Sông Yarlung Tsangpo ở [[Tây Tạng.]]
Brahmaputra
Một ngư dân trên thuyền độc mộc ở [[Chitwan.]]
Brahmaputra là một trong những con sông lớn của châu Á chảy qua Tây Tạng, Ấn Độ, Bangladesh và đổ ra vịnh Bengal.
Sông Brahmaputra khởi nguồn nguồn ở Tây Tạng, hòa với sông Yarlung chảy qua phía nam Tây Tạng, nơi nó được gọi là Dihang và xẻ Himalayas ra thành các hẻm núi. Sau đó Brahmaputra chảy theo hướng tây nam qua Thung lũng Assam và theo hướng nam qua Bangladesh với tên gọi Jamuna. Ở đó, nó nhập vào sông Hằng để tạo thành một đồng bằng châu thổ rộng lớn. Sông này dài khoảng 2.900 km, là một nguồn thủy lợi và giao thông quan trọng.
Trong khi phần lớn các sông ở Bangladeshi và Ấn Độ mang tên phụ nữ, sông này là sông hiếm hoi mang tên nam giới, có nghĩa là "con trai của Brahma" trong tiếng Phạn.
Tàu thuyền có thể đi lại trên suốt chiều dài sông Brahmaputra. Đoạn hạ lưu sông là thiêng liêng đối với Hindu giáo. Sông này thường bị lũ lụt hoành hành vào mùa xuân khi tuyết ở dãy Himalaya tan chảy. Đây cũng là một trong số ít các con sông trên thế giới có hiện tượng thủy triều lớn ở cửa sông.
Dòng chảy
Tây Tạng
Sông Yarlung Tsangpo bắt nguồn ở các bình nguyên băng Jima Yangzong gần núi Kailash ở phía bắc dãy Himalaya. Dòng sông sau đó chảy về phía đông khoảng 1.700 km, ở độ cao trung bình 4.000 m so với mực nước biển, và do đó, là con sông lớn cao nhất trên thế giới. Ở điểm cực đông, nó chảy vòng quanh núi Namcha Barwa và hình thành nên hẻm núi Yarlung Tsangpo, được coi là hẻm núi sâu nhất thế giới.
Ấn Độ
Khi dòng sông tiến vào Arunachal Pradesh, nó được gọi là Siang và giảm độ cao nhanh chóng so với khởi nguồn tại Tây Tạng, cuối cùng nó chảy ra đồng bằng, được gọi là Dihang. Dòng sông chảy qua chiều dài 35 km và nhận hai nhánh sông lớn: dòng Dibang và Lohit. Từ điểm nối này, dòng sông mở rộng ra rất nhiều và được gọi là Brahmaputra. Đến Sonitpur, nó lại nhận thêm sông Jia Bhoreli (sông này vốn tên là Kameng, khởi nguồn từ Arunachal Pradesh) và chảy xuyên qua Assam. Tại Assam, có những chỗ sông Brahmaputra rộng đến 10 km. Giữa Dibrugarh và Lakhimpur, dòng sông chia làm hai nhánh, nhánh phía bắc Kherxhutia và nhánh phía nam Brahmaputra. Hai nhánh này lại gặp nhau cách 100 km dưới hạ lưu tạo nên đảo cù lao Majuli. Ở Guwahati gần khu đền thiêng của Hajo, sông Brahmaputra cắt xuyên qua những cao nguyên Shillong và cũng là chỗ dòng sông hẹp nhất, với chiều rộng 1 km từ bờ này sang bờ kia. Đó cũng là nơi diễn tra trận Saraighat. Cây cầu đường sắt đầu tiên bắc qua sông Brahmaputra cũng là ở đoạn này, được khánh thành tháng 4 năm 1962.
Tên cũ theo tiếng Phạn của dòng sông là Lauhitya, còn tiếng Assam gọi nó là Assamese trong khi dân địa phương gọi dòng sông là Bhullam, có nghĩa là 'tạo ra tiếng ùng ục'.
So với các dòng sông lớn khác ở Ấn Độ, Brahmaputra đỡ bị ô nhiễm hơn, nhưng cũng có những vấn đề của riêng nó: các nhà máy lọc dầu là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới ô nhiễm ở vùng hạ lưu. Ngoài ra lũ lụt là một vấn đề nữa. Các trận lụt diễn ra ngày một thường xuyên hơn trong những năm gần đây cùng với nạn phá rừng và nhiều hoạt động tàn phá dữ dội của con người.
Bangladesh
nhỏ|Một bản đồ thể hiện những dòng sông lớn ở [[Bangladesh, bao gồm cả hai nhánh của Brahmaputra - sông Jamuna và sông Hạ Brahmaputra.]]
trái|Sông Brahmaputra nhìn từ vệ tinh.
Ở Bangladesh, sông Brahmaputra chia làm hai nhánh: nhánh lớn tiếp tục chảy về phía nam tạo thành sông Jumana và nhập vào sông Hằng, được dân địa phương gọi là sông Padma; nhánh còn lại chảy vòng qua hướng đông nam thành dòng hạ Brahmaputra rồi chảy nhập vào sông Meghna. Hai nhánh lại hội tụ với nhau gần Chandpur ở Bangladesh và đổ ra vịnh Bengal. Được tiếp thêm nguồn nước từ sông Hằng, cả hệ thống sông này tạo nên đồng bằng sông Hằng, đằng bằng lớn nhất trên thế giới.
Lũ lụt
Trong giai đoạn gió mùa (tháng 6 đến tháng 10 hàng năm), lũ lụt thường xảy ra trên sông Brahmaputra. Việc chặt phá rừng ở thượng nguồn sông đã làm gia tăng mức lũ cũng như lượng đất bị xói mòn ở những khu vực tại vùng hạ lưu, như Công viên quốc gia Kaziranga ở trung tâm Assam. Nhận trận lũ lớn thường xuyên gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho mùa màng, của cải và cả mạng sống cư dân trong vùng. Tuy nhiên, những trận lụt theo định kỳ là một hiện tượng tự nhiên có vai trò sinh thái quan trọng vì nó giúp duy trì sự màu mỡ của đất đai ở các thung lũng dọc sông cũng như đảm bảo cho các sinh vật hoang dã sinh sôi.
Giao thông
Cho tới khi Ấn Độ giành được độc lập năm 1947, Brahmaputra đã là một tuyến giao thông đường thủy quan trọng. Trong những năm 1990, tuyến đường thủy nối Sadiya với Dhubri ở Ấn Độ là tuyến đường thủy quốc gia số 2, rất quan trọng với việc vận chuyển hàng hóa. Những năm gần đây các hoạt động vận chuyển hành khách mới bắt đầu phát triển.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Sông Yarlung Tsangpo ở [[Tây Tạng.]] Brahmaputra Một ngư dân trên thuyền độc mộc ở [[Chitwan.]] **Brahmaputra** là một trong những con sông lớn của châu Á chảy qua Tây Tạng, Ấn Độ, Bangladesh và
**Himalaya** hay **Hy Mã Lạp Sơn** là một dãy núi ở châu Á, phân chia tiểu lục địa Ấn Độ khỏi cao nguyên Tây Tạng. Mở rộng ra, đó cũng là tên của một hệ
**Vịnh Bengal** (, [bɔŋgopoʃagoɾ], [bəŋgɑːl kɪː kʰɑːɽɪː]) là một trong những vịnh lớn nhất thế giới, nằm ở Nam Á, phía đông bắc Ấn Độ Dương. Vịnh Bengal có hình gần như tam giác, có
**Sundarban** (, ) là một khu rừng ngập mặn ở đồng bằng châu thổ Đông Ấn nơi các con sông Hăng, Brahmaputra và Meghna hợp lại trước khi đổ ra vịnh Bengal. Khu rừng ngập
**Sông Hằng** hay **sông Ganges** (tiếng Hindi: गंगा, tiếng Bengal: গঙ্গা, tiếng Phạn: गङ्गा / **Ganga**, Hán – Việt: 恆河 / 恒河 / **Hằng hà**) là con sông quan trọng nhất của tiểu lục địa
**Bangladesh** ( , , nghĩa là "Đất nước Bengal"), tên chính thức là **Cộng hoà Nhân dân Bangladesh** (tiếng Bengal: গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ), là một quốc gia có chủ quyền nằm ở vùng Nam Á. Bangladesh giáp
**Khu tự trị Tây Tạng** (tiếng Tạng: བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་; Wylie: Bod-rang-skyong-ljongs, phiên âm: [pʰøː˩˧˨ ʐaŋ˩˧.coŋ˥˩ t͡ɕoŋ˩˧˨]; tiếng Trung giản thể: 西藏自治区; tiếng Trung phồn thể: 西藏自治區; bính âm: Xīzàng Zìzhìqū) là một đơn vị hành chính
**Vườn quốc gia Manas** hay **Khu bảo tồn động vật hoang dã Manas** (Phát âm:ˈmʌnəs) (, ) là một vườn quốc gia, một Di sản thế giới của UNESCO, khu bảo tồn dự án Hổ,
**BrahMos** là loại tên lửa hành trình siêu thanh ứng dụng công nghệ tàng hình có thể phóng từ tàu, tàu ngầm, máy bay hay các trạm phóng lưu động trên mặt đất. Nó được
phải|nhỏ|250x250px|Bản đồ địa hình Bhutan **Bhutan** là một quốc gia có chủ quyền nằm ở ngã tư đường giữa Đông Á và Nam Á, nằm về phía cực đông của dãy núi Himalaya. Quốc gia
thumb|Sukapha Kshetra **Người Ahom** (phát âm: ), hay **Tai Ahom** là một nhóm sắc tộc Thái ngày nay đang cư trú ở các bang Assam và Arunachal Pradesh của Ấn Độ. Người Tai Ahom từng
**Chữ Ahom** hay **chữ Tai Ahom** là một abugida dùng để viết tiếng Ahom, ngôn ngữ cổ xưa của cộng đồng người Ahom từng cai trị phần phía đông của thung lũng Brahmaputra, khoảng một
**_Badis_** là danh pháp khoa học của một chi cá nước ngọt trong họ Badidae. Các loài trong chi này được tìm thấy ở Nam Á, Đông Nam Á. Các loài trong chi này có
**Cá heo sông Hằng** (danh pháp khoa học: _Platanista gangetica gangetica_) và **_Platanista gangetica minor_** (tên tiếng Anh: _Cá heo sông Ấn_) là hai phân loài của cá heo sông nước ngọt sống ở Bangladesh,
**Assam** là một bang nằm ở vùng Đông Bắc Ấn Độ. Tọa lạc ở phía nam của dãy Himalaya miền đông, Assam bao gồm thung lũng Brahmaputra và thung lũng Barak cùng với các huyện
**Arunachal Pradesh** () là một trong hai mươi chín bang của Ấn Độ. Bang này nằm tại khu vực đông bắc của liên bang, giáp với các bang Assam và Nagaland về phía nam, và
**Tây Bengal** (, , nghĩa là "tây bộ Bengal") là một bang tại khu vực đông bộ của Ấn Độ. Đây là bang đông dân thứ tư toàn quốc, với trên 91 triệu dân theo
phải|nhỏ|Bản đồ đồng bằng Ấn-Hằng Các cụm ánh sáng màu vàng tại đồng bằng Ấn-Hằng biểu thị cho nhiều thành phố lớn nhỏ **Đồng bằng Ấn-Hằng** hay **Các đồng bằng Miền Bắc** hay **Đồng bằng
**Namcha Barwa**, **Namchabarwa**, hay **Nam Già Ba Ngõa** (; tiếng Trung: 南迦巴瓦峰, Bính âm: _Nánjiābāwǎ Fēng_) là tên một ngọn núi ở phần Tây Tạng của dãy Himalaya. Định nghĩa truyền thống của dãy Himalaya
thumb|Đồng bằng sông Hằng **Đồng bằng sông Hằng** (còn được gọi là **Đồng bằng Brahmaputra**, **Đồng bằng Sunderbans**, hay **Đồng bằng Bengal** ## Dân số Khoảng 125 đến 143 triệu người sống ở đồng bằng
**Hồ Manasarovar** (**Manas Sarovar**; **Hồ Manas**; **Mapam Yumtso**; ; ; ) là một hồ nước ngọt lớn nằm ở Khu tự trị Tây Tạng, cách thủ phủ Lhasa khoảng . Hồ này nằm về phía
nhỏ|phải|Một con mái Brahma nhỏ|phải|Dòng bạch. nhỏ|phải|Dòng xám. **Gà Brahma** (tiếng Anh: _Brahmaputra chicken_, tiếng Hán: 麟雞/**Lân kê** hay **gà kỳ lân**) là một giống gà bắp chân lớn xuất xứ từ Mỹ nhưng có
**_Oreichthys cosuatis_** là tên của một loài cá chép nhỏ nằm trong bộ Cypriniformes và sinh sống ở Ấn Độ cũng như là Bangladesh. Tại Ấn Độ, người ta đánh bắt được chúng ở những
**Badidae** (tên tiếng Anh: _chameleonfishes_, nghĩa đen là cá tắc kè hoa) là một họ nhỏ chứa khoảng 30 loài cá. ## Lịch sử phân loại Trong quá khứ, chi _Badis_ được xếp trong họ
**_Roscoea_** là một chi thực vật trong họ Zingiberaceae. Nó được James Edward Smith mô tả chính thức năm 1806. Các loài trong chi này là cây thân thảo lâu năm, bản địa khu vực
Hình vệ tinh NASA chụp phần phía nam cao nguyên Thanh Tạng **Cao nguyên Thanh Tạng** (gọi tắt trong tiếng Trung Quốc của **cao nguyên Thanh Hải-Tây Tạng**) hay **cao nguyên Tây Tạng** (25~40 độ
**Hổ** hay còn gọi là **cọp**, **hùm** (và các tên gọi khác như **Ông ba mươi**, **kễnh**, **khái**, danh pháp khoa học: _Panthera tigris_) là một loài động vật có vú thuộc họ Mèo được
**Ấn Độ** (, ), tên gọi chính thức là **Cộng hòa Ấn Độ** (, ) là một quốc gia ở khu vực Nam Á. Đây là quốc gia lớn thứ 7 về diện tích và
**Ấn Độ Dương** (Tiếng Anh: _Indian Ocean_) là đại dương có diện tích lớn thứ ba trên thế giới, bao phủ 75.000.000 km² hay 19,8% diện tích mặt nước trên Trái Đất. Đại dương này được
**Tây Tạng** (, tiếng Tạng tiêu chuẩn: /pʰøː˨˧˩/; (_Tây Tạng_) hay (_Tạng khu_)), được gọi là **Tibet** trong một số ngôn ngữ, là một khu vực cao nguyên tại Trung Quốc, Ấn Độ, Bhutan, Nepal,
**Bhutan** (phiên âm tiếng Việt: Bu-tan; tiếng Dzongkha: **'), quốc hiệu là **Vương quốc Bhutan** ( **'), là một quốc gia nội lục tại miền đông Dãy Himalaya thuộc Nam Á. Bhutan giáp Trung Quốc
**Nepal** (phiên âm tiếng Việt: Nê-pan; ), tên chính thức là nước **Cộng hòa Dân chủ Liên bang Nepal** ( ), là một quốc gia nội lục tại Nam Á. Dân số quốc gia Himalaya
nhỏ|250x250px|[[Sông Tamakoshi và thác Bhorley ở Nepal nhìn từ trên cao]] nhỏ|phải|251x251px|[[Murray (sông)|Sông Murray tại Úc]] **Sông** là dòng nước chảy thường xuyên tương đối ổn định trên bề mặt lục địa, các dòng sông
nhỏ|phải|Một phần của [[Vịnh Hạ Long]] **Vịnh** là vùng nước nằm sâu nhoi vào đất liền, được đất liền bao bọc ở ba phía. Vịnh nằm ở biển ## Địa chất học và địa lý
**Hổ Đông Dương** hay **hổ Corbett** (danh pháp khoa học: **_Panthera tigris corbetti_**) là một phân loài hổ sống chủ yếu ở bán đảo Đông Dương, được tìm thấy tại Campuchia, Lào, Myanma, Thái Lan
**Nagaland** là một bang miền Đông Bắc Ấn Độ, tiếp giáp với Assam về phía tây và bắc, Arunachal Pradesh về phía bắc, vùng hành chính Sagaing và bang Kachin của Myanmar về phía đông,
**Dhaka** (tiếng Bengal: ঢাকা, ; tên cũ là **Dacca**, và **Jahangirnagar**, trong thời kỳ Mughal) là thủ đô của Bangladesh, thành phố chính ở Phân khu Dhaka, miền Trung Bangladesh. Thành phố nằm ở bên
**Địa lý Ấn Độ** đa dạng, bao gồm nhiều miền khí hậu khác biệt từ những dãy núi phủ tuyết cho đến các sa mạc, đồng bằng, rừng mưa nhiệt đới, đồi, và cao nguyên.
**Hổ Bengal** hay **Hổ hoàng gia Bengal** (danh pháp khoa học: **_Panthera tigris tigris_**) là một phân loài hổ được tìm thấy nhiều nhất tại Bangladesh, Ấn Độ, Nepal, Bhutan và miền nam Tây Tạng.
**Guwahati** là thành phố lớn nhất của Assam và Đông Bắc Ấn Độ, là một thành phố cảng ven sông lớn và thuộc nhóm thành phố phát triển nhanh nhất Ấn Độ, tọa lạc cạnh
**Địa lý châu Á** được coi là phức tạp và đa dạng nhất trong số các châu lục trên mặt đất. Châu Á được phân biệt với các châu khác không chỉ bởi có biển
**Bắc Á** là một tiểu khu vực ở châu Á bao gồm phần châu Á của Nga (đôi khi còn được gọi là **Nga thuộc châu Á**). Thuật ngữ này không được phổ biến. Đôi
Tất cả các sông ở Bhutan đều đổ vào sông Brahmaputra của Ấn Độ. ## Tây Bhutan *Jaldhaka River hoặc Di Chu *Amo Chhu hoặc Torsa *Wong Chhu hoặc Raidak ***Bumthang River hoặc Murchangphy Chhu
**Qonggyai** (; , Hán Việt: **Quỳnh Kết** huyện) là một huyện của địa khu Sơn Nam (Lhoka), khu tự trị Tây Tạng, Trung Quốc. Qonggyai bao gồm "Thung lũng của các vị Vua", gồm muột
**Samzhubzê**, ; , Hán Việt: **Tang Châu Tư**), là một quận và là đô thị lớn thứ hai tại khu tự trị Tây Tạng, Trung Quốc, đô thị có tổng số dân là 92000, nằm
**Doilungdêqên** (; , Hán Việt: **Đôi Long Đức Khánh** khu) là một quận của địa cấp thị Lhasa, khu tự trị Tây Tạng, Trung Quốc. Tu viện Tsurphu và Nữ tu viện Nenang nằm tại
**Mai hoa** (danh pháp hai phần: **_Amandava amandava_**) là một loài chim thuộc họ Chim di. Chim mai hoa thường gặp trên các cánh đồng và trảng cỏ nhiệt đới ở châu Á. nhỏ|trái|Một con
**Báo Ấn Độ** hay **Báo hoa mai Ấn Độ** (_Panthera pardus fusca_) là một phân loài báo hoa mai phân bố rộng rãi tại tiểu lục địa Ấn Độ. Loài _Panthera pardus_ được IUCN phân
**Ibn Battuta** (25 tháng 2 năm 1304 – 1368 hoặc 1369) (Tên đầy đủ: Abu Abdullah Muhammad Ibn Abdullah Al Lawati Al Tanji Ibn Battuta, ) là học giả và nhà du hành người Maroc,
**Khỉ cộc** (danh pháp: **_Macaca arctoides_**), còn gọi là **Khỉ mặt đỏ** là loài khỉ phân bố ở Nam Á và Đông Nam Á. Tại Ấn Độ, Khỉ cộc có ở phía nam sông Brahmaputra,