✨Bài toán 3 vật thể (phim truyền hình)

Bài toán 3 vật thể (tựa gốc tiếng Anh: 3 Body Problem) là một series phim truyền hình thể loại khoa học viễn tưởng của Mỹ do David Benioff, D. B. Weiss và Alexander Woo sáng tạo dựa trên loạt tiểu thuyết đoạt giải Hugo Chuyện cũ Trái Đất của nhà văn Trung Quốc Lưu Từ Hân. Đây là phiên bản chuyển thể người đóng thứ hai sau loạt phim truyền hình năm 2023 của Trung Quốc.

Mùa đầu tiên, với 8 tập, đã được phát hành trên Netflix vào ngày 21 tháng 3 năm 2024 và nhận về nhiều đánh giá tích cực. Tháng 5 năm 2024, mùa thứ hai bắt đầu được sản xuất; với phần phim thứ ba được xác nhận sau đó cùng tháng.

Tiền đề

Diệp Văn Khiết, một nhà vật lý thiên văn người Trung Quốc, gặp rắc rối với chính quyền sau khi chứng kiến ​​cái chết của cha cô trong một buổi đại hội phê đấu thời Cách mạng Văn hóa. Nhờ nền tảng kiến thức khoa học, cô được gửi tới một căn cứ quân sự bí mật đang chạy đua với các quốc gia khác để lần đầu tiên tiếp xúc với người ngoài hành tinh trong Chiến tranh Lạnh. Quyết định giúp đỡ một nền văn minh ngoài hành tinh di cư đến Trái Đất sau đó của cô đã buộc một nhóm các nhà khoa học ở thời hiện đại phải đối đầu với mối đe dọa lớn nhất của nhân loại.

Dàn diễn viên và nhân vật

Chính

• Jovan Adepo vai tiến sĩ Saul Durand, một trợ lý nghiên cứu và là thành viên của nhóm "Oxford Five"
• John Bradley vai Jack Rooney, một nhà kinh doanh và là thành viên của nhóm "Oxford Five"
• Jonathan Pryce vai Mike Evans
• Stacy Abalogun vai Thelma

Danh sách tập phim

Sản xuất

Phát triển

Tháng 9 năm 2020, có thông báo cho rằng David Benioff và D.B. Weiss đang phát triển một phiên bản chuyển thể truyền hình của cuốn tiểu thuyết tại Netflix, với Alexander Woo đồng viết kịch bản. Benioff và Weiss cho biết họ đã sẵn sàng chuyển thể toàn bộ tam bộ khúc (trilogy) Chuyện cũ Trái Đất, dự kiến ​​sẽ có tổng cộng ba hoặc bốn mùa.

Ngày 25 tháng 12 năm 2020, Lâm Kỳ, người sáng lập Yoozoo Games và là giám chế của Bài toán 3 vật thể, đã qua đời sau khi uống phải đồ uống có độc, bên cạnh bốn người khác bị ốm. Hứa Nghiêu, giám đốc điều hành của Yoozoo Games, bị kết án tử hình vì tội giết người vào tháng 3 năm 2024, một ngày sau khi bộ phim được công chiếu trên Netflix. Lâm đã mua lại nhượng quyền bộ sách và thuê luật sư Hứa Nghiêu quản lý vào năm 2017. Vụ đầu độc là một nỗ lực của Hứa nhằm giành quyền kiểm soát công ty con sở hữu bản quyền loạt tiểu thuyết. Ngày 15 tháng 5 năm 2024, Netflix mở rộng loạt phim này với mùa thứ hai. Ngày 31 tháng 5 năm 2024, Benioff, Weiss và Woo xác nhận loạt phim đã được lên kế hoạch cho các mùa 2–3 trong hội thảo chính thức Bài toán 3 vật thể của Television Academy tại không gian Netflix FYSEE ở Sunset Las Palmas, Los Angeles.

Tuyển vai

Tháng 8 năm 2021, Eiza González bắt đầu đàm phán gia nhập dàn diễn viên. Cùng tháng đó, Tăng Quốc Cường được thuê làm đạo diễn cho tập phim thí điểm. González được xác nhận tham gia loạt phim vào tháng 10 năm đó, với các diễn viên bổ sung bao gồm Benedict Wong, Chu Thái Cần, John Bradley, Liam Cunningham và Jovan Adepo. Vào tháng 6 năm 2022, dàn diễn viên có thêm sự góp mặt của Jonathan Pryce, Rosalind Chao, Ben Schnetzer và Eve Ridley.

Quay phim

Công tác sản xuất loạt phim bắt đầu vào ngày 8 tháng 11 năm 2021, với địa điểm quay phim chính là Vương quốc Anh. Quá trình này diễn ra trong 9 tháng ở Luân Đôn, kéo dài từ tháng 10 năm 2021 đến giữa năm 2022.

Tại sự kiện Tudum 2022 của Netflix, Alexander Woo, David Benioff và D.B. Weiss đưa ra thông báo việc sản xuất mùa đầu tiên đã hoàn tất.

Phát hành

thumb|Áp phích quảng cáo của loạt phim

Bài toán 3 vật thể được phát hành vào ngày 21 tháng 3 năm 2024. Một podcast đồng hành với sự dẫn dắt của Jason Conceptcion và Maggie Aderin-Pocock cũng đã được công bố cùng với bộ phim.

Đón nhận

Phản hồi của nhà phê bình

Trang tổng hợp đánh giá Rotten Tomatoes báo cáo tỷ lệ tán thành đạt 79%, với số điểm trung bình là 6,6/10 dựa trên 109 bài đánh giá. Lời đồng thuận của các nhà phê bình được ghi trên website như sau, "Xử lý nguồn tư liệu đầy tham vọng bằng sự thích thú ấn tượng, mùa đầu tiên của Bài toán 3 vật thể đã chứng tỏ một khởi đầu vững chắc khiến những người hâm mộ khoa học viễn tưởng háo hức muốn xem thêm". Metacritic chấm cho mùa phim số điểm 70/100 dựa trên 41 đánh giá, cho thấy "các bài đánh giá nhìn chung là ý kiến tán thành".

Cindy White thuộc The A.V. Club cho loạt phim điểm B+ và nhận xét, "Nó có thể khoác lên mình lớp áo truyền hình uy tín, nhưng bên dưới nó chỉ là một chương trình khoa học viễn tưởng tầm thường, với sự cường điệu lành mạnh vào khoa học". Đánh giá cho USA Today, Kelly Lawler đưa ra số điểm 3/4 và viết, "Benioff, Weiss và Woo đã lấy một bộ ba cuốn sách được biết đến nhờ các thí nghiệm tư duy về triết học và vật lý lý thuyết nhiều hơn là cốt truyện, và tạo ra một chút khoa học viễn tưởng nặng vững chắc mà (hầu hết) có thể tiếp cận được với nhiều người hâm mộ bình thường hơn của thể loại này". Eric Deggans của NPR bình luận, "Khi các nhân vật trong Bài toán 3 vật thể loay hoay tìm câu trả lời, tất cả chúng ta đều đắm chìm trong một bài tự sự đầy tham vọng thúc đẩy một câu chuyện ấn tượng sau cùng. Chỉ cần nhớ kiên nhẫn vì ban đầu bộ phim phải tạo bối cảnh". Wenlei Ma của The Nightly mô tả loạt phim là "Tham vọng, xuất chúng và chứa đầy những ý tưởng lớn về sự tò mò trí tuệ, sự khám phá và vị trí của chúng ta trong vũ trụ trong khi vẫn cố gắng kể những câu chuyện thân mật về mối quan hệ giữa con người với nhau". Inkoo Kang của The New Yorker đã đưa ra một đánh giá tích cực, cô viết rằng "Bản chuyển thể Netflix từ bộ ba sách của Lưu Từ Hân kết hợp những câu hỏi mang tính lý thuyết nặng nề với quang cảnh và cảm xúc chân thực".

Ben Travers của IndieWire đánh giá, "Bài toán 3 vật thể là một sự lôi kéo ngổn ngang, đôi khi mất phương hướng trong việc sử dụng CGI không nhất quán để truyền tải tính chất quan trọng của câu chuyện, và nặng nề trong cách tiếp cận phát triển nhân vật cũng như những tình thế khó khăn liên quan đến sống còn. Cốt truyện đủ dễ để theo dõi, nhưng sự nhẹ nhõm khi nhận ra rằng bạn có thể theo kịp nhóm bạn khoa học đa dạng này – khi họ cố gắng tìm ra lý do tại sao rất nhiều đồng nghiệp lại đang chết dần – chỉ tồn tại trong thời gian ngắn". Charles Pulliam-Moore của The Verge đã đưa ra một đánh giá trái chiều, anh viết rằng "Mặc dù Bài toán 3 vật thể của David Benioff, D. B. Weiss và Alexander Woo rất ấn tượng, nhưng nó thực sự chỉ như một phần giới thiệu cho những ý tưởng sâu sắc hơn của Lưu Từ Hân". Anh cho rằng các phần trong tương lai có thể khám phá thế giới trong những cuốn tiểu thuyết sau này của Lưu.

Cây viết Evan Lambert đến từ Thought Catalog khen ngợi loạt phim đã đề cập đến vấn đề phân biệt giới tính trong loạt tiểu thuyết Chuyện cũ Trái Đất của Lưu Từ Hân, điều mà ông cho là bắt nguồn từ quan điểm của tác giả "rằng phụ nữ cần logic của đàn ông để cân bằng và kiềm chế sự phi lý của họ". Anh hoan nghênh quyết định của nhà sản xuất khi chia nhân vật nam chính Uông Diểu trong tiểu thuyết thành hai nhân vật nữ: Auggie của Eiza González và Trình Kim của Jess Hong; quyết định mà theo quan điểm của anh đã "mang đến sự hiện diện được chào đón của phụ nữ trong một chương trình có thể dễ dàng trở thành một mớ hỗn độn phân biệt giới tính". Lambert cũng khen ngợi loạt phim Netflix vì đã phát triển nhân vật phản diện Diệp Văn Khiết thành "một phản anh hùng có nguyên tắc chứ không phải là một kẻ nóng nảy thiếu logic". Anh cũng thảo luận về sự khác biệt giữa chủ nghĩa nữ quyền ở phương Tây và Trung Quốc, trong đó chủ nghĩa nữ quyền của Trung Quốc phải hoạt động trong một "khuôn khổ đối kháng" đặc trưng bởi sự kiểm duyệt của nhà nước đối với các nền tảng truyền thông xã hội.

Phản hồi ở Trung Quốc

Bài toán 3 vật thể đã nhận về phản ứng trái chiều ở Trung Quốc. Mặc dù Netflix bị chặn ở đó, người coi vẫn có thể sử dụng VPN để vượt qua hạn chế về địa lý hoặc xem các phiên bản lậu. Theo The Guardian, hashtag Bài toán 3 vật thể đã được đọc 2,3 tỷ lần và được thảo luận 1,424 triệu lần trên nền tảng mạng xã hội Trung Quốc Weibo. Người xem chỉ trích việc thay đổi chủng tộc và giới tính của một số nhân vật chính, chiếm đoạt văn hóa, cũng như việc "đơn giản hóa" (dumbing-down) các khái niệm để thu hút khán giả không phải người Trung Quốc, và cho rằng nó thua kém bản chuyển thể truyền hình năm 2023 Trung Quốc, vốn nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới phê bình ở đó. Những người dùng mạng xã hội Weibo khác đánh giá cao cách mô tả Cách mạng Văn hóa của loạt phim Netflix, độ trung thực với tư liệu gốc, và sức hấp dẫn rộng rãi hơn đối với khán giả toàn cầu.

Đáp lại những chỉ trích trên mạng xã hội về việc thay đổi chủng tộc, diễn viên Benedict Wong nói rằng Lưu đã đồng ý để những người sản xuất chương trình đưa câu chuyện hướng tới toàn cầu. Wong cũng nhắc đến sự hiện diện của một số diễn viên châu Á trong đó có anh, Jess Hong, Rosalind Chao và Zine Tseng. Hong và Chao cho rằng bản chuyển thể của Netflix đã giữ nguyên vẹn mô tả về Cách mạng Văn hóa và di sản của cuốn tiểu thuyết. Hong nói bản chuyển thể tìm cách "toàn cầu hóa một câu chuyện vốn tập trung nhiều vào phương Đông sang một góc nhìn phương Tây, hay góc nhìn toàn cầu. Bởi vì, tất cả chúng tôi đều đến từ những quốc gia khác nhau, đối với các diễn viên, bạn có thể gộp tất cả những cốt truyện xuất sắc này vào một cốt lõi cảm xúc, điều này khá tài giỏi đấy".

Aja Romano của Vox cho rằng giới truyền thông đã phóng đại sự phẫn nộ mang tính dân tộc trên mạng xã hội Trung Quốc đối với chương trình Netflix. Họ phát hiện ra khán giả Trung Quốc "khen ngợi và chỉ trích bộ phim ở mức ngang nhau". Họ chia sẻ các bình luận chỉ trích tương tự từ khán giả phương Tây, và nhấn mạnh rằng những lời chỉ trích đều có ở mọi nơi.

Tác giả gốc Lưu Từ Hân nhận xét về loạt phim: "Tôi rất thích loạt phim ở phần mà có nhiều nhân vật được thêm vào và mối quan hệ của họ được khám phá. Tuy nhiên, thật kỳ lạ là tất cả những nhân vật này dường như đều đã quen biết nhau từ trước. Chiến đấu chống lại sự xâm lược của người ngoài hành tinh lẽ ra phải là nỗ lực tập thể của toàn nhân loại, nhưng thay vào đó, nó lại được miêu tả như thể một nhóm bạn cùng lớp được điều động để chiến đấu chống lại người ngoài hành tinh". Lưu cũng nói rằng miêu tả của Cách mạng Văn hóa trong loạt phim không khác với tác phẩm gốc của ông, vốn đã bị chỉ trích trên mạng xã hội Trung Quốc.

Mô tả và giải thích

Bài toán 3 vật thể mô tả hiện thực đại hội phê đấu trong Cách mạng Văn hóa, vốn vấp phải nhiều ý kiến ​​trái chiều ở Trung Quốc và Hoa Kỳ. Trong một cuộc phỏng vấn, David Benioff nói với Hollywood Reporter chương trình "không phải là một bài bình luận về cancel culture", nhưng đồng ý rằng tiểu thuyết có những điểm tương đồng với bối cảnh chính trị xã hội đương đại.

Joel Stein của The Hollywood Reporter lưu ý rằng bối cảnh Cách mạng Văn hóa đã khơi mào cho những cách giải thích chia rẽ từ các nhà phê bình theo chủ nghĩa cấp tiến và bảo thủ của Mỹ, với phe bảo thủ tập trung vào lời cảnh báo chống lại "chủ nghĩa Woke" và "chương trình nghị sự cực tả", bao gồm các lý thuyết về giới tính phản khoa học, trong khi người xem theo chủ nghĩa cấp tiến coi những cảnh này là lời cảnh báo đối với chủ nghĩa dân túy do phe bảo thủ lãnh đạo và các chương trình nghị sự dựa trên đức tin.

Giải thưởng