✨Ariana Afghan Airlines
Ariana Afghan Airlines Co. Ltd. (; ) hay Ariana, là hãng hàng không quốc gia và cũng là hãng hàng không lớn nhất của Afghanistan. Thành lập năm 1955, Ariana là hãng hàng không lâu đời nhất quốc gia và là hãng quốc doanh. Hãng hàng không có trụ sở chính tại sân bay quốc tế Hamid Karzai, kết nối các chuyến bay đi quốc nội và quốc tế đến các quốc như Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Ả rập Saudi, Thổ Nhĩ Kỳ, và UAE. Trụ sở chính của hãng được đặt tại quận Shāre Naw, Kabul. Ariana Afghan Airlines hiện đang nằm trong danh sách các hãng hàng không bị Liên minh châu Âu cấm .
Lịch sử
Những năm đầu
thumb|left|Tem kỷ niệm 10 năm thành lập của Ariana. Thành lập vào ngày 27 tháng 1, 1955. Tên ban đầu là Aryana Airlines với sự hỗ trợ của công ty Indamer Co. Ltd., (nắm giữ 49% cổ phần), trong khi đó phần còn lại thuộc sở hữu của quốc gia. Ban đầu, hãng chỉ nối các đường bay quốc tế tới Bahrain, Ấn Độ, Iran, và Lebanon, với đội bay gồm 3 chiếc Douglas DC-3s. Năm 1957, Pan American World Airways mua lại 49% cổ phần từ Indamer. Cùng năm, hãng cũng bắt đầu bay các đường bay quốc nội. Từ , đội bay gồm 3 chiếc DC-3s được sử dụng để bay từ Kabul tới Amritsar, Delhi, Jeddah, và Karachi, và một số đường bay quốc nội, trong khi đó chiếc DC-4 được sử dụng để bay chặng Kabul–Kandahar–Tehran–Damascus–Beirut–Ankara–Prague–Frankfurt, hay còn được gọi là chặng "Marco Polo". Vào đầu những năm 1960s, của US đã được đổ vào Afghanistan để tư bản hóa công ty.
, hãng có 650 nhân viên. Lúc này, hãng sở hữu đội bay gồm 1 chiếc Boeing 727-100C, 1 chiếc CV-440, 1 chiếc DC-3 và 2 chiếc Douglas DC-6s chủ yếu bay đi khu vực Trung Đông, Ấn Độ, Pakistan, Liên Xô, và Istanbul, Frankfurt, và London. Còn các chặng bay quốc nội được khai thác bởi Bakhtar Alwatana - công ty quốc doanh thành lập năm 1967.
thumb|Một chiếc [[DC-10|DC-10-30 của hãng được nhìn thấy khi tiếp cận Sân bay London Heathrow vào năm 1980. Trong suốt lịch sử của mình, hãng đã vận hành một chiếc máy bay duy nhất thuộc loại này, và nó đã được bán vào giữa những năm 1980, sau cuộc xâm lược Afghanistan của Liên Xô. Những năm giữa thập niên 1980s, giữa lúc chiến tranh Liên Xô - Afgan, hãng bị ép bán chiếc DC-10 cho British Caledonian vì Liên Xô muốn hãng phải sử dụng loại tàu bay Tupolev Tu-154 thay thế. Bakhtar Afghan Airlines, trở thành hãng hàng không quốc gia mới. , Bakhtar hợp nhất với Ariana, điều này làm hãng trở lại làm hãng hàng không quốc gia và khai thác cả chặng quốc nội lẫn quốc ngoại.
Thời kỳ khủng hoảng
thumb|left|Chiếc [[Tupolev Tu-154|Tupolev Tu-154M của Ariana Afghan Airlines năm 1992]] Sau khi Kabul thất thủ vào năm 1996 và Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan được thành lập, nhà nước do Taliban thành lập phải đối mặt với các lệnh trừng phạt kinh tế đến từ các quốc gia phương Tây. Các lệnh trừng phạt kèm theo hãng bị chính quyền Taliban quản lý và chấm dứt hết các hoạt động bay quốc tế đã gây ra tác động lớn với thu nhập của công ty. Đội bay rút lại chỉ còn một ít máy bay do Nga và Ukraine sản xuất: An-26s, Yakovlev Yak-40s và 3 chiếc Boeing 727s được sử dụng cho các chặng bay nội địa dài. Tháng 10/1996, Pakistan đã cho phép hãng có thể sữa chữa máy bay tại Karachi. Năm 1999, đường bay quốc tế duy nhất của hãng là tới Dubai và một số chuyến bay chở hàng tới Trung Quốc. Tuy nhiên lệnh trừng phạt do Nghị quyết 1267 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vào tháng 11/1999 ép buộc hãng phải ngừng các hoạt động khai thác tại nước ngoài. Tháng 11/2011, hãng bị buộc phải ngừng bay.
Thế kỉ 21
thumb|Ariana Afghan Airlines [[Airbus A300|Airbus A300B4-200 tiếp cận sân bay quốc tế Dubai năm 2004. Với số đăng bạ YA-BAD chiếc máy bay này gặp phải tai nạn tại sân bay Atatürk vào . Các chuyến bay nội địa được khôi phục vào tháng 9.
Lệnh cấm của Liên minh Châu Âu
Do các quy định về an toàn, Ariana gần như bị cấm bay vào không phận Liên minh châu Âu kể từ tháng 3, 2006, Ủy ban châu Âu chỉ cho phép một chiếc Airbus A310 mang số đăng bạ của Pháp vào các quốc gia thành viên;
Đội bay
nhỏ|Ariana Afghan Airlines [[Airbus A310-300]] nhỏ|Ariana Afghan Airlines [[Boeing 727|Boeing 727-200 Advanced]] nhỏ|Ariana Afghan Airlines [[Boeing 737|Boeing 737-800]]
Hiện tại
hãng Ariana Afghan Airlines bao gồm các loại tàu bay sau đây:
Đã nghỉ hưu
Ariana đã từng sử dụng các loại tàu bay này:
- Airbus A300B4 Airbus A310-200 Airbus A320-200 Airbus A321-100 Antonov An-12BP Antonov An-12T Antonov An-24 Antonov An-24B Antonov An-24RV Antonov An-26 Antonov An-26B Boeing 707-120B Boeing 707-320C Boeing 720B Boeing 727-100C Boeing 727-200 Boeing 727-200F Boeing 737-300 Boeing 737-800 Boeing 747-200B Boeing 757-200 Convair CV-440 Douglas C-47 Douglas C-47A Douglas C-54B Douglas C-54G Douglas DC-4 Douglas DC-6A McDonnell Douglas DC-10-30 Tupolev Tu-134 Tupolev Tu-154B Tupolev Tu-154M *Yakovlev Yak-40