivac và C-141B của Không lực Hoa Kỳ đến Căn cứ Không quân Andersen tại Guam, rồi đến Căn cứ Không quân Hickam tại Hawaii, là điểm đến cuối cùng của Marcos vào ngày 26 tháng 2. Chính phủ Hoa Kỳ cung cấp tư liệu rằng họ đến Hoa Kỳ cùng hàng triệu dollar kim cương, vàng, cổ phiếu và tiền mặt Nhà Trắng nói rằng "Bằng việc dời Philippines tại một thời điểm nguy cấp trong lịch sử quốc gia mình, Ngài Marcos đã cho phép chuyển đổi hòa bình đến nền cai trị của nhân dân, dân chủ."

Sau Cách mạng

Ngay sau khi nhậm chức tổng thống,Corazon Aquino ban hành sắc lệnh thành lập một chính phủ cách mạng. Aquino đơn phương bãi bỏ nghị viện Batasang Pambansa được bầu cử hợp lệ vào năm 1984. Bà bãi bỏ hiến pháp năm 1973 có hiệu lực trong thời kỳ thiết quân luật, thay và đó ban hành Hiến pháp Tự do 1986 lâm thời, trong khi chờ nhân dân phê chuẩn hiến pháp mới. Điều này cho phép Aquino thi hành cả quyền lực hành pháp và lập pháp cho đến khi phê chuẩn hiến pháp mới và thành lập nghị viện mới vào năm 1987. Aquino cũng loại bỏ một số quan chức chính phủ bị nhận định là những người trung thành với chính phủ Marcos và bổ nhiệm các thành viên nội các cùng các sĩ quan sẽ trung thành với chính phủ hiện tại.

Việc thành lập chính phủ mới gặp phải chỉ trích trong những người đương thời của Cory Aquino. Thẩm phán Tòa án tối cao Cecilia Muñoz-Palma kịch liệt phản đối động thái với lý do, "gọi là chính phủ "cách mạng" và bãi bỏ Batasan Pambansa là cư xử không tốt hơn Độc tài Marcos". Homobono Adaza, người môi giới cho Đối lập Dân chủ Đoàn kết (UNIDO) ủng hộ Aquino, chỉ trích Cory vì phản bộ thỏa thuận của liên minh chính trị UNIDO rằng kiểu chính phủ của Marcos sẽ được tiếp tục và rằng Cory sẽ chỉ là một tổng thống về nghi lễ. Ông cũng nói Cory thiếu kinh nghiệm cho chức vụ tổng thống, rằng "mọi người biết rằng Cory không có kiến thức về cách điều hành quốc gia, và bà thừa nhận điều đó." Một lá thư của cựu bộ trưởng ngoại giao và cựu phó tổng thống Salvador Laure, cũng như các chỉ trích sau đó, tường thuật các tranh cãi liên quan đến họ hàng và ban đặc quyền bất công trong chính phủ mới.

Cách mạng có tác động đến các phong trào dân chủ tại những nơi như Đài Loan và Hàn Quốc; các tác động khác bao gồm khôi phục quyền tự do báo chí, bãi bỏ các luật đàn áp dưới một chế độ độc tài, thông qua một hiến pháp mới, và đưa quân đội dưới quyền quản lý dân sự, bất chấp một số nỗ lực đảo chính trong nhiệm kỳ của Aquino.

Cách mạng tạo điều kiện cho khôi phục các tổ chức dân chủ sau ba mươi năm cai trị độc tài và các tổ chức này được các nhóm khác nhau sử dụng để thách thức các gia đình chính trị cố hữu và để tăng cường chế độ dân chủ Philippines.

Di sản

Cách mạng EDSA được kỷ niệm với vị thế ngày lễ công cộng chính thức tại Philippines. Kể từ năm 2010, ngày lễ là một ngày nghỉ làm việc đặc biệt.

Tham nhũng tràn lan trong nhiệm kỳ của Tổng thống Joseph Estrada dẫn đến Cách mạng EDSA 2001 tương tự khiến ông phải từ chức tổng thống.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Cách mạng Quyền lực Nhân dân** (còn gọi là **Cách mạng EDSA** và **Cách mạng Philippines 1986**) là một loạt hành động thị uy của quần chúng tại Philippines bắt đầu vào năm 1983 và
**Ban Tổ chức Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào** () là cơ quan trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào; là một cơ quan chuyên môn tham
Một cuộc **cách mạng phi bạo lực** (hay **cách mạng bất bạo động**) là một cuộc cách mạng sử dụng chủ yếu hình thức phản đối bất bạo động chống lại chính phủ được xem
**_Nhân Dân nhật báo_** (tiếng Hoa: 人民日报; bính âm: _Rénmín Rìbào_; tiếng Anh: **_People's Daily_**) là một tờ báo ra hàng ngày ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. _Nhân Dân nhật báo_ là một
**Cách mạng Hồi giáo** (hay còn được biết với tên **Cách mạng Iran** hoặc **Cách mạng Hồi giáo Iran**, Tiếng Ba Tư: , _Enghelābe Eslāmi_) là cuộc cách mạng đã biến Iran từ một chế
**Cách mạng Tân Hợi** () còn được gọi là **Cách mạng Trung Quốc** hay **Cách mạng năm 1911** là cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở Trung Quốc do những người trí
**Cách mạng Guatemala** (), cũng được gọi là **Thập kỷ xuân**, là một thời kỳ trong lịch sử Guatemala từ khi Jorge Ubico bị đảo chính vào năm 1944 đến khi Jacobo Árbenz bị đảo
**Cách mạng Ai Cập năm 1952** (), còn được gọi là **Cách mạng 23 tháng 7**, đánh dấu một giai đoạn biến đổi quan trọng ở Ai Cập, cả về chính trị và kinh tế
**Cách mạng Sudan** là sự biến chính quyền lớn ở Sudan, bộc phát khi người dân bắt đầu biểu tình trên đường phố vào ngày 19 tháng 12 năm 2018 và tiếp tục không tuân
**Cách mạng tháng Tám** còn gọi là **Tổng khởi nghĩa tháng Tám** là tên gọi ngành sử học chính thống tại Việt Nam hiện nay dùng để chỉ việc phong trào Việt Minh tiến hành
Mô hình [[động cơ hơi nước của James Watt. Sự phát triển máy hơi nước khơi mào cho cuộc cách mạng công nghiệp Anh.]] **Cuộc cách mạng công nghiệp** hay còn gọi là **Cách mạng
**Cách mạng Dân chủ 1990 tại Mông Cổ** (, Ardchilsan Khuvĭsgal, _Cách mạng Dân chủ_) là một cuộc cách mạng chống chế độ xã hội chủ nghĩa và chủ thuyết cộng sản chủ nghĩa nhằm
**Cách mạng Bolivar** là một quá trình chính trị ở Venezuela do cố Tổng thống Venezuela Hugo Chávez, người sáng lập Phong trào Cộng hòa thứ năm và sau đó là Đảng Xã hội Thống
Cách mạng hoa nhài **Cách mạng Tunisia** còn gọi là **Cách mạng Hoa Nhài** (Hoa Lài) gồm có nhiều những cuộc biểu tình dữ dội chống chính phủ phe cánh tả đã diễn ra ở
nhỏ|Lược đồ khu vực [[Lưỡi liềm Màu mỡ khoảng năm 7500 trước Công nguyên với các di chỉ đồ đá mới Tiền đồ gốm được tô đỏ.]] **Cách mạng Đá mới** () hay **Cách mạng
**Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khóa II** () được tổ chức từ ngày 3 đến ngày 6 tháng 2 năm 1972 tại tỉnh Hủa Phăn. Đại hội có 125 đại biểu tham
nguyễn công minh trí là người tạo ra **Công nghiệp 4.0**. Công nghiệp 4.0 tập trung vào công nghệ kỹ thuật số từ những thập kỷ gần đây lên một cấp độ hoàn toàn mới
**Trần Đình Long** (1 tháng 3 năm 1904 - 1945) là nhà hoạt động cách mạng trong phong trào cộng sản Việt Nam, là cố vấn của Ủy ban khởi nghĩa Hà Nội trong Cách
**Các cuộc cách mạng năm 1848**, được biết đến ở một số quốc gia là **Mùa xuân của các quốc gia**, **Mùa xuân của nhân dân**, **Mùa xuân của các dân tộc**, hay **Năm Cách
**Cách mạng Hoa hồng** (tiếng Gruzia: ვარდების რევოლუცია - chuyển tự là: _vardebis revolutsia_) là cuộc cách mạng lật đổ Eduard Shevardnadze, nhà lãnh đạo lâu năm của Gruzia. Hơn 100.000 người đã tập trung
**Tỉnh trưởng Chính phủ nhân dân** (, bính âm Hán ngữ: _Shěng jí Xíngzhèngqū Xíngzhèng Shǒuzhǎng_, Từ Hán – Việt: _Tỉnh cấp hành chính khu Hành chính Thủ trưởng_) là vị trí cán bộ, công
**Cách mạng Tháng Mười**, còn được gọi là **Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười vĩ đại** trong các sử liệu Liên Xô; các tên gọi khác được sử dụng rộng rãi trong giới
**Đảng Nhân dân Cách mạng Lào** là đảng cầm quyền ở Lào theo Hiến pháp. Đảng Nhân dân Cách mạng Lào chính thức thành lập vào ngày 22 tháng 3 năm 1955. Đảng đã lãnh
**Cách mạng 1989**, hay còn được gọi là **Sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu** (còn được gọi bằng nhiều tên gọi khác như là **Mùa
**Cuộc cách mạng Philippines** (tiếng Filipino: Himagsikang Pilipino), hay còn được gọi là **Chiến tranh Tagalog** (tiếng Tây Ban Nha: _Guerra Tagalog_) bởi người Tây Ban Nha, là một cuộc cách mạng và các cuộc
thumb|Nguyên bản của [[Quốc kì Đức: Cổ vũ cho cuộc cách mạng ở Berlin, ngày 19 tháng 3, 1848]] **Cách mạng 1848 – 1849** tại các bang nói tiếng Đức, giai đoạn mở đầu còn
nhỏ|Tác phẩm _[[Khế ước xã hội_ (Du contrat social) của Jean-Jacques Rousseau]] **Nguyên nhân gây nên cuộc Cách mạng Pháp** bao gồm những yếu tố lịch sử quan trọng dẫn đến cuộc đại cách mạng
**Cộng hòa Nhân dân Ukraina** là một nhà nước tồn tại ngắn ngủi tại Đông Âu. Hội đồng Trung ương Ukraina được bầu ra vào tháng 3 năm 1917 do kết quả từ Cách mạng
**Cách mạng Dân tộc Indonesia** hoặc **Chiến tranh Độc lập Indonesia** là một xung đột vũ trang và đấu tranh ngoại giao giữa Indonesia và Đế quốc Hà Lan, và một cách mạng xã hội
thumb|Những sinh viên tại Praha biểu tình (với [[Václav Havel ở giữa) kỷ niệm ngày Sinh viên Quốc tế, ngày 17 tháng 11 năm 1989]] nhỏ|Người dân Praha biểu tình tại Quảng trường Wenceslas trong
**Cách mạng Cuba** (tiếng Tây Ban Nha: Revolución cubana) là một cuộc nổi dậy vũ trang được lãnh đạo bởi đảng cách mạng _Phong trào 26 tháng 7_ (viết tắt M-26-7) của Fidel Castro và
**Đại Cách mạng Văn hóa Giai cấp Vô sản** (; thường gọi tắt là **Cách mạng Văn hóa** 文化革命, hay **Văn cách** 文革, _wéngé_) là một phong trào chính trị xã hội tại Cộng hòa
**Cách mạng Mông Cổ 1921** (), còn gọi là Cách mạng Dân chủ 1921, Cách mạng Ngoại Mông 1921, là một sự kiện quân sự và chính trị do những nhà cách mạng Mông Cổ
**Cách mạng Pháp**, sử liệu Marxist thường gọi là **Cách mạng tư sản Pháp**, là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Pháp vào cuối thế kỷ XVIII, diễn ra từ năm 1789 đến
**Chiến tranh Cách mạng Mỹ** (1775 - 1783), còn được gọi là **Chiến tranh giành độc lập Mỹ**, là một cuộc chiến vào thế kỷ 18 giữa Vương quốc Đại Anh và Mười ba xứ
**Cách mạng Zanzibar** diễn ra vào năm 1964, kết quả là các nhà cách mạng người Phi địa phương phế truất quốc vương của Zanzibar và chính phủ có thành phần chủ yếu là người
**Chiến tranh nhân dân** là chiến lược quân sự tại Việt Nam để chỉ chung các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc do nhân dân Việt Nam tiến hành
**Cuộc cách mạng công nghiệp lần 3**, hay còn được gọi **Cách mạng kỹ thuật số** (), kỷ nguyên công nghệ thông tin, diễn ra từ những năm 1950 đến cuối những năm 1970, với
**Tiền đề của Cách mạng Tháng Hai năm 1917 ở Nga** - một tập hợp phức tạp các biến chuyển kinh tế, chính trị, xã hội và văn hóa trong và ngoài nước có mối
**Cuộc cách mạng Libya năm 1969** (), còn được gọi là **Cách mạng al-Fateh** hay **Cách mạng ngày 1 tháng 9**, đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Libya. Sự kiện
nhỏ|Ảnh chân dung những người trong Ủy ban Quân sự Cách mạng Petrograd **Ủy ban quân sự cách mạng Petrograd** (, **PVRK**) là một cơ quan của chính quyền Xô viết tại Petrograd, hoạt động
nhỏ|[[Chiếm ngục Bastille|Đột chiếm ngục Bastille, 14/7/1789 trong Cách mạng Pháp.]] **Cách mạng** là một phương pháp của nhân dân hoặc một tổ chức mà trong đó các hoạt động đấu tranh diễn ra liên
**Cách mạng Nga** là một biến động chính trị và xã hội tại Nga bắt đầu từ năm 1917. Nó chứng kiến sự bãi bỏ chế độ quân chủ và việc hình thành một chính
nhỏ|Các binh sĩ của [[Quân đội nhân dân Việt Nam đang duyệt binh trong bộ quân phục mới.]] **Hiện đại hóa** trong Quân đội nhân dân Việt Nam là một trong những mục tiêu theo
**Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khóa III** () được tổ chức từ ngày 27 đến ngày 30 tháng 4 năm 1982 tại thành phố Viêng Chăn. Đại hội có 228 đại biểu
**Cách mạng tháng Hai** (tiếng Nga: Февра́льская револю́ция, IPA: [fʲɪvˈralʲskəjə rʲɪvɐˈlʲutsɨjə], tr. Fevrálʹskaya revolyútsiya), được biết tới trong nền sử học Xô viết như là **Cách mạng tư sản tháng Hai ** (February Bourgeois Democratic
**Cách mạng Ai Cập năm 2011**, hay còn được gọi là **Cách mạng ngày 25 tháng 1** (tiếng Ả Rập: ثورة ٢٥ يناير, _Thawrat khamsa wa-ʿišrūn yanāyir_), bắt đầu vào ngày 25 tháng 1 năm
**Cộng hòa Nhân dân Mông Cổ** ( (БНМАУ), Tập tin:Mongolian People's Republic.svg, _Bügd Nairamdakh Mongol Ard Uls (BNMAU)_) là một nhà nước xã hội chủ nghĩa tồn tại ở vùng Đông Á từ năm 1924
**Đảng Nhân dân Mông Cổ** thành lập ngày 01 tháng 3 năm 1921, là chính đảng duy nhất lãnh đạo xã hội Mông Cổ và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Mông Cổ. Từ
**Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội** (chính tả cũ: Việt-Nam thanh-niên cách mệnh đồng-chí hội) là một tổ chức của Nguyễn Ái Quốc hoạt động chống lại thực dân Pháp tại Đông