✨Bống là ai?

Bống là ai?

Bống là ai? là album phòng thu thứ mười bốn của nữ ca sĩ người Việt Nam Hồng Nhung, do công ty Viết Tân Studio phát hành vào ngày 11 tháng 3 năm 2023. Được hiện thực hóa từ ý nguyện của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn trong việc thể hiện các nhạc phẩm của ông theo phong cách jazz với âm hưởng văn hóa Pháp, album là thành quả hợp tác giữa cô và các nhạc sĩ đến từ nhiều quốc gia khác nhau như Jean Sabatien Simonovier, Michal Lech, Pong Nakornchai, Sylvain Garnon, Clara Simonovier, Nguyên Lê và Quyền Thiện Đắc. Tiêu đề abum được lấy từ câu kết của bài hát "Bống bồng ơi" mà Trịnh Cộng Sơn viết tặng nữ ca sĩ vào năm 1993.

Album được ra mắt giới hạn với 1.000 bản đĩa than, cùng với hai buổi hòa nhạc cùng tên Bống là ai? tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội vào ngày 11 và 12 tháng 3 năm 2023 và một triển lãm những bức ảnh hiếm của Hồng Nhung và Trịnh Công Sơn. Phiên bản nhạc số của album được phát hành vào ngày 28 tháng 2 năm 2024, nhân dịp kỷ niệm 85 năm ngày sinh của nhạc sĩ.

Bối cảnh

Hồng Nhung là một trong số những nữ ca sĩ gắn bó thân thiết với cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn trong quãng thời gian 10 năm cuối đời của ông. Ông đã sáng tác cho cô ba bài hát, trong đó lấy biệt danh của cô để đặt nhan đề "Bống bồng ơi", "Bống không là bống" và "Thuở bống là người". Năm 1993, Trịnh Công Sơn đưa Hồng nhung đi thu âm album Bống bồng ơi tại phòng thu trên gác của một nhà hát bỏ hoang. Khi thu bài "Còn mãi tìm nhau", cô có hát vài giai điệu theo phong cách jazz và bất ngờ được nhạc sĩ khen hay. Ông gợi ý cô làm một chương trình âm nhạc blue jazz với âm hưởng văn hóa Pháp; tuy nhiên ý nguyện của nhạc sĩ bị lãng quên gần 30 năm, cho đến khi Hồng Nhung phải ở lại Pháp vì những ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Trong hai năm sống tại đất nước này, nữ ca sĩ dành thời gian học ngôn ngữ bản địa, tìm hiểu và thưởng thức nghệ thuật Pháp cũng như giao lưu với các nghệ sĩ địa phương, và từ đó nảy ra ý định thực hiện một dự án âm nhạc Trịnh Công Sơn theo phong cách blues và jazz.

Ngoài Bống bồng ơi (1994), Hồng Nhung đã thu âm hai album nhạc Trịnh khác là Thuở bống là người (2003) và Như cánh vạc bay (2006). Thời mới thể hiện nhạc Trịnh, nữ ca sĩ vấp phải nhiều lời chỉ trích từ công chúng, tuy nhiên cô vẫn được Trịnh Công Sơn bênh vực khi cho rằng cô đã đem tới được hơi thở của thế hệ mới cho âm nhạc của ông.

"Bống là ai?" vốn là ba tiếng được cắt từ câu hát "Bống này bống là ai" – lời kết của bài hát "Bống bồng ơi" mà Trịnh Cộng Sơn viết tặng nữ ca sĩ. Việc sử dụng ba tiếng này làm tên album Bống là ai? cũng như tên của hai đêm nhạc quảng bá cho album, theo Hồng Nhung là một sự "dịu dàng, giản dị mà thân mật, dễ thương", đồng thời ba tiếng này cũng là "một câu hỏi không có đoạn kết".

Thu âm

Năm 2021, Hồng Nhung phải ở lại Pháp vì những ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Cô gặp một số cộng sự ăn ý như nhà sản xuất Jean-Sébastien Simonoviez, nghệ sĩ guitar Nguyên Lê và tay trống Joël Allouche nên quyết tâm thực hiện album, phối lại các ca khúc nhạc Trịnh kinh điển. và được Hồng Nhung biểu diễn lần đầu tiên tại Nhà hát Lớn Hà Nội vào năm 1997, khi cô mới 23 tuổi.

Bài hát kết thúc album là "Bống bồng ơi", vốn là một nhạc phẩm được Trịnh Công Sơn sáng tác vào năm 1993 để nhờ một người bạn gửi tới Hồng Nhung sau khi ông biết cô vì giận ông nên đã bay ra Hà Nội. Thời điểm nhạc sĩ sáng tác bài hát cũng là lần đầu tiên ông biết được biệt danh ở nhà của nữ ca sĩ là "Bống". Phiên bản nhạc số của Bống là ai? được phát hành trên các nền tảng trực tuyến như Spotify, iTunes và Apple Music vào ngày 28 tháng 2 năm 2024, nhân dịp kỷ niệm 85 năm ngày sinh của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Phiên bản này có thời lượng và cách master khác với bản đĩa than đã được phát hành trước đó. Kịch bản chương trình được xây dựng từ những kỷ niệm giữa Hồng Nhung và Trịnh Công Sơn, sử dụng kỹ thuật trình chiếu độc đáo với gam màu trắng đen monochrome làm chủ đạo. Phần trang phục của Hồng Nhung và các nhạc công cũng sử dụng hai màu trắng và đen do nhà thiết kế Thủy Nguyễn đảm nhiệm.

Đêm nhạc kéo dài ba tiếng đồng hồ, mở đầu với màn công chiếu video âm nhạc "Simple Beauty" – một bài hát do Hồng Nhung tự sáng tác. Ở tiết mục mở đầu, nữ ca sĩ xuất hiện sau tấm vải mỏng trong suốt và treo người trên dải lụa, đứng trên bàn xoay, xung quanh là các nhạc công mặc đồ đen trắng; sân khấu được ứng dụng kỹ thuật trình chiếu làm đánh lừa thị giác người xem. Bài hát "Như cánh vạc bay" được Hồng Nhung và Clara Simonovier trình bày bằng cả tiếng Việt lẫn tiếng Pháp, Trong khi biểu diễn bài hát, video hình ảnh Hồng Nhung thể hiện bài hát này năm 23 tuổi được chiếu trên màn hình sân khấu, cùng với đó là cảnh nhạc sĩ Trịnh Công Sơn lên tặng hoa cho cô. Nhiều trong số các bức ảnh trong triển lãm Hồng Nhung chưa từng biết tới, nhiều khoảnh khắc cô cũng không nhớ được chụp vào thời điểm nào. Tên triển lãm được lấy theo cách ví von của Trịnh Công Sơn cho tiếng bấm máy ảnh "nghe như giọt nước vỡ rơi trên mặt kính!"

Danh sách bài hát

Tất cả các bài hát do Trịnh Công Sơn sáng tác.

Đội ngũ thực hiện

Nguồn được tổng hợp từ thông tin ghi chú album Bống là ai?.

Sản xuất

Sáng tác – Trịnh Công Sơn
Chuyển soạn – Jean-Sébastien Simonoviez
Guitar – Nguyên Lê
Trống – Joël Allouche
Piano và trumpet – Jean-Sébastien Simonoviez
Saxophone – Quyền Thiện Đắc
Bass – Dominique Di Piazza
Ca sĩ – Hồng Nhung, Clara Simonoviez
Kỹ sư âm thanh – Mattéo Fontaine
Hòa âm, phối khí – Gérard de Haro
Master – Mark Levinson
Sản xuất – Lê Hồng Nhung

Bìa đĩa

Giám đốc sáng tạo – Cao Trung Hiếu
Nhiếp ảnh – Gerhard Heusch
Thiết kế đồ họa – Smaller Than Three