✨Age of Empires
Age of Empires, còn được biết đến ở Việt Nam với tên gọi "Đế chế", là một dòng trò chơi điện tử chiến thuật thời gian thực mang tính chất lịch sử, ban đầu do Ensemble Studios phát triển và Xbox Game Studios phát hành. Phần đầu tiên của dòng trò chơi là Age of Empires, ra mắt vào năm 1997. Đến nay dòng trò chơi đã có tám tựa game được phát hành.
Age of Empires tập trung vào các sự kiện lịch sử ở châu Âu, châu Phi và châu Á từ thời đại đồ đá đến thời đại đồ sắt; bản mở rộng của trò chơi tìm hiểu sự hình thành và phát triển của Đế quốc La Mã. Phần thứ hai, Age of Empires II: The Age of Kings, lấy bối cảnh thời kỳ Trung Cổ, còn bản mở rộng của nó thì tập trung vào cuộc chinh phục Mexico của Tây Ban Nha. Age of Empires III và các bản mở rộng của nó xoay quanh thời kỳ cận đại khi Chủ nghĩa thực dân châu Âu tại châu Mỹ và một số nước châu Á đang suy thoái. Phần mới nhất của dòng trò chơi, Age of Empires Online, có lối chơi khác với các phần trước vì là một trò chơi trực tuyến miễn phí sử dụng Games for Windows Live. Một trò chơi spin-off với tên gọi Age of Mythology có cùng khung thời gian với phần đầu tiên Age of Empires, nhưng tập trung vào các yếu tố của thần thoại Hy Lạp, Ai Cập và Bắc Âu. Trò chơi chính thứ thư của dòng trò chơi, Age of Empires IV, hiện đang trong quá trình phát triển.
Dòng trò chơi Age of Empires đã đạt thành công lớn về mặt thương mại với hơn 25 triệu bản được tiêu thụ. Các nhà phê bình cho rằng sự thành công này một phần xuất phát từ yếu tố lịch sử và lối chơi công bằng; các đối thủ do trí thông mình nhân tạo điều khiển của người chơi không có nhiều lợi thế như ở các trò chơi khác.
Danh sách trò chơi
Dòng trò chơi tập trung vào các sự kiện trong suốt lịch sử nhân loại. Age of Empires xoay quanh các sự kiện từ thời đại đồ đá đến thời đại cổ điển ở châu Âu và châu Á. Bản mở rộng của trò chơi, The Rise of Rome, tìm hiểu sự hình thành và phát triển của Đế quốc La Mã. The Age of Kings và trò chơi spin-off trên Nintendo DS của nó lấy bối cảnh châu Âu và châu Á trong thời kỳ Trung Cổ. Bản mở rộng The Conquerors của The Age of Kings cũng diễn ra vào khoảng thời gian này, nhưng bổ sung các chiến dịch có liên quan đến El Cid, Attila và cuộc chinh phục Mexico của Tây Ban Nha. Age of Empires III và bản mở rộng đầu tiên của nó The WarChiefs lấy bối cảnh cuộc thực dân hóa châu Mỹ của châu Âu. Bản mở rộng thứ hai của 'Age of Empires III, The Asian Dynasties, thì nói về sự lên ngôi của châu Á trong cùng khoảng thời gian. Trò chơi spin-off Age of Mythology và bản mở rộng The Titans của nó diễn ra vào thời đại đồ đồng, nhưng tập trung vào khía cạnh thần thoại thay vì lịch sử.
Dòng trò chơi chính
Age of Empires
Age of Empires, được phát hành vào ngày 26 tháng 10 năm 1997, Ngày 30 tháng 5 năm 2019, Microsoft thông báo trò chơi sẽ sớm có mặt trên Steam trong tương lai gần cùng với phiên bản Definitive Edition của Age of Empires II và Age of Empires III.
Age of Empires II
Age of Empires II: The Age of Kings, được phát hành vào ngày 30 tháng 9 năm 1999, tiếp tục sử dụng engine Genie và có lối chơi tương tự như phần trước., ba chiến dịch mới, chế độ theo dõi cũng như các cải tiến về lối chơi khác. Sau đó, Bert Beeckman, đồng sáng lập của Forgotten Empires, xác nhận rằng Age of Empires II: HD Edition sẽ không bị ngừng bán sau khi Age of Empires II: Definitive Edition được phát hành. Age of Empires II: Definitive Edition được phát hành vào ngày 14 tháng 11 năm 2019.
Age of Empires III
Age of Empires III được phát hành vào ngày 18 tháng 10 năm 2005 và được phát triển dựa trên. Phiên beta giới hạn đầu tiên bắt đầu vào ngày 11 và kết thúc vào ngày 19 tháng 2 năm 2020. Phiên beta thứ hai với chế độ nhiều người chơi kéo dài từ ngày 31 tháng 3 đến ngày 7 tháng 4 năm 2020.
Age of Empires IV
Ngày 21 tháng 8 năm 2017, Microsoft công bố Age of Empires IV, phần thứ tư của dòng trò chơi do Relic Entertainment phát triển. Phó chủ tịch mảng trò chơi điện tử của Microsoft Phil Spencer đã xác nhận vào tháng 6 năm 2019 rằng trò chơi vẫn đang trong quá trình phát triển và họ sẽ cung cấp thêm thông tin vào cuối năm. Ngày 14 tháng 11 năm 2019, video lối chơi của Age of Empires IV được trình chiếu tại sự kiện XO19. Video cho thấy một trận chiến thời Trung Cổ giữa Anh và Mông Cổ. Theo các tin đồn, Age of Empires IV sẽ được phát hành vào năm 2021.
Trò chơi spin-off
Age of Mythology có lối tương tự với dòng trò chơi chính,
Ngày 13 tháng 4 năm 2014, Age of Empires: World Domination, một trò chơi dành cho iOS, Android và Windows Phone do KLab Games phát triển được công bố. và ngừng hoạt động vào ngày 30 tháng 11 năm 2016. Ngày 25 tháng 8 năm 2014, Age of Empires: Castle Siege, một trò chơi dành cho màn hình cảm ứng do Smoking Gun Interactive phát triển, được công bố. Trò chơi được phát hành vào ngày 17 tháng 9 năm 2014 trên Windows PC và Windows Phone 8.
Trong các trò chơi Age of Empires, người chơi có thể chọn làm các nhiệm vụ thuộc chiến dịch có cốt truyện, hoặc thi đấu với các đối thủ do AI hoặc những người chơi khác điều khiển. Nếu người chơi thi đấu với AI thay vì đi theo cốt truyện, AI sẽ thích nghi với các chiến thuật của người chơi và thậm chí nhớ được mình đã thắng và thua những trận nào. Dần dần AI xử lý được những chiến thuật đó và dễ dàng đánh bại người chơi sau vài trận đấu.
Trong Age of Empires II: The Conquerors, việc phát triển AI được ưu tiên hàng đầu, kết quả là sự ra đời của tính năng "người dân thông minh" (smart villager). Sau khi xây một tòa nhà có chức năng chứa hoặc sản xuất tài nguyên, người dân thông minh sẽ tự động thu hoạch các tài nguyên có liên quan xung quanh tòa nhà đó, chẳng hạn như lương thực từ các cánh đồng hay quặng từ các mỏ. Tính năng này sau đó được sử dụng trong tất cả các phần tiếp theo của dòng trò chơi.
Age of Mythology: The Titans cho phép người chơi sử dụng trình gỡ lỗi AI khi tạo một chiến dịch mới; cụ thể là thay đổi tùy chỉnh của các đối thủ do AI điều khiển để khiến chúng hành động theo một cách nhất định. Trước đó, một số cải tiến nhỏ về AI đã được bổ sung vào hai phần đầu tiên của dòng trò chơi.
Đồ họa và hình ảnh
Đồ họa và hình ảnh của dòng trò chơi Age of Empires được cải tiến theo từng tựa game được phát hành. Từ phần đầu tiên Age of Empires đến phần thứ hai Age of Empires II: The Age of Kings, các cải tiến về mặt đồ họa đã được các nhà phê bình khen ngợi. Age of Mythology tiếp tục được đánh giá cao, và Age of Empires III còn nhận được nhiều lời khen hơn.
Sự cải tiến về mặt đồ họa ở phần thứ hai, Age of Empires II: The Age of Kings được GameSpot khen ngợi. Eurogamer hoan nghênh việc trò chơi đã bổ sung người dân nữ, sau khi các phần trước chỉ có người dân nam. Allgame thì đánh giá cao hệ thống tạo nhóm và tìm đường tân tiến của trò chơi. Mặc dù đồ họa đã được cải tiến, Allgame vẫn phản ánh việc các đơn vị quân trong trò chơi nhiều khi khó phân biệt với nhau, một ý kiến được nhiều nhà phê bình khác tán thành. Mặc dù vậy, Game Revolution vẫn nhận xét rằng Age of Empires II là "trò chơi chiến thuật thời gian thực 2D có đồ họa đẹp nhất hiện giờ."
Đồ họa của dòng trò chơi tiếp tục được cải tiến ở Age of Mythology và được phần lớn các nhà phê bình đánh giá cao. IGN nhận xét đồ họa của trò chơi là "tuyệt vời." GameSpot tán thành với ý kiến này và cho đồ họa của trò chơi 9 trên 10 điểm. Game Revolution cũng đồng ý, và PC Gamer thì nhận xét đồ họa của trò chơi "hết sức chi tiết."
Xu hướng này được tiếp tục ở Age of Empires III. IGN nhận xét, "Sau khi xem ảnh chụp màn hình, chúng tôi đã kinh ngạc trước mức độ chi tiết của đồ họa." 1UP.com đánh giá Age of Empires III là "một trong những trò chơi có đồ họa đẹp nhất mà bạn sẽ cài đặt trên máy tính của mình trong tương lai gần." GameSpy tán thành với ý kiến này và cho rằng "đồ họa của Age III không có đối thủ trong thể loại chiến thuật." Age of Empires III phát triển và bổ sung nhiều tính năng vào đồ họa của Age of Mythology, chẳng hạn như phần mềm mô phỏng vật lý Havok đối với phiên bản Windows và engine PhysX đối với phiên bản Mac OS X. Kết quả là thay vì rập khuôn, chuyển động của các sự kiện được tính toán bằng engine vật lý. Nhờ đó, cảnh một tòa nhà bị phá hủy hay một cái cây ngã xuống không cần phải được kết xuất sẵn. GameSpot cũng đánh giá cao đồ họa của Age of Empires III nhưng phê bình rằng "cử động của các đơn vị quân còn gượng gạo." GameSpy đã trao giải "đồ họa xuất sắc nhất" cho Age of Empires III trong khuôn khổ giải thưởng "Trò chơi của năm 2005" của mình.
Âm nhạc
Stephen Rippy là chỉ đạo âm nhạc của dòng trò chơi ngay từ phần đầu tiên. Anh cũng được sự hỗ trợ của em trai mình, David Rippy, cũng như của Kevin McMullan. Anh đã sáng tác nhạc nền của Age of Empires từ những bản nhạc không lời của các giai đoạn lịch sử trong trò chơi. Những âm thanh này được tạo ra bằng các nhạc cụ thật, cũng như từ sampler kỹ thuật số. Các giai điệu đó là kết quả của việc nghiên cứu kỹ càng các nền văn hóa, phong cách nghệ thuật và nhạc cụ được sử dụng. Rippy cho biết việc phát triển âm thanh cho The Age of Kings dễ dàng hơn bởi lịch sử có ghi lại những nhạc cụ nào đã được sử dụng trong thời kỳ Trung Cổ. Nhờ đó họ có thể tái tạo những giai điệu đó để làm nhạc nền cho trò chơi. Trong Age of Mythology, đội ngũ phát triển chuyển sang sử dụng nhạc cụ giao hưởng. Theo McMullan, họ cũng đã thu thập một số lượng lớn bản ghi âm từ các vườn thú để tạo ra một "thư viện âm thanh khổng lồ của riêng mình." Âm nhạc của Age of Empires III tương tự với The Age of Kings; đội ngũ phát triển cũng đã sử dụng các nhạc cụ lịch sử nhiều hơn, chẳng hạn như kèn túi và trống để tạo cảm giác chân thực.
Hợp tác
Ensemble Studios đã hợp tác với Big Huge Games để phát triển The Asian Dynasties, bản mở rộng thứ hai của Age of Empires III. Đây là lần đầu tiên cả hai bên hợp tác với một studio khác. Lý do của việc này là Ensemble Studios đang thực hiện nhiều dự án khác—đặc biệt là Halo Wars—còn đội ngũ phát triển trò chơi chiến thuật thời gian thực của Big Huge Games thì đang không có nhiều dự án. Big Huge Games đảm nhận hầu hết việc phát triển trò chơi, nhưng các nhà thiết kế của Ensemble Studios Greg Street và Sandy Petersen đã tham gia vào quá trình lên ý tưởng, và có quyền quyết định với sản phẩm cuối cùng. Cả hai studio đã tham gia quá trình thử nghiệm trước khi trò chơi được phát hành.
Sự đón nhận và tầm ảnh hưởng
Dòng trò chơi Age of Empires đã đạt thành công lớn về mặt thương mại. Tính đến năm 2008, tất cả năm phần của dòng trò chơi đều đã tiêu thụ được hơn 1 triệu bản. Theo Gamasutra, tính đến năm 2000, Age of Empires đã bán được hơn 3 triệu bản, còn The Rise of Rome thì đã bán được trên 1 triệu bản. Cũng trong khoảng thời gian này, Microsoft thông báo rằng hai 2 triệu bản The Age of Kings đã được tiêu thụ. Năm 2003, Microsoft thông báo Age of Mythology đã bán được 1 triệu bản. Đến năm 2004—trước khi Age of Empires III được phát hành—dòng trò chơi đã bán được tổng cộng hơn 15 triệu bản. Ngày 18 tháng 5 năm 2007, Ensemble Studios thông báo 2 triệu bản Age of Empires III đã được bán. Về mặt đánh giá phê bình, các tựa game của dòng trò chơi đều nhận được điểm số cao trên các trang web tổng hợp đánh giá GameRankings và Metacritic. Trò chơi được đánh gia cao nhất là Age of Empires II: The Age of Kings với mức điểm 92% trên cả hai trang web.
Các nhà phê bình cho rằng Age of Empires đã có nhiều ảnh hưởng đến các trò chơi thuộc thể loại chiến thuật thời gian thực như Rise of Nations, Empire Earth và Cossacks. Star Wars: Galactic Battlegrounds cũng chịu ảnh hưởng của dòng trò chơi; nó cũng sử dụng engine Genie như Age of Empires và Age of Empires II: The Age of Kings, và được các nhà phê bình đánh giá là một bản sao của dòng trò chơi. Trong bài đánh giá Star Wars: Galactic Battlegrounds của mình, IGN mở đầu rằng "Tôi rất thích Age of Star Wars, ý tôi là Star Empires." GameSpot cũng nhận xét rằng "những yếu tố cơ bản của Age of Empires II được giữ nguyên trong Star Wars: Galactic Battlegrounds đến mức người chơi kỳ cựu của Age of Empires II có thể chơi được Star Wars: Galactic Battlegrounds ngay lập tức." Tháng 10 năm 2005, trong một bài phỏng vấn với GameSpy, Shelley bình luận về tầm ảnh hưởng của dòng trò chơi rằng nhiều bố mẹ "đã nói với Ensemble Studios là con của họ bắt đầu đọc sách về Hy Lạp cổ đại vì chúng thích đơn vị quân trireme, hoặc chúng muốn xem các quyển sách về thời kỳ Trung Cổ vì trò chơi đã cho chúng biết trebuchet là gì."
Shelley cho rằng chìa khóa thành công của dòng trò chơi là sự đổi mới thay vì bắt chước các trò chơi khác thuộc cùng thể loại. Anh cũng khẳng định các yếu tố độc đáo của dòng trò chơi "đã giúp gây tiếng vang cho Ensemble Studios là bậc thầy trong việc phát triển các trò chơi chiến thuật thời gian thực." Trong bài đánh giá The Age of Kings của mình, Mark Bozon của IGN nhận xét Age of Empires là một trong những dòng trò chơi chiến thuật thời gian thực trên PC có nhiều đổi mới nhất trong vòng một thập kỷ." Gamenikki gọi Ensemble Studios là "nhà phát triển đã làm nên tất cả" khi nói về những đóng góp của Age of Empires III vào việc thúc đẩy sự phát triển của thể loại chiến thuật thời gian thực. Shelley đã công nhận rằng thành công của Age of Empires giúp Ensemble sống sót qua được giai đoạn đầu sau khi được thành lập.
Age of Empires là một trong những lý do Bungie lựa chọn Ensemble Studios làm nhà phát triển cho Halo Wars, một trò chơi chiến thuật thời gian thực dựa trên dòng trò chơi Halo của mình.. Bungie cũng cho biết Ensemble là lựa chọn hoàn hảo để "hiện thực hóa ý tưởng ban đầu của Halo", đó là một trò chơi chiến thuật thời gian thực.